ΠΟΙΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΡΗΜΩΣΟΥΝ ΤΑ ΑΚΡΙΤΙΚΑ ΝΗΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ “ΔΑΣΟ”-ΔΗΜΕΥΣΗ ΧΩΡΑΦΙΩΝ ΣΕ ΕΠΟΧΗ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΚΡΊΒΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ; (Πλήρωσε ΜΟΝΟΝ για να μάθεις, αν.. και αν..)
Επειδή, οσονούπω, κλείνουν για τα καλά τα αντιλαϊκά “δασικά κυτάπια” μας αναγκάζουν να ξαναασχοληθούμε με τα τελευταία “παρά(δ)ικα”, κατά γενική ομολογία, του νεοελληνικού κράτους. Πέρασαν τόσοι και τόσοι κατακτητές από τούτα τα νησιά και δεν διανοήθηκαν ποτέ να “κατακτήσουν” και τις περιουσίες των νησιωτών..
Του συγγραφέα Μάκη Εμμ. Ρήγα-Ρηγοπούλη
Παράδειγμα προς μίμηση: Η αχανής Βυζαντινή Αυτοκρατορία για να στεριώνει για εκατονταετηρίδες την κραταιά παντοδυναμία της ΧΑΡΙΖΕ “γη και ύδωρ” σε όλους τους κατοίκους της ακριτικής της περιφέρειας, δημιουργώντας ανθρώπινα τείχη.. με το απλούστατο σκεπτικό, ότι μαζί με τις οικογένειες τους θα μάχονταν μέχρις εσχάτων για την γη-κανακαρίκια τους. Δηλ. με τα πιο ισχυρότερα κίνητρα εναντίον κάθε επιβουλευόμενου επιδρομέα. Όπως πράγματι με όλους αυτούς τους ακοίμητους ακριτικούς φρουρούς φαίνεται να τα κατάφερε να επιβιώνει πάνω από μία χιλιετηρίδα εναντίον πολυπληθών βαρβαρικών φύλων που την περικύκλωναν.
Εδώ, αν είσαι νησί πάνω από 3.000 κάτοικοι, όπως η Κάρπαθος με 4.000 τον χειμώνα και στην άκρη της επικράτειας είσαι “αυτάρκης”, είσαι “πλουσιόνησο”, δεν χρειάζεσαι τίποτα, δηλ. πέραν από τους 3.000 ακριβώς θα έπρεπε να υπάρξουν κι άλλες σοβαρότατες παράμετροι..
Εδώ με εκρηκτική ρητορική πολεμικών ιαχών, ασκήσεις αποβατικών ναυμαχιών στις πόρτες μας για άμεσο τουρκικό ρεσάλτο στα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου που συμπεριλαμβάνονται μέσα στην “Γαλάζια Πατρίδα τους”.. και ένα βήμα πριν την ανάφλεξη πολεμικών περιπετειών στο πεδίο από την γείτονα χώρα η ελληνική πολιτεία εγείρει ανήκουστες αιτιάσεις περί “αρπαγής” ανύπαρκτων δασικών της εκτάσεων.
Τον αναγκαστικό ξενητεμό, εξαιτίας της αδιαφορίας της άπονης μάνας πατρίδας-πολιτείας, την πληρώνουν ακριβά τώρα τα επαναπατριζόμενα παιδιά της με “τα δασωμένα” από θάμνους χωράφια τους.. απόκληροι μια ζωή από πατρίδα, τώρα απόκληροι και από τα ίδια τους τα κτήματα. Δηλαδή, η Ελληνική Κεντρική Διοίκηση (Ε.Κ.Δ.) όχι μόνον δεν αποδίδει στους προαιώνιους ιδιοκτήτες με απλούστατες διαδικασίες άμα τη εμφανίσει όλων των επίσημων κρατικών εγγράφων κυριότητας αλλά για κάθε ένσταση, άκουσον-άκουσον, απαιτείται να προ-πληρωθούν και το δημόσιο και επί πλέον με το δίκιο τους κάποιοι ιδιωτικοί υπάλληλοι για να διεκπεραιώσουν τις δαιδαλώδεις γραφειοκρατείες.
Άλλα, όμως, υποσχότανε τότε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας στις 5/4/21, τώρα με “τις δημοσκοπικές πλάτες φαντασιώνονται δάφνες”: “Να μην ανησυχούν οι πολίτες για τις περιουσίες τους.. θα δοθούν παρατάσεις για.. διορθώσεις των δασικών χαρτών, ΧΩΡΙΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΊΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ”.
Φρούδες ελπίδες, υποσχέσεις χωρίς κανένα αντίκρυσμα, καθόσον πραγματοποιήθηκαν διορθώσεις των δασικών χαρτών με το σταγονόμετρο και μόνο στα μέτρα τους.. πλήθος ταλαιπωριών και κόστη εκτός ορίων για τους απηυδισμένους πολίτες μετά από τόσες και τώρα πάλι μέσα σε απανωτές κρίσεις. Ξεκληρίζοντας έτσι το τελευταίο αποκούμπι, τις περιουσίες των νησιωτών.. και με στεντόρειες φωνές θέτουν τις εύλογες απορίες τους: πού θα μένουν, με ποιές περιουσίες τους θα ασχολούνται στα ακριτικά, ΦΑΛΑΚΡΑ τους νησιά, γιατί να πληρώνουν μια ζωή φόρους κεντρικούς, τοπικούς-ανταποδοτικά τέλη, μεταβιβάσεις, δικηγορικά, υποθηκοφυλακεια, ΕΝΦΙΑ, κ.τ.λ.. και το ηθικά απαράδεκτο πως άφηναν οι δημόσιοι λειτουργοί να πληρώνονται για δεκαετίες ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΎΡΙΑ πάνω από είκοσι φόρους περιουσίας, αφού, παντογνώστες, γνώριζαν, και τώρα τα χαρακτηρίζουν δασικά, δηλ. “κρατικά”;
Για περιουσίες που εκ των υστέρων ανακηρύσει το ίδιο το δημόσιο πλήρη κυριότητα δια της πλαγίας οδού, της “δασικής δήμευσης”. Έτσι, η μόνη διέξοδος μέσα από τον γραφειοκρατικό- πολιτικό- τεχνοκρατικό λαβύρινθο φαίνεται να απομένει οι οργανωμένοι ιδιοκτήτες με τους συλλόγους τους, τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, τους νησιώτες πολιτευτές όλων των παρατάξεων, τα ΤΕΕ, κ.τ.λ. με τους ευηπόληπτους δικηγόρους που έχουν αναλάβει κατά καιρούς συχνά-πυκνά εθελοντικά-εργολαβικά (όπως, π.χ. ο πρ. δήμαρχος Μιχάλης Γ. Ιωαννίδης, ο Μιχάλης Λ. Κοσμάς, κ.ά.) τις εμπεριστατωμένες νομικές αναφορές προς πάσα κατεύθυνση χωρίς καμία αρμόδια ανταπόκριση διορθώσεων και καταλλαγής..
Ασφαλώς, αυτοί οι εξειδικευμένοι φορείς- επιστήμονες γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα μας.. εμείς απλουστευμένες υποθέσεις κάνουμε: Ίσως, λοιπόν, η οργή λαού ενωμένη με όλους αυτούς τους αρμόδιους φορείς θα μπορούσαν με τις απαιτούμενες νομικές, κ.τ.λ. διαδικασίες να κινήσουν γη και ουρανό με την εύλογη δικαιολογία, ότι αφού πλήρωνε ο κόσμος τόσα δισ. φόρους για θαμνώδεις περιουσίες, πως είναι δυνατόν με αυτόν τον νέο “δασικό” νόμο να του αφαιρούν και του μεταφέρουν το καθεστώς της ιδιοκτησίας στο δημόσιο.. σε ένα ευνομούμενο κράτος θα πρέπει να του επιστραφούν τουλάχιστον όλοι οι παρακρατηθέντες φόροι.. διαφορετικά το δημόσιο παραιτείται από κάθε αξίωση από ολοφάνερες με δημόσια έγγραφα αλλονών ιδιοκτησίες, ασφαλώς χωρίς πραγματικά αγριόδενδρα μέσα και φτάνει να μην “βαπτίζουν” τα σχίνα, τους ασπαλάθους, τα θαμνοειδή, κ.τ.λ. “δάση”.. σύμφωνα με τον νομικό μας δυτικό πολιτισμό, εκτός κι αν επικρατούν ανατολίτικα κουμμουνιστικά δόγματα δήμευσης.
Η αναθεώρηση του δασικού νόμου, της αναθεώρησης με τις ίδιες και τις απαράλλακτες περίπου αγκυλώσεις πιστεύεται πλέον γενικά ότι όλα είναι προσχηματικά. Είναι ποτέ δυνατόν να μην γνωρίζουν οι αρμόδιοι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος ότι αφήνουν κάποιους τεχνοκράτες να εξαπατούν ολόκληρη την κοινωνία βαπτίζοντας το ψάρι(θάμνους, αλώνια, τοίχους, βράχους, κ.τ.λ.), κρέας(δάση).. και το σπουδαιότερο πάνω απ΄ όλα να του δημεύουν ένα από τα ελάχιστα πιο κυρίαρχα προσφιλή, που κουβαλάει ο καθένας μία ζωή στενά δεμένος μαζί τους, τα κτήματά του, και να το παίζουν με τόση ασυγχώρητη απόμακρη ασυνέπεια, σαν να μην συμβαίνει τίποτα;
Σε τι αιώνα ζούμε, νάρχονται κάποιοι άσχετοι να κάνουν τον κόσμο ταπάνω κάτω και παρά τις ασταμάτητες διαμαρτυρίες των πάντων, φαίνεται μάλλον οι παραπάνω τεχνοκράτες έχουν τον τελευταίο λόγο. Μα καλά ούτε οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη το ηχηρότατο μήνυμα- παλμό ολόκληρης της κοινωνίας των πολιτών;
Πέστε μας ρομαντικούς, πέστε μας οτιδήποτε άλλο αλλά βλέποντας ότι δικαίως έχει ξεσηκωθεί άπασα η κοινωνία ακόμη και σημαινόντων στελεχών του κυβερνώντος κόμματος εναντίον της ανιστόρητης “δασο-μεταρρύθμισης” θα προσπαθούμε να στίβουμε μυαλό, αισθήματα και γραφή ίσως πέραν του δέοντος του κανονικού μας μήπως.. χίλια μήπως ξυπνήσουν κάποιες “δασικές συνειδήσεις από τον λήθαργο της απολυταρχίας”.
Τα έχουμε ξαναυπογραμμίσει σε παλαιότερη αρθρογραφία, ότι η πολιτεία θα ήτανε στα καλύτερά της, άν αντί να δημιουργεί αντιδασικό μένος στους πολίτες της με όλα τούτα κι άλλα ανοσιουργήματα που αναμοχλεύει σε κρίσιμους απ΄ όλες τις απόψεις καιρούς, θάπρεπε να “εφεύρει” τρόπους, δημιουργώντας φιλο-δασικό-περιβαλλοντικό κλίμα με το να τους προ-διαθέτει με όραμα, μέσα και κίνητρα να καταστούν οι ίδιοι δασο-προστάτες στα περίγυρα του κάθε δάσους.
Μ΄ αυτά και μ΄ αυτά, με την δήμευση παραγωγικής γης και της συντελούμενης αγρανάπαυσης από χώρα ολικής εισαγωγής ακάθαρτης ενέργειας, που “βρέχει καθαρή, ολοπράσινη ολόγυρά μας”, έτσι που μας πάνε θα γίνουμε σταδιακά και χώρα ολικής εισαγωγής αγροδιατροφών, που η φύση μας χαρίζει απλόχερα! Και τα μικρομεσαία νησιά μας θα μείνουν “αμανάτι” να τα “χαίρονται” όσοι τα δημιουργούν έρημα.
Συνέχεια, λοιπόν, την γραφή μου την έτρωγε η έγνοια και για την αέναη αγρανάπαυση στο νησί, τώρα με την, “Ου(κ)ρανώθεν επέμφθη”, παγκόσμια επισιτιστική κρίση, μπορεί ανάλογα την έντασή της να συμπαρασύρει μερικούς “εξωγενείς παράγοντες” να ξερημάξουν “τους καρπάθικους αγρούς νυν δασωμένα οικόπεδα”.. και οι ουκρανοί με την πανοπλία που τους παρέχει η Δύση σαν “μπροστινοί της” δεν πρόκειται να παύσουν ποτέ τον πόλεμο, υπερασπίζοντας, όπως λένε, τα πάτρια εδάφη τους, ανοίγοντας μακροχρόνια “βεντέτα αποδυναμώνοντας” την Ρωσία και τους ευρωπαίους πολίτες να υποφέρουν ενεργειακά, διατροφικά και πάει λέγοντας, μαύρος χειμώνας εν όψει..
Ναι, αλλά έτσι εν τω μεταξύ, ο κόσμος γυρίζει τα πάνω-κάτω.. μέχρι και τα άλλοτε πλουσιοπαραγωγικά περισσεύματα γερμανικά βουτήρατα, κρέατα, κ.τ.λ., τα ολανδικά γάλατα, τυριά, κ.τ.λ., τα νοτιοευρωπαϊκά φρούτα και λαχανικά, κ.τ.λ. όλα αυτά τα βουνά τροφίμων, φρούτων και λαχανικών των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών που κατέληγαν στις χωματερές, τώρα.. τώρα “ένα αόρατο χέρι” τα εξαφανίζει, εξαρτώμαστε, λένε, από τις ουκρανορωσικές παραγωγές.. μέχρι που και η γερμανική κυβέρνηση τα ξεφουρνίζει πιο ωμά στους πολίτες της, “λόγω ελλείψεων να στοκάρουν όλα τα απαραίτητα και προαναγγέλλει όλα με το δελτίο για μεγάλο διάστημα”.
Τι σου κάνει ένας πρόεδρος Ουκρανίας “ηθοποιός-ήρωας” τουμπάρει λαούς και κυβερνήσεις σε φτωχοποίηση. Κι εμείς εδώ στην Κάρπαθο, “πιο φαντασιόπληκτα πλούσιοι από τους γερμανούς”, γενικά τον χαβά μας, στον πλανήτη “της δημο- πολιτικο- οικονομικής- ενεργειακής- υγειονομικής, συγκοινωνιακής κ.τ.λ. ακρισίας και ξεγνοιασιάς”. Όμως, έτσι παρουσιάζεται η χρυσή ευκαιρία η χώρα μας, εξαιτίας αυτής της υπάρχουσας γεωπολιτικής αταξίας, να ανασυστήσει το νέο παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας της και ειδικότερα στα άγονα ακριτικά νησιά μας.
Ήδη το φιλικό και πολυμήχανο ανθρώπινο δυναμικό αξιοποιεί τις άριστες δυνατότητες του και εκτοξεύει τους δύο οικείους κλάδους, κολυμπάμε μέσα σε θάλασσες και σε χιλιάδες νησιά, ίσον ναυτιλία.. και το άψογο πολιτιστικό, φυσιολατρευτικό και φιλόξενο αποτύπωμα- υπόβαθρο, ίσον τουρισμός..
Εκείνη η έρημη γης, η ενδότερη, η πολύ μακριά από τα χρυσοφόρα, απλησίαστα παραθαλάσσια, που ζούσανε από αυτά οι πρόγονοι μας γενεές γενεών θα μπορούσε, ενισχυούμενη, να αντικαταστήσει π.χ. τα “πολιτιστικά” λιλιά, τους σκόρδους, κ.τ.λ. από την Κίνα, τα λεμόνια, φρούτα, κ.τ.λ. από την Βραζιλία, τα αυγά, κ.τ.λ. από την Τουρκία, τα κρέατα, κ.τ.λ. από την Ολανδία, τις πατάτες, κ.τ.λ. από την Αίγυπτο, τα αιγοπρόβεια από την άλλη μεριά του κόσμου την Νέα Ζηλανδία, κ.τ.λ., κ.τ.λ., μέχρι πότε; “αιδώς Αργείοι”! Χαιρόμαστε, που, επιτέλους, τουλάχιστον η αδελφή νήσος Κάσος αρχίζει να αξιοποιεί τον τεράστιο ορεινό-κτηνοτροφικό της όγκο-πλούτο.
Επί Γεωργίου Βασ. Παπαγεωργίου (πλοιάρχου), πρώτου αιρετού δημάρχου, μεταπολιτευτικά, της Κάσου, για τέσσερεις θητείες (1975-1990) είχανε ξεκινήσει σπουδαίες, καινοτόμες πρωτοβουλίες με την συνεργασία της ΝΕΛΕ και προεδρεύοντος της αφεντιάς μου: Σύσταση του Συνεταιρισμού, βοηθητικό όργανο που συνέβαλαν όλοι μαζί να δρομολογηθούν και παραγωγές παραδοσιακών λαϊκής τέχνης και συναφείς υποστηρικτικές διαδικασίες στον διαχρονικά ακμάζοντα κτηνοτροφικικό τομέα. Μέχρι και οι τούρκοι ονόμαζαν την Κάσο coban adasi=νησί των βοσκών.
Με πάνω από 35.000 ζώα πάνω της τότε η Κάσος και με αρκετούς “κτηνοτρόφους” να “κολοώνουν-βοσκάνε” τα κοπάδια τους από το εξωτερικό κατά συνέπεια “είχανε μείνει πετσί και κόκκαλο”.. μέχρι που οι γενικές αναφορές όλων μας με επικεφαλή τον τότε αειθαλή κτηνίατρο του Επαρχείου μας Νίκο Σπανό από την Κάλυμνο ανάγκασαν την πολιτεία να στείλει αεροπλάνο γεμάτο σπόρους, που σπέρνοντάς τους από ψηλά θα ρίζωναν θαμνοειδείς ζωοτροφές.. όπερ και εγένετο.. Αλλά κάποιοι κασιώτες “αρμόδιοι” επέμεναν, αποδεσμεύοντας με επιδοτήσεις, ότι η μόνη λύση ήταν να μειώσουν δραματικά την πολυπληθή κοινότητα των ζωντόβολων στις περί τις 20.000 για να μπορούν να επιζήσουν τα υπόλοιπα, μειώνοντας, όμως, δραστικά και τις κρατικές επιδοτήσεις.
Η δική μας άποψη ήταν αντίθετη, παρότι δεν είμαστε ειδικοί, ότι δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση να κοπεί σχεδόν στην μέση ο σημαντικότερος πόρος του νησιού.. αλλά να διοχετευθούν σε πλήρη εκσυγχρονισμό, με σταυλικές εγκαταστάσεις, με σύγχρονο εργαστήριο γαλακτομικών και τυροκομικών προϊόντων, βυρσοδεψείο για τα δέρματα, σφαγείο, πρόσληψη κτηνιάτρου και στην Κάσο, κ.τ.λ.
Είναι πολύ ευχάριστο που, οι τυχεροί οι αδελφοί κασιώτες, 30 χρόνια μετά με την ευδόκιμο, εμπειρότατη υπηρεσία του σημερινού Δημάρχου Μιχάλη Ερωτόκριτου (πρ. Έπαρχος Καρπάθου-Κάσου), εκμεταλευόμενος στο έπακρον τις άριστες ευνοϊκές συγκυρίες (τους υψηλά ιστάμενους “κυβερνητικούς εταίρους”, τους πανάξιους άμεσους συνεργάτες του, μηχανικούς, κ.τ.λ. Περσελήδες, κ.ά. για μελέτες, κ.τ.λ.), όλα τα αναγκαία αναπτυξιακά έργα για την Κάσο, ένα προς ένα βρίσκουνε τον δρόμο της υλοποίησής τους. Δηλαδή, εκτός των άλλων, πιστεύαμε σε μία πλήρη καθετοποιημένη αξιοποίηση όλων των αιγοπρόβιων προϊόντων του νησιού, έτοιμα για πλουσιοπάροχες εξαγωγές, θα αναπλήρωναν σε αρκετά μεγάλο βαθμό με ντόπιες φυσικές παραγωγές τα τεράστια ελλείμματα των γύρω νησιών και τις ξένες εισαγωγές “χημικών υποπροϊόντων”.. παράλληλα θα ενίσχυε την τοπική τους γαστρονομία και τον ξενοτροφοδοτούμενο τουριστικό τομέα, θα εκτόξευε την απασχόληση και θα αντέστρεφε την πολύπαθη πληθυσμιακή αφαίμαξη της Κάσου..
Τέτοια ολοκληρωμένη αναζωογόνηση θα συνέβαινε και σε όλα τα άλλα νησιά μας, αν ακολουθούσανε το πολυπαραγωγικό μοντέλο της Κάσου, της Νάξου, της Κρήτης, της Αστυπάλαιας, της Χάλκης, κ.τ.λ. αποδεσμευόμενα από τον “ασφυκτικό κλοιό” της μονοεξάρτησης από τον Τουρισμό. Εκείνες οι λαμπρές εξαιρέσεις των αδελφών Γεργατσούλη με τις παραγωγές ντόπιων χοιρινών κρεάτων και της οικογένειας Φουντή με τα φρέσκα αυγά από το Απέρι μέχρι το πρόσφατο παρελθόν αποδείχθηκε η ξενομανία μας να τρώμε αυγά από την Τουρκία ή έστω από τα μακρινά Μέγαρα και χοιρινά δυτικής Ευρώπης, μοιραία!!
Μένουν ακόμα τρεις τοπικοί “ήρωες”-παραγωγοί ζαρζαβατικών στον Αφιάρτη Μενετών, στο Πίνι Βωλάδας και στα Πηγάδια και μερικοί τσοπάνηδες που θα μπορούσαν με τις κατάλληλες προϋποθέσεις να συμβάλουν στην εξισορρόπηση των τοπικών αναγκών.
Εκεί που οι κακεντρεχείς νομίζανε ότι “είναι μάλλον οργή Θεού” όλες αυτές οι απανωτές κρίσεις αλλά σε τέτοια έκταση και σε τόσο βαθμό “πανδημίες” αποκλείονται από τον Φιλεύσπλαχνο, μάλλον ανθρώπινη “νεοπλασματική”, αρπακτική χέρα συνέχεια τα σκαρώνει. Και επί του προκείμενου ας μετουσιώσουμε όλα τα προηγούμενα στις σημερινές επικίνδυνες κατηφόρες της κοινωνικοοικονομικής επιβίωσης:
Για να γλυτώνεις σαν πολιτεία μακροχρόνια επιδόματα στήριξης ηλεκτρισμού, καυσίμων, κ.τ.λ.. συν τα δισ. για δαπανηρότατες ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ από εντός και εκτός της χώρας και συν πάλι πίσω στις κοστοβόρες, ακάθαρτες, ΕΙΣΑΓΌΜΕΝΕΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ με εξοικονόμηση τεράστιου όγκου σκληρού συναλλάγματος, θα μπορούσαν να αποφευχθούν, να κοπούν με το μαχαίρι, κατά την γνώμη μας ως εξής:
Να επιδοτούνται τα πάνελ και όλα τα συναφή (μπαταρίες, αποθήκευση, κ.τ.λ.) ηλιακής ενέργειας σε όσους διαθέτουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις (π.χ. ταράτσες, οικόπεδα, κ.τ.λ.) και να δανειοδοτούνται με ευνοϊκούς όρους για την πλήρη ενεργειακή κάλυψη της πρώτης κατοικίας των νησιωτών σε πρώτη φάση..
Έτσι θα λυθεί άμεσα η προσμονή των νησιωτών που θα πρέπει να περιμένουν, “Κύριος οίδε”, την ηλεκτρική διασύνδεση, λένε μέχρι το 2030, μέσα σε εποχές ενεργειακής κάψας, πότε θα φανεί “το καράβι του ισοδύναμου ακάθαρτου καύσιμου” πολύ ακριβότερου, ούτε τουλάχιστον του μέσου όρου τιμών της ηπειρωτικής χώρας..
“Νησιωτικότητα” μόνον στα χαρτιά απ΄ όλες τις απόψεις, στην πιο πολυνησιακή χώρα της Ευρώπης.. καθόσον ανταποδοτικότητα σε όσα εισπράτει ο δημόσιος κορβανάς από τα νησιά από τον τουρισμό, κ.τ.λ., δυστυχώς, πολύ μακριά-απόκοσμα γι΄ αυτό τα έχουνε και ξεχασμένα..
ΜΕΡΡ-23/6/22.
