ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στην τηλεφωνική μας γραμμή ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Γεραπετρίτης. Καλή σας μέρα κ. Υπουργέ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καλή σας ημέρα και σας ευχαριστώ για την τιμητική σας πρόσκληση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Χαρά μας και σας ευχαριστούμε Υπουργέ και αυτό είναι με ειλικρίνεια. Χθες ήρθε ο υιός Haftar στην Αθήνα. Μπορούμε να πούμε ότι υπήρξε κάποια δέσμευση ότι δεν θα κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο; Είχαμε κάποια δέσμευση;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αυτό, το οποίο συμβαίνει – για να τα πιάσουμε λίγο από την αρχή για την Λιβύη, γιατί καταλαβαίνω ότι έχει και δημόσιο ενδιαφέρον – είναι το ακόλουθο. Προσπαθούμε να έχουμε μία πολυδιάστατη και ισόρροπη πολιτική στη Λιβύη, η οποία είναι μία δύσκολη χώρα. Είναι δύσκολη χώρα, διότι αυτή τη στιγμή έχουμε δύο κυβερνήσεις, μία στην ανατολική και μία στη δυτική Λιβύη, οι οποίες κυβερνήσεις έχουν διαφορετικά όργανα και μεταξύ τους είναι ανταγωνιστικές. Προσπαθούμε να ισορροπήσουμε μεταξύ των δύο. Εξ ου και χθες υποδέχτηκα τον Γενικό Διευθυντή του Ταμείου για την Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Λιβύης – σχεδόν Υπουργός Οικονομικών, με τα δικά μας μεγέθη – και την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε τον Υπουργό Εξωτερικών της δυτικής Λιβύης. Και στις δύο περιπτώσεις εκείνο, το οποίο είναι μείζον, είναι να αναπτύξουμε μια πολύπλευρη σχέση, οικονομική και εμπορική. Μια συνεργασία, η οποία θα αφορά τα σώματα ασφαλείας για την προστασία του μεταναστευτικού. Και βέβαια, όσο περισσότερο εγκαθιστάμεθα, τόσο αποτρέπουμε και τετελεσμένα. Για το επόμενο διάστημα, έχω την αίσθηση ότι δεν διατρέχουμε κίνδυνο, από τα όσα εξέλαβα από τις συζητήσεις που είχα, σε σχέση με ενδεχόμενη κύρωση. Είμαστε βεβαίως σε μόνιμη επιφυλακή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όταν αναφέρεστε στο επόμενο διάστημα, αναφέρεστε στο διάστημα ενός μηνός; Για τον Σεπτέμβριο μαθαίνουμε ότι δεσμεύτηκε μόνο, όχι για τον Οκτώβριο και μετά, για την κύρωση.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν είναι κάτι για το οποίο μπορεί να δεσμευτεί ο ίδιος, διότι είναι ένα ζήτημα που αφορά τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ εδώ μιλάμε στην πραγματικότητα για την εκτελεστική λειτουργία. Εκείνο, το οποίο συζητήσαμε είναι ότι από τη στιγμή που η Ελλάδα διαμορφώνει αυτές τις πολύπλευρες γέφυρες – και οικονομικές-εμπορικές – είναι προφανές ότι τα συμφέροντα των δύο χωρών γίνονται όλο και περισσότερο κοινά. Όταν γίνονται τα συμφέροντα κοινά, αποτρέπεται και ο,τιδήποτε, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα. Καταλαβαίνουμε βεβαίως ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι άκυρο και ανυπόστατο επί της ουσίας. Ακόμα δηλαδή και αν είχαμε κύρωση από τη Βουλή την οποία δεν τη βλέπω για το εγγύς μέλλον – αυτό δεν θα το καθιστούσε νόμιμο για τον εξής απλούστατο λόγο. Η Τουρκία και η Λιβύη δεν είναι γειτονικά κράτη, όπως είναι αμέσως γειτονικά κράτη η Ελλάδα και η Λιβύη. Και γι’ αυτό το λόγο η προσπάθειά μας είναι να ξεκινήσουμε μία τεχνική συζήτηση με την Λιβύη, έτσι ώστε να οριοθετήσουμε εμείς με την Λιβύη, όπως κάναμε με την Αίγυπτο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για πότε το βλέπετε αυτό, Υπουργέ;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Εκτιμώ ότι έως το τέλος του έτους θα έχουμε δρομολογήσει έναν οδικό χάρτη για να ξεκινήσει η συζήτηση, η οποία δεν είναι εύκολη. Θέλω να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα και η Λιβύη είχαν φτάσει αρκετά κοντά στο να υπάρξει μια οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών το 2010-2011. Δυστυχώς αυτό δεν ευδοκίμησε για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης, οπότε θα πιάσουμε το νήμα για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Ξέρετε, η Μεσόγειος είναι μια θάλασσα, η οποία είναι πολύ συγκεκριμένης χωροταξίας. Και τα εικοσιένα κράτη, τα οποία βρέχονται από τη Μεσόγειο, επιθυμούν να έχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δικαιοδοσία στη θάλασσα. Αυτή είναι μια εξαιρετικά δύσκολη άσκηση. Για τον λόγο αυτόν, απαιτείται σοβαρότητα και σύνεση, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μια όσο το δυνατόν καλύτερη έκβαση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ως υποσύνολο σ’ αυτό, επειδή βλέπω να γίνεται συζήτηση και στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Ήταν λάθος να εγκαταλειφθεί η προσέγγιση που αρχικά υπήρχε με τον με τον Στρατάρχη Haftar;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ. Εκείνο, το οποίο συνέβη, είναι το αντίθετο. Επιχειρήσαμε να αναπτύξουμε σχέσεις και με τη δυτική Λιβύη, διότι στην προκειμένη περίπτωση θέλω να σας θυμίσω το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο υπεγράφη το 2019, υπεγράφη από την κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης και εκεί δημιουργήθηκε το πρόβλημα με τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις θαλάσσιες ζώνες. Δεν δημιουργήθηκε σήμερα. Δημιουργήθηκε τότε και εξ αυτού του λόγου αυτό, το οποίο θέσαμε ως στόχο από το 2023, ήταν να μπορέσουμε να αναπτύξουμε τη σχέση εκτός από την ανατολική και με τη δυτική Λιβύη. Θέλω απλά να επισημάνω το ακόλουθο, γιατί πολλές φορές στον δημόσιο λόγο ακούγονται πράγματα τα οποία είναι καθ’ υπερβολή. Στην πραγματικότητα τι έχουμε το τελευταίο διάστημα; Έχουμε τα ακόλουθα. Πρώτον, έχει ελαχιστοποιηθεί η μεταναστευτική ροή από την Λιβύη. Υπήρξε πράγματι μια παροδική έκρηξη. Μετά τις επισκέψεις, τις οποίες έκανα, αυτό έχει ελαχιστοποιηθεί. Δεύτερον, είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία αυτή τη στιγμή συνομιλεί με τις δυο πλευρές της Λιβύης στο ανώτατο επίπεδο. Τρίτον, δεν έχει υπάρξει καμία κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου. Άρα, η προσπάθεια, η οποία γίνεται με τη Λιβύη, για να αναπτυχθούν οι σχέσεις μας, κρίνεται προς ώρας απολύτως επιτυχής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα. Να αλλάξουμε θέμα, κύριε Υπουργέ. Να πάμε σε ένα άλλο μεγάλο θέμα που γίνεται μεγάλη συζήτηση αυτόν τον καιρό και αφορά το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, τη διασύνδεση για ηλεκτρικό ρεύμα. Τώρα, θα ήθελα να σας ρωτήσω, αν μετά από όλη αυτή την κουβέντα που έγινε και τις τελευταίες μέρες και τη χθεσινή δήλωση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας – που νομίζω το κλείνει το θέμα αυτής της αντιπαράθεσης Λευκωσίας-Αθήνας, αν καταλαβαίνω καλά – έχουμε κάποιο χρονικό διάστημα στο οποίο πρέπει να μπορούμε να πούμε ότι μέσα σε αυτό το διάστημα θα ξεκινήσει η διαδικασία πόντισης καλωδίου. Δηλαδή, μέσα στον χρόνο αυτό, το 2025, για παράδειγμα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Να τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πόντισης ηλεκτρικού καλωδίου διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και εν τέλει Ισραήλ είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο. Και είναι εξαιρετικά σημαντικό έργο, πρωτίστως βεβαίως, για την Κύπρο, διότι σκοπός εδώ είναι να άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Αυτό είναι το μείζον, το οποίο αφορά το συγκεκριμένο σχέδιο. Και εξ αυτού του λόγου, ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κύπρος, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει ένα μέρος της χρηματοδότησης αυτής. Η Ελλάδα εξ αρχής στάθηκε, όχι απλώς αρωγός, αλλά επισπεύδουσα του ζητήματος αυτού. Και ο Πρωθυπουργός και εγώ, με επανειλημμένες δηλώσεις μας, έχουμε διατρανώσει ότι η Ελλάδα επιθυμεί τη συνέχιση του έργου και ότι το έργο θα συνεχιστεί. Υπήρξαν πράγματι τις τελευταίες ημέρες ορισμένα ζητήματα, που ήταν τεχνικο-οικονομικής φύσης, σε σχέση με τη βιωσιμότητα του έργου. Νομίζω ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέλαβε με τρόπο σαφή να επαναλάβει την τοποθέτηση ότι πρόκειται για στρατηγικής σημασίας έργο. Στο μέτρο που θα διεκπεραιωθούν ορισμένα τεχνικο-οικονομικά ζητήματα, το έργο θα προχωρήσει, σε συνεργασία και με την εταιρεία που θα κάνει τον προγραμματισμό της, το αμέσως επόμενο διάστημα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας ρωτήσω.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Βεβαίως. Απλώς, να επισημάνω το εξής για να έχουμε λίγο κατανόηση των πραγμάτων. Οι αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών των δυο κρατών ελήφθησαν μόλις τον Ιούλιο. Οι αποφάσεις αυτές είναι αναγκαίες, διότι κάνουν κατανομή του βάρους, του οικονομικού βάρους που προκύπτει από την εκτέλεση του έργου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλάμε για τεράστιο έργο.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Προφανώς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα μεταξύ μας κύριε Υπουργέ, δεν είναι δυνατόν να λέμε ότι δεν γίνεται αυτό το έργο για το ποιος θα πληρώσει 25 εκατομμύρια. Δηλαδή, έρανο να κάνουμε, θα γίνει.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι η γεωπολιτική σημασία του έργου υπερβαίνει τα οικονομικά. Βεβαίως δεν είναι μόνο 25 εκατομμύρια. Είναι η συγκεκριμένη καταβολή. Θα ακολουθήσουν και άλλες καταβολές. Υπάρχει μία κατανομή βάρους. Όμως, θέλω να είμαι σαφής, διότι βλέπω ότι τις τελευταίες ημέρες αναπτύσσεται μία παραφιλολογία, η οποία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Για το έργο αυτό, δυστυχώς, υπάρχουν προφανή συμφέροντα, τα οποία απεργάζονται τη μη εκτέλεση του έργου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εδώ ή στην Κύπρο;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Υπάρχουν συμφέροντα, τα οποία θα ήθελαν τη μη εκτέλεση του έργου. Και είναι προφανές. Όταν έχεις ακριβή ενέργεια, υπάρχουν συμφέροντα, τα οποία θέλουν να παραμείνει ακριβή. Σε αυτό εμείς θα είμαστε αμείλικτοι. Και επειδή βλέπω ότι υπάρχει, αρχίζει να υπάρχει, μία υποβόσκουσα τάση να πούμε διάφορες ακρότητες και χυδαιότητες, αυτά σε εμάς δεν πρόκειται να περάσουν. Θα είμαστε αμείλικτοι και θα χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο έτσι ώστε να μην έχουμε περιπτώσεις ιδιωτικών συμφερόντων, τα οποία θα υπονομεύσουν το έργο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπουργέ, να ξανακάνω την ερώτηση. Εδώ ή στην Κύπρο ή και στις δύο χώρες;.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κοιτάξτε, εκείνο, το οποίο είναι αντικειμενικό ως δεδομένο, είναι ότι η τιμή ενέργειας στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ακριβή. Αυτή είναι η κατάσταση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα, στην Κύπρο, λέτε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αντιλαμβανόμαστε ότι ο οποιοσδήποτε, ο οποίος έχει συμφέροντα, θα ήθελε να παραμείνει ακριβή. Για εμάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο – και θέλω να τονίσω ότι όλο αυτό το διάστημα υπήρξε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα – για εμάς λοιπόν, το έργο αυτό είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Δημιουργεί νέα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη. Είναι το μεγαλύτερο έργο σε έκταση ηλεκτρικής διασύνδεσης και προφανώς υπερβαίνει τα οικονομικά. Όποιος θεωρεί ότι με επιθέσεις, οι οποίες θα γίνουν ή με άλλα μέσα θα μπορέσει να υπονομεύσει τον στρατηγικό χαρακτήρα του έργου, κάνει μεγάλο λάθος και θα βρεθεί απέναντι σε συνέπειες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να σας κάνω και άλλο ένα ερώτημα γιατί επανέρχεται. Το βλέπω σε ρεπορτάζ. Λέει για παράδειγμα η Ελλάδα και η Κύπρος, επειδή είναι γεωπολιτικό το πρόβλημα και υπάρχουν οι απειλές της Τουρκίας, φοβούνται την Άγκυρα. Το ακούτε φαντάζομαι, το βλέπετε στα δημοσιεύματα κυρίως, το ακούτε και σε εκπομπές.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα είμαι σαφής. Εάν φοβόμασταν τις οποιεσδήποτε απειλές τρίτων κρατών, δεν θα κάναμε ούτε Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ούτε προκήρυξη θαλασσίων οικοπέδων, ούτε θαλάσσια πάρκα. Για εμάς οι οποιεσδήποτε εν δυνάμει απειλές δεν αποτελούν ποτέ τροχοπέδη για να λάβουμε μία απόφαση, η οποία είναι προς το εθνικό συμφέρον. Θέλω να σας διαβεβαιώσω γι’ αυτό. Εάν αποφασίσουμε να κλείσουμε τα εκκρεμή θέματα και στο μέτρο που κλείσουν, προχωρήσουμε – το οποίο ευελπιστώ ότι θα γίνει σύντομα – και η Τουρκία και οποιαδήποτε άλλη χώρα επιλέξει να παρεμποδίσει το έργο, προβλέπονται πάρα πολύ συγκεκριμένες συνέπειες για το ζήτημα αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επί του πεδίου Υπουργέ ή απλώς κυρώσεις;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κοιτάξτε, εμείς έχουμε ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο για την προστασία και τη διαφύλαξη του έργου. Αυτό σημαίνει ότι το έργο θα προστατευτεί. Τώρα, από εκεί και πέρα, είναι αυτονόητο ότι ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Εάν εμποδιστεί ένα έργο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος – είναι ένα έργο αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ένωση – αναλαμβάνει και τις συνέπειες απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλω να σας πω ότι εδώ δεν είναι μόνο ένα ζήτημα Ελλάδας-Κύπρου. Είναι ένα ζήτημα που αφορά άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ευρωπαϊκό έργο. Και να τονίσω το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα, με επανειλημμένες δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, έχει υπάρξει σαφής τοποθέτηση ότι το έργο θα πρέπει να συνεχιστεί. Και βεβαίως υπάρχουν και οι χώρες, οι οποίες συμμετέχουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στην εκτέλεση του έργου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στις 10 Σεπτεμβρίου, δηλαδή αύριο, λήγει ο διαγωνισμός για την εκχώρηση των δύο θαλασσίων οικοπέδων νοτίως της Κρήτης και περιμένουμε να δούμε ποιοι θα είναι. Αυτές οι εταιρείες που θα το αναλάβουν, υπάρχει περίπτωση να αναλάβουν και την άλλη πλευρά;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Να σας πω με κάθε ειλικρίνεια. Εμείς δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα να αναλάβουν και την άλλη πλευρά, αρκεί βεβαίως η χωροθέτηση να μην βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή, την οποία έχουμε χαρακτηρίσει εμείς ως ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την αμφισβητεί η άλλη πλευρά όμως.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν την έχει αμφισβητήσει στο πεδίο ποτέ. Είναι σαφή τα πράγματα. Θα σας πω λιγάκι για να έχουμε μία κατανόηση. Ο καθένας μπορεί να θεωρεί ότι έχει μία προσέγγιση μαξιμαλιστική για τα θέματα των θαλασσίων ζωνών. Μπορεί να δηλώνει ότι θέλει να έχει τεράστιες θαλάσσιες εκτάσεις. Εκεί όμως που κρινόμαστε όλοι είναι όταν εν τέλει βρεθούμε να προκηρύσσουμε προς αξιοποίηση τα θαλάσσια οικόπεδα. Όταν λοιπόν προκήρυξε και η Λιβύη – και είναι προς τιμήν της αυτό – θαλάσσια οικόπεδα, το έκανε στη γραμμή εκείνη, την οποία η Ελλάδα αντιλαμβάνεται ότι είναι η μέση. Άρα δεν υπερέβη εκείνο, το οποίο και εμείς αντιλαμβανόμαστε ότι είναι η μέση γραμμή. Αντιθέτως, υπάρχει ένα ζήτημα σε σχέση με την Αίγυπτο, με την Ιταλία, με τη Μάλτα. Άρα, όταν θα έρθει η Chevron με το καλό να εκδηλώσει ενδιαφέρον – και ξέρετε τι σημαίνει ένας αμερικανικός κολοσσός πέρα από οικονομικά και γεωπολιτικά, να έρχεται και να επενδύει πάνω σε κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Δεν χρειάζεται να σας το πω αυτό. Όταν λοιπόν θα έρθει με το καλό, τότε στο πεδίο θα δούμε ποιος έχει τα οικόπεδα και ποιος όχι, κατά την αντίληψη πλέον εκείνων, οι οποίοι δεν θα διακινδύνευαν τη συμμετοχή τους. Άρα, σας απαντώ ευθέως, στο μέτρο που θα σεβαστούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα δεν έχουμε καμία απολύτως αντίρρηση…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάμε σε ένα άλλο θέμα. Πάμε λοιπόν γιατί πλησιάζει η στιγμή. Εσείς είχατε πει, νομίζω πριν από δέκα μέρες σε συνέντευξή σας, ότι μεταξύ 21 και 26 Σεπτεμβρίου θα γίνει η συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο. Από την Άγκυρα τότε είχαν πει ότι δεν έχει οριστικοποιηθεί αυτό. Θεωρούμε ότι θα γίνει αυτή η συνάντηση με βάση και αυτά που μας είπατε εσείς. Αν κάτι έχει αλλάξει, μας το λέτε. Ήθελα να σας ρωτήσω, η συνάντηση δεν γίνεται στο καλύτερο δυνατό κλίμα μεταξύ των δύο πλευρών, έχουν αλλάξει τα πράγματα από τον προηγούμενο χρόνο για παράδειγμα και σημαντικά μάλιστα. Θα είναι εθιμοτυπική ή επί της ουσίας θα θίξει τα καυτά θέματα; Και ποια νομίζετε ίσως; Γιατί αυτές οι συναντήσεις δεν είναι ποτέ εθιμοτυπικές μόνο.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πολύ σωστά. Συμφωνώ απολύτως μαζί σας ότι δεν είναι ποτέ εθιμοτυπικές, διότι έχουν ένα υψηλό συμβολισμό. Κατά την άποψή μου, το γεγονός ότι υπάρχουν οι περιοδικές αυτές συναντήσεις έχει αυταξία, ανεξαρτήτως του τι συζητείται. Γιατί; Διότι πλέον αντιλαμβανόμαστε ως κανονικές τις σχέσεις μεταξύ δύο γειτονικών χωρών, πράγμα το οποίο δεν συνέβαινε στο παρελθόν. Τώρα, ποια είναι η βασική επιδίωξη αυτού του ελληνοτουρκικού διαλόγου; Είναι, αντιλαμβανόμενοι τις διαφορές μας, να μπορούμε να συζητούμε σε ένα επίπεδο, ώστε να μην παράγονται κρίσεις. Αυτό είναι. Τι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα; Έχουμε καταφέρει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο να έχουμε μια λειτουργική σχέση. Επειδή ξεχνάμε εύκολα, θέλω να θυμίσω τι συνέβαινε πριν από τρία χρόνια. Πριν από τρία χρόνια είχαμε δεκάδες χιλιάδες παράτυπους μετανάστες να έρχονται από την άλλη πλευρά του Αιγαίου. Είχαμε παραβιάσεις εναερίου χώρου χιλιάδες κατά τη διάρκεια των ετών. Αντ’ αυτού σήμερα τι έχουμε; Έχουμε απολύτως ελαχιστοποιήσει τις παραβιάσεις, έχουμε τουρισμό αντί να έχουμε παράτυπη μετανάστευση και έχουμε μία σχέση η οποία δεν παράγει εντάσεις. Αυτό σε ό,τι αφορά τα πρακτικά. Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα τα μείζονα, τα γεωπολιτικά, τι έχει αλλάξει τα τελευταία δύο χρόνια; Έχει αλλάξει το γεγονός ότι η Ελλάδα πράγματι έχει αναλάβει μία σειρά από πρωτοβουλίες, οι οποίες αναφέρονται στο Αιγαίο και την Ανατολική Ευρώπη. Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες τις γνωρίζετε. Εμείς λοιπόν είπαμε ότι αναγνωρίζοντας τη μεγάλη υποκείμενη διαφορά μας, που είναι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, εμείς τοποθετούμαστε στον χάρτη, με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, με την προκήρυξη των οικοπέδων, με τα θαλάσσια πάρκα. Άρα αυτό είναι λογικό να προκαλέσει σε έναν βαθμό μία αντίδραση από την άλλη πλευρά. Αντιλαμβανόμαστε όλοι όμως ότι δεν πρόκειται να αποστούμε από την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Εάν η Τουρκία το επιθυμεί να πάμε σε μία συζήτηση επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου και επί τη βάσει τελικά διεθνούς δικαιοδοσίας για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ιδού η Ρόδος, εδώ θα γίνει. Αλλά βεβαίως να αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται να υπάρχει καμία απολύτως – και είμαι σαφής – παραχώρηση σε σχέση με τις εθνικές μας γραμμές. Η διαφορά μας είναι μία και αφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Δεν υπάρχει άλλη διαφορά και συζητούμε μόνον επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή η στρατηγική αυτή συνεχίζεται, Υπουργέ, αν δεν υπάρχει κάτι απρόοπτο.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σωστά συνεχίζεται. Βεβαίως υπάρχουν πάντοτε τα πάνω και τα κάτω. Καταλαβαίνουμε, αλλά νομίζω δεν γίνεται πάντοτε εύκολα κατανοητό, τι έχει αλλάξει στην πραγματικότητα. Γιατί ακούω διαρκώς για υποχωρήσεις, για πράγματα και θαύματα. Δεν έχει υπάρξει καμία απολύτως υποχώρηση. Από την άλλη πλευρά, έχει υπάρξει μία σαφέστατη ενδυνάμωση των ελληνικών θέσεων. Γιατί υπήρξε ενδυνάμωση; Διότι πλέον έχουμε κάτι, το οποίο δεν είχαμε. Έχουμε ένα Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που είναι ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν είναι πια μία εθνική επιδίωξη. Είναι ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και επί τη βάσει αυτού μπορούμε πλέον να συζητούμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα σας κάνω γρήγορα δύο ερωτήσεις γιατί υπάρχει και ένα τρίτο εσωτερικό που θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε. Το πρώτο είναι, παλαιστινιακό κράτος. Υπάρχει θέμα τώρα αναγνώρισης;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σε άμεσο χρόνο δεν θα υπάρξει αναγνώριση. Είναι όμως κάτι, το οποίο είναι μέσα στην πολιτική μας. Το μελετούμε και στον κατάλληλο χρόνο θα γίνει η επόμενη κίνηση. Άλλωστε, εμείς ήμασταν εκείνοι, οι οποίοι από την πρώτη ημέρα δηλώσαμε ότι πρέπει να δοθεί όραμα στον παλαιστινιακό λαό. Και όραμα θα δοθεί στο τέλος μιας πολιτικής διαδικασίας και υπό τη σκέπη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα στείλουμε δυνάμεις αν επιτευχθεί συμφωνία στην Ουκρανία; Και εννοώ στρατιωτικές δυνάμεις στο έδαφος.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Στρατιωτικές δυνάμεις στο πεδίο δεν θα υπάρξουν. Θα υπάρξει ανθρωπιστική βοήθεια και βοήθεια στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Εξ αρχής εμείς είμαστε επί της αρχής υπέρ του Διεθνούς Δικαίου, κατά του αναθεωρητισμού. Αλλά στρατιωτικές δυνάμεις στο πεδίο δεν θα αποσταλούν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα, μια πιο δύσκολη ερώτηση αφορά το εσωτερικό. Πολλοί λένε ότι στην κυβέρνηση υπάρχουν δύο γραμμές, μία από το Υπουργείο Εξωτερικών, μία από το Υπουργείο Άμυνας. Θέλω το σχόλιό σας επ’ αυτού και η άλλη θα είναι ακόμα πιο προσωπική. Θα σας ρωτήσω αμέσως μετά, κύριε Υπουργέ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Μία ενιαία εξωτερική πολιτική. Και θέλω να σας πω, ότι την εξωτερική πολιτική αυτή δεν την χαράζω εγώ, την χαράσσει το ΚΥΣΕΑ υπό τον Πρωθυπουργό και με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων Υπουργών. Στο ΚΥΣΕΑ δεν έχω δει ποτέ να υπάρξει οποιαδήποτε διαφωνία. Άρα, μία ενιαία εξωτερική πολιτική, κατά την άποψή μου, σε όλα τα πεδία έχουμε καταφέρει να αυξήσουμε το διπλωματικό μας αποτύπωμα. Ακούω δυστυχώς την κριτική, η οποία γίνεται στα εθνικά. Κριτική, η οποία είναι δυστυχώς κατά την άποψη μου πολύ ρηχή και εύπεπτη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό αφορά και τους δύο πρώην Πρωθυπουργούς, τον κ. Σαμαρά και τον κ. Καραμανλή;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Τους δύο πρώην Πρωθυπουργούς τους σέβομαι ιδιαιτέρως για τις απόψεις τους. Θέλω να πω ότι υπάρχει κριτική, η οποία γίνεται και η οποία δεν στηρίζεται σε κανένα απολύτως τεκμήριο. Όταν λοιπόν ο καθένας λέει ότι έχουμε υποχωρήσεις, καλείται να επιχειρηματολογήσει γι’ αυτό. Μία φορά δεν έχω ακούσει ένα επιχείρημα σε τι συνίσταται η υποχώρηση. Αντιθέτως, γνωρίζω εγώ ότι το διπλωματικό μας αποτύπωμα έχει εκτοξευθεί. Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες που δεν ανελήφθησαν επί δεκαετίες και αυτή τη στιγμή μπορούμε να μιλάμε με πολύ ισχυρότερους όρους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια τελευταία ερώτηση. Πραγματικά είναι ατελείωτες οι συζητήσεις μαζί σας. Θέλω να πω το εξής. Κατ’ αρχήν, εγώ έχω καταδικάσει ευθέως, έχω τοποθετηθεί για αυτά που ακούτε – προδότης, υποκλίσεις και ο,τιδήποτε – τα θεωρώ αδιανόητα και έξω από κάθε λογική. Τοποθετούμαι και ενώπιον σας, τα έχω πει δημοσίως και δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα επ’ αυτού. Η κριτική μπορεί να υπάρχει. Χαρακτηρισμοί κατά τη γνώμη μου είναι αδιανόητοι. Σας πειράζει αυτό;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Μα είναι αυτονόητο ότι με ενοχλεί. Εγώ προσήλθα στην πολιτική χωρίς να έχω καμία απολύτως πολιτική φιλοδοξία. Δεν θέλω να γίνω αρεστός, θέλω να είμαι ωφέλιμος για την πατρίδα μου. Από την άλλη όμως πλευρά, θεωρώ αδιανόητο για τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εξωτερικών της χώρας να ακούγονται τέτοιοι απερίγραπτοι χαρακτηρισμοί. Υπάρχει μία διαφορά και υπάρχει ένα όριο, το οποίο νομίζω ότι έχει απολύτως χαθεί. Βεβαίως λοιπόν με ενοχλεί. Είναι κάτι, το οποίο δεν συνάδει ούτε στο επίπεδο του πολιτικού λόγου. Εγώ θα συνεχίσω την υπηρεσία προς την πατρίδα για όσο χρόνο θα το πράξω, με σύνεση, με σωφροσύνη, εισφέροντας την όποια γνώση έχω. Πολλοί αντιλαμβάνονται τη δική μου ευπρέπεια ως αδυναμία. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η δύναμη, την οποία αντλώ και από την προστασία αλλά και από τον κόσμο, από τους πολίτες, οι οποίοι με όσους τουλάχιστον μιλώ, εκείνο, το οποίο εισπράττω είναι ότι θέλουν να μπορέσουμε να αναπτύξουμε την Ελλάδα, να αισθάνονται υπερηφάνεια και εμπιστοσύνη για την Ελλάδα, αλλά από την άλλη πλευρά να έχουν μία ησυχία σε έναν εξαιρετικά δύσκολο κόσμο, στην χειρότερη στιγμή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ελλάδα να στέκεται στα πόδια της, χωρίς να ετεροπροσδιορίζεται και με ισχύ. Άρα όλα αυτά, τα οποία μου προσάπτουν τα ακούω, αλλά θα προτιμούσα περισσότερο επιχειρήματα παρά κραυγές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΣ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ κ. Υπουργέ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ήταν μεγάλη μου χαρά. Σας ευχαριστώ. Καλή σας μέρα.
9 Σεπτεμβρίου, 2025
ΥΠΕΞ
Καρπαθιακά Νέα
