ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΜΕΝΕΤΩΝ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΡΠΑΘΟΥ κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΙΚ. ΣΠΑΝΟΥ
ΣΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΟΜΙΛΙΑ
ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΒΔΟΚΑΚΗ
ΠΟΥ ΕΚΦΩΝΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2020
ΣΤΟ ΑΠΕΡΙ
Την Κυριακή, 11 Οκτωβρίου 2020, διοργανώθηκε στο Απέρι της Καρπάθου, από την Κοινότητα Απερίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Απερίου ΟΜΟΝΟΙΑ, η καθιερωμένη τα τελευταία χρόνια επετειακή εκδήλωση για τον εορτασμό της υπογραφής του Οριστικού Συμφώνου της παράδοσης των Ιταλών κατακτητών στην ηγεσία του Επαναστατικού Απελευθερωτικού Κινήματος της Καρπάθου. Στις τελετές παρέστησαν όλες οι Αυτοδιοικητικές, Εκκλησιαστικές και Στρατιωτικές αρχές του νησιού μας.
Όπως πληροφορήθηκα από το διαδίκτυο, κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν η εκπαιδευτικός κα Αναστασία Βδοκάκη, καθ’ όλα σεβαστή δασκάλα της Καρπαθιακής μαθητικής νεολαίας.
Διαβάζοντας όμως το περιεχόμενο της ομιλίας της στην ιστοσελίδα ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ ΝΕΑ, που διευθύνει ο συμπατριώτης μας Μανώλης Δημελλάς, ένοιωσα το χρέος να παρέμβω διορθωτικά σε όλα εκείνα τα σημεία του λόγου της που λέχθηκαν εις επήκοον όλων των εξουσιών της πατρίδας μας, του νυν Προέδρου της Κοινότητας Μενετών κ. Εμμ. Μαγριπλή συμπεριλαμβανομένου, και τα οποία είναι αναντίστοιχα με την κατασταλαγμένη πλέον ιστορία της Καρπάθου.
Κι αυτό γιατί, πέραν των άλλων, είχα την τιμή να εκπροσωπήσω για πολλά χρόνια, με την ελεύθερη θέληση του Μενετιάτικου λαού, την Τοπική Κοινότητα Μενετών από την οποία ξεκίνησε ιστορικά, στις 5 Οκτωβρίου 1944, η Επανάσταση της Καρπάθου.
Έτσι οφείλω να σημειώσω κατά σειράν τα ακόλουθα:
1η Ενότητα
- Η πράξη της παράδοσης των Ιταλικών αρχών της Καρπάθου δεν σήμαινε βεβαίως “ότι η Κάρπαθος, μαζί και με τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου, ήταν πλέον ελληνικά και επιζητούσαν την Ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα”. Αυτό συνέβη, δυστυχώς, μόνο για την Κάρπαθο και την Κάσο…
- Η Ενετική κατοχή της Καρπάθου διάρκειας 230 περίπου ετών, που εκ παραδρομής δεν αναφέρεται, ξεκινά οριστικά το 1309 μ.Χ., με ένα μόνο μικρό διάλειμμα κατάκτησης της Καρπάθου από τους Ιωαννίτες Ιππότες (1313-1316), οι οποίοι ενωρίτερα δεν “εκδιώχτηκαν από την Αλεξάνδρεια”, όπως αναφέρθηκε από την ομιλήτρια, αλλά από την Παλαιστίνη περνώντας ενδιάμεσα και από την Κύπρο.
- Η Ιταλική κατοχή δεν αρχίζει για την Κάρπαθο τον Απρίλιο του 1912, όπως γράφτηκε, αλλά στις 18 Μαΐου του ίδιου έτους, όταν κατελήφθη το νησί από τα ιταλικά πολεμικά πλοία.
- Το φασιστικό καθεστώς εγκαθιδρύθηκε, ως γνωστόν, στην Ιταλία το έτος 1922 και άρα θα ήταν αδύνατον να έχει εγκαθιδρυθεί στην Κάρπαθο από το 1912. Εκείνο που εφαρμόστηκε στην πράξη στο διάστημα 1912-1922 ήταν το ιταλικό αποικικρατικό καθεστώς, αρκετά διαφορετικό από εκείνο του φασισμού.
- Όσο για την εισαγωγή της ιταλικής γλώσσας στα Δωδεκανησιακά σχολεία, αυτή έγινε το 1926 και η οριστική κατάργηση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας εφαρμόστηκε από το 1937 και εντεύθεν.
- Η άφιξη των Γερμανικών στρατευμάτων, τώρα, στην Κάρπαθο συντελέστηκε την 6η Σεπτεμβρίου 1943 και όχι στις 19 Σεπτεμβρίου 1943, όπως ειπώθηκε στη διάρκεια της ομιλίας.
- Μεταξύ των εκτελεσθέντων Καρπαθίων στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής πρέπει να συμπεριληφθεί και ο Νικόλαος Δ. Γιαννοπουλάκης, από τις Μενετές, που εκτελέστηκε στην περιοχή του Προφήτη Ηλία Μενετών.
- Οι ομάδες της κατασκοπείας που έδρασαν στην Κάρπαθο στο διάστημα Αύγουστος 1943 – Απρίλιος 1944 ήταν δύο. Η τρίτη αποστολή, αν και σχεδιάστηκε, για λόγους που δεν είναι της παρούσης δεν έδρασε εν τέλει.
- Οι Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν να αποχωρούν από την Κάρπαθο στις αρχές Σεπτεμβρίου 1944 και όχι στις αρχές Οκτώβρη του 1944, όπως αναφέρθηκε στον πανηγυρικό της ημέρας.
Ως εδώ θα μπορούσε, ίσως, κανείς να παραβλέψει τις αποκλίσεις της ομιλίας από τα ιστορικά δεδομένα. Τα όσα όμως αναφέρθηκαν στη συνέχεια χρειάζονται στα σίγουρα ιδιαίτερο σχολιασμό. Κι αυτό γιατί εκτός του ότι είναι ιστορικά αστήρικτα είναι και επικίνδυνα, αφού παραποιούν ουσιαστικά την ιστορική αλήθεια.
2η Ενότητα
- Την 5η Οκτωβρίου 1944, μέρα κήρυξης της Επανάστασης της Καρπάθου, συγκροτείται μόνο η Επαναστατική Επιτροπή Μενετών και αργά την ίδια μέρα ή το πιθανότερο την 6η Οκτωβρίου 1944 συγκροτείται και η τετραμελής Επαναστατική Επιτροπή Αρκάσας.
- Τόσο η πενταμελής Κεντρική Παγκαρπαθιακή Επιτροπή που έδρευε στο Απέρι, όσο και η πενταμελής Επαναστατική Επιτροπής Πυλών συγκροτούνται την 6η Οκτωβρίου 1944! Στην Κεντρική Παγκαρπαθιακή Επιτροπή συμμετείχε, ως γνωστόν, εκτός των τεσσάρων προσώπων που ονομαστικά αναφέρθηκαν από την ομιλήτρια και ο γιατρός Φραγκίσκος Σακελλαρίδης.
- Παραδόξως στο κείμενο γίνεται αναφορά σε οπλισμένους νέους του Απερίου που ορκίστηκαν ενώπιον της Ελληνικής σημαίας “Ελευθερία ή Θάνατος”. Και για μεν το πατριωτικό φρόνημα της Απερίτικης νεολαίας δεν υφίσται καμιά αμφιβολία. Η ύπαρξη όμως σοβαρού οπλισμού και εξοπλισμένου σώματος στο Απέρι την 5η Οκτωβρίου, αλλά και αρκετές μέρες αργότερα, είναι γεγονότα απολύτως ανυπόστατα. Αυτό αποδεικνύεται από τα πέντε πολύ σημαντικά στοιχεία που ακολουθούν:
1ον. Ήταν πρακτικά αδύνατον να μεταφερθεί στο Απέρι, μίλια μακριά από τις ιταλικές στρατιωτικές αποθήκες της Νότιας Καρπάθου, οπλισμός ικανός να εξοπλίσει εξήντα (60) με εβδομήντα (70) άνδρες, όταν είναι γνωστό πως αυτό θα έπρεπε να γίνει μέσα από τις γραμμές των φυλακίων που επιτηρούσαν όλες τις οδούς επικοινωνίας των χωριών της Καρπάθου.
2ον.Και εάν ακόμη επιχειρείτο μιας τέτοιας κλίμακας μεταφορά οπλισμού είναι σίγουρο ότι δεν θα ξέφευγε από τα βλέμματα των οργάνων του κατακτητή. Όμως, ενώ προσήχθη μετά ταύτα στο Απέρι από τη GE.STA.PO. μακρά σειρά προσώπων από τις Μενετές και την Αρκάσα υποβαλλόμενοι σε βάρβαρες ανακρίσεις και απερίγραπτους βασανισμούς με σκοπό να ομολογήσουν την αρπαγή όπλων και πυρομαχικών και να προχωρήσουν στην παράδοση τους, κανένα πρόσωπο με καταγωγή από το Απέρι δεν μαρτυρείται ότι προσήχθη γι’ αυτόν το σκοπό!
3ον. Στο “Διάγγελμα προς τον Λαόν” που εκδίδει τη 12η Οκτωβρίου 1944 η Ελληνική Διοίκησις / Παγκαρπαθιακή Επαναστατική Επιτροπή Καρπάθου-Κάσου κάνει ιδιαίτερη μνεία και ονομαστική αναφορά στις ένοπλες δυνάμεις Μενετών-Αρκάσης τις οποίες και συγχαίρει ως πρωτεργάτες του Επαναστατικού Κινήματος, όχι όμως και στους περί τους 70 ένοπλους Απερίτες, που, κατά τους ισχυρισμούς της ομιλήτριας, είχαν εξοπλιστεί στο Απέρι, όπου και έδρευε η Παγκαρπαθιακή Επιτροπή!!!…
4ον) Εάν υπήρχε ένα τέτοιο πολυπρόσωπο σώμα ενόπλων στο Απέρι, τότε πως ερμηνεύονται οι πρόνοιες των άρθρων 3 & 4 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας της 9ης Οκτωβρίου 1944 η οποία υπεγράφη μεταξύ Παγκαρπαθιακής Επιτροπής και των Αντιπροσώπων της Ιταλικής Διοίκησης στη βάση των οποίων η τήρηση της τάξης σε όλα τα χωριά του νησιού ανετίθετο στους ένοπλους “Βασιλικούς Καραβινοφόρους”, συμπεριλαμβανομένου του Απερίου (που διέθετε ήδη από την 5η Οκτωβρίου 1944, κατά τα λεγόμενα της κ. Βδοκάκη, 70 ενόπλους ορκισμένους “Ελευθερία ή Θάνατο”), με μόνη εξαίρεση τα χωριά Μενετές, Αρκάσα και Πηγάδια…;;;
5ον)Εξάλλου τί νόημα έχει το υπ’ αριθμόν 14 έγγραφο της Ελληνικής Διοικήσεως Καρπάθου / Παγκαρπαθιακής Επιτροπής που συντάχτηκε στο Απέρι την 14η Οκτωβρίου 1944 με το οποίο εξουσιοδοτείται ο Γεώργιος Χιωτάκης να μεταβεί στα Πηγάδια και να παραλάβει περί τα 30 όπλα και 2 μυδραλιοβόλα, ώστε ακολούθως να τα μεταφέρει στο Απέρι…εάν υπήρχε στο χωριό αυτό εξοπλισμένο σώμα ανδρών ήδη από τις 5 Οκτωβρίου 1944;;;
- Η κ. Βδοκάκη κάνει επίσης αναφορά σε μιαν υποτιθέμενη τριμελή Επαναστατική Επιτροπή Απερίου με μέλη τους Γεώργιο Λαμπρινό, φαρμακοποιό, Φραγκίσκο Σακελλαρίδη, ιατρό, και Γεώργιο Λογοθέτου Χιωτάκη, δάσκαλο. Πληροφοριακά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι καμιά γνωστή πρωτογενής γραπτή ιστορική πηγή που να αναφέρεται στην περί ης ο λόγος Επιτροπή δεν έχει γίνει ως σήμερα γνωστή…
- Τα Ελληνικά σχολεία στην Κάρπαθο άνοιξαν με την de facto επιβολή της Γερμανικής Διοίκησης στο νησί προς το τέλος Ιανουαρίου 1944, με απόφαση του Γερμανού Υπολοχαγού HansVogeler και δεν χρειαζόταν καμιά ιδιαίτερη απόφαση της Παγκαρπαθιακής Επιτροπής για την επαναλειτουργία τους.
- Τα έγγραφα, τέλος, της παράδοσης των Ιταλικών Αρχών ήταν φύσει αδύνατον να μεταφέρθηκαν στο Αρχηγείο των συμμάχων στη Μέση Ανατολή από την IMMACOLATAπου αναχώρησε από το Φοινίκι για την Αίγυπτο την 10η Οκτωβρίου 1944, αφού αυτά υπεγράφησαν την 11η Οκτωβρίου 1944.
Κλείνοντας αυτή, την εκ καθήκοντος επιβεβλημένη, γραπτή παρέμβασή μου, θα παρότρυνα τόσο την κ. Βδοκάκη, όσο και οιονδήποτε άλλο μελλοντικό ομιλητή για τα θέματα του Επαναστατικού Απελευθερωτικού Κινήματος της Καρπάθου να συμβουλεύονται εξαντλητικά την υφιστάμενη σοβαρή Καρπαθιακή βιβλιογραφία, που θα τους απαλλάξει από αδικαιολόγητα σφάλματα και θα τους βοηθήσει να φωτίσουν αντί να συσκοτίζουν τα σπουδαία για το νησί μας πατριωτικά αυτά γεγονότα.
Έτσι μόνο θα καλλιεργηθεί η Καρπαθιακή ενότητα πάνω σε τόσο θεμελιακά ιστορικά θέματα του τόπου μας και όχι η αναίτια ενδοκαρπαθιακή αντιπαλότητα.
Με τιμή
Γεώργιος Ν. Σπανός τέως Κοινοτάρχης Μενετών