Του συγγραφέα Μάκη Εμμ.Ρήγα- Ρηγοπούλη.
Ο Τουρισμός, μετά την είσοδο της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ και παρόλες τις πλουσιοπάροχες επιδοτήσεις στους πάντες αλλά εξ αιτίας του ανελέητου ανταγωνισμού, παραμένει από τους ελάχιστους κλάδους της οικονομίας που μπορεί και στέκεται επάξια στα πόδια του. Άρα, έχουν αποδειχθεί μεταπολεμικά στην πραγματική ζωή για πολλές δεκάδες χρόνια, ότι ο τουρισμός μπορεί όχι μόνο να επιπλέει αλλά να διατηρεί στην επιφάνεια-να μπορεί να διασώζει πλήθος παραπλήσιων αγροτικών, εμπορικών, παραγωγικών, βιοτεχνικών- παραδοσιακών, οικοδομικών, υπηρεσιακών, κ.τ.λ., τομέων.
Ολόκληρη η Ελλάδα, περισσότερο τα νησιά, μα ασυγκρίτως πολύ περισσότερο τα μονοεξαρτώμενα ακριτικά νησιά μετά από δύο μαρτυρικά χρόνια πανδημικής νηνεμίας και δέκα χρόνια οικονομικής κατάρρευσης-φτώχευσης αγωνιούν για φέτος που θα κάτσει η τουρ. μπίλια. Με μεγάλα λόγια κάποιοι “ειδικοί” προσπαθούν να πείσουν ότι οι σωσίβιες επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμαμψης, του νέου ΕΣΠΑ, κ.τ.λ. πρέπει να πάνε σε μεγαλεπήβολες κατευθύνσεις για να μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα ξένα μεγαθήρια. Και θα διερωτάται ο κάθε νησιώτης, δηλαδή η “αλλη” η μισή, η νησιωτική Ελλάδα, που λόγω της γεωλογικής της ιδιομορφίας δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να αναπτύξει μεγάλα συγκροτήματα εταιριών, κ.τ.λ., “θα πρέπει να μείνει έξω από κάθε αναπτυξιακό πρόγραμμα”;
Γι΄ αυτό πιστεύουμε είναι αυτονόητο ότι κάθε χώρα προσαρμόζει το αναπτυξιακό της μοντέλο ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που μπορεί να σηκώσει και όχι αδιακρίτως ότι της προσφέρεται με ξενικά πρότυπα αλλά ανάλογα τα ιδιαίτερα μεγάλα της ατού, κ.τ.λ. Ευτυχώς τα πανέμορφα νησιά μας με τα πλούσια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους αποτελούν αναμφισβήτητα μοναδικούς πόλους έλξης και για μαζικό και για εξειδικευμένο Τουρισμό.
Παρ΄ όλα αυτά και την τεράστια συνεισφορά στον κρατικό κορβανά, τα νησιά μας μένουν εκτός της δημόσιας φροντίδας με όλες τις δημόσιες δομές και υπηρεσίες να παραπαίουν.. Δεν μπορούμε αναφερόμενοι στα τουριστικά μας πράγματα να μην επαναλάβουμε, σε συντομία, τους καταλυτικούς αντικτύπους που επιδρούν στην πορεία της επόμενης τουρ. σαιζόν, ξεκινώντας με το καταστάλαγμα του προηγούμενου άρθρου..
Η Γερμανία φαίνεται να έχει πάρει τα πιο σκληρά μαθήματα από τα λάθη του παρελθόντος με τις παγκόσμιες καταστροφές των δύο παγκόσμιων πολέμων, που έχει προκαλέσει.. και από τότε τα κόμματά της προσπαθούν να γειώνουν, πάση θυσία, τις εκ διαμέτρου αντίθετες διαφορές τους και να συνασπίζονται για να μην καταλήγουν ξανά στα (ναζιστικά) άκρα με τα ίδια αποτρόπαια εγκλήματα. Ενωμένοι, λοιπόν, στο εσωτερικό τους(ανατολικοί κουμμουνιστές-δυτικοί καπιτελιστές) αλλά και με ενιαία πανευρωπαϊκή αντιμετώπιση της Πανδημίας με το ανεπάντεχα τεραστίων διαστάσεων Ταμείο Ανάκαμψης προς όλες τις χώρες πετυχαίνουν ομού τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα υγειονομικά και ευελπιστούμε και οικονομικά, κοινωνικά, περιφερειακά, κ.τ.λ. Οι δε έλληνες επαναστάτες του ΄21 από ολοσδιόλου διαφορετικά ελληνικά φύλλα του εσωτερικού και του εξωτερικού, με διαφορετικές διαλέκτους- τοπολαλιές (βλάχικα, αρβανίτικα, ποντιακά, κρητικά, κ.τ.λ.).. και ολουσδιόλου διαφορετικού οικονομικού, μορφωτικού, κοινωνικού, (οι περισσότεροι άπειροι) στρατιωτικο-αγωνιστικού, κ.τ.λ. επιπέδου κατώρθωσαν ΕΝΩΜΕΝΟΙ το ακατόρθωτο, την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ 400 χρώνων δουλείας.. από το μηδέν να κερδίσουν ολόκληρη Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Αλλά και να χάνουν μέσα από τα χέρια τους την ολοκλήρωση της Μεγάλης Ιδέας, την ένωση με την Πόλη και τις πανάρχαιες ελληνικές μικρασιατικές ακτές, δια παντός, με την ΔΙΧΑΣΤΙΚΗ Μικρασιατική Καταστροφή (την θλιβερή 100ήν επέτειο διανύουμε) και τόσες άλλες από τότε, που ούτε καν μας ταρακούνησαν-τα βαριά παθήματα να μας γίνουν μαθήματα, συνεχίζουμε “απτόητοι” καθένας και πάνω του.
Δυστυχώς, “το θανάσιμο” αυτό διχαστικό μικρόβιο ενδημεί, και με τις ανάλογες κομματικές παρενέργειες στα δημοτικά και επόμενο και στα τουριστικά δρώμενα του νησιού, μα κι άλλες πολύ περισσότερες. Πέραν από τον καταδικό μας δημοτικό, κ.τ.λ. εγωκεντρικό “ιό”, και ο άλλος ο εισαγόμενος “η ΠΑΝ-ούκλα βγήκε παγανιά” καπάκι, σκέπασε ολόκληρο τον πλανήτη σαν παιχνιδάκι της υδρογείου των σχολιών των παιδικών μας χρόνων. Και αυτή είναι η μία όψη του ιδίου προβλήματος: Οι παγετώνες-ο Βόρειος Πόλος λιώνει και ολοέν κατηφορίζει μέχρι και την νοτιώτερη άκρη της Ευρώπης την Κρήτη, την Κάρπαθο, την Αττική, βουνά από χιόνια, κ.τ.λ.. Και οι καυτές αέρινες μάζες του Ισημερινού κατακαλόκαιρα, ανεβαίνει πια η Αφρική των
καυσώνων για βδομάδες, στις αυλές μας.
Άρα, τα εκατομμύρια θύματα του κορονοϊού και των κλιματικών καταστροφών με τις οικογένειες τους αλλά και η μαζική καθημερινή επικοινωνία και η προβολή των νέων εφιαλτών οπωσδήποτε επηρεάζουν από την μία τα ταξίδια αναψυχής.. ή σε διαφορετική περίπτωση αναζητούν εξατομικευμένες υπηρεσίες σε όλα τα επίπεδα των τουριστικών καταλυμάτων. Από την άλλη η δίχρονη ψυχολογική περιοριστική πίεση με τις καραντίνες των μυρίων, της κλεισούρας, προσβλέπουν σε μαζικές εξόδους, που με αδημονία περιμένει η τουριστική βιομηχανία την αποκλιμάκωση και την ολική επάνοδο σην κανονικότητα, να ξε(δ)ώκουν.
Σε όλο αυτό το πανανθρώπινο αλαλούμ τώρα προσθέτουν την αναβίωση του “Ψυχρού Πολέμου” Αμερικής-Ρωσίας με την ενέργεια (ηλεκτρισμό, βενζίνη, πετρέλαιο, αέριο, κ.τ.λ.) στα ύψη να συμπαρασύρει μαζί με τις κακοκαιρίες τον πληθωρισμό σε πρωτοφανή ποσοστά σε όλα τα αγαθά και υπηρεσίες.. έτσι πετσοκόβουν τις ελπίδες και τα εισοδήματα των απανταχού μοκρομεσαίων ταξιδιωτών, με επιπτώσεις στον μαζικό τουρισμό. Ότι ξεκίνησε, λοιπόν, από το ένα αδηφάγο ανθρώπινο χέρι προσπαθεί μετά με το άλλο, το επιστημονικό- ιατρικό- ευρωπαϊκό- κυβερνητικό, χέρι, να το επουλώσει- διορθώσει πάση θυσία, ότι και όπως μπορεί.. και κατά ΠΩΣ θα αντιμετωπίσει τις πανδημικές, και λοιπές, και κατ΄ αναλογία και τις τουριστικές εξελίξεις.. όπως αυτή την κρίση, κατά γενική ομολογία η ελληνική πολιτεία τα πήγε περισσότερο καλά από άλλες χώρες, αφού μεσούσης της πανδημίας το 2021, όπου σε διεθνές επίπεδο ανέκτησαν περίπου το 25% των τουριστικών δραστηριοτήτων, ενώ η χώρα μας ανέκτησε το 50%.
Αυτό συνέβη, κατ΄ άρχάς, εξ αιτίας των πιστών υγειονομικών προτοκόλλλων, της στήριξης των τουριστικών κλάδων και όχι μόνο, που υιοθετήθηκαν από την χώρα μας. Τώρα με τόσες απανωκάαλες αβεβαιότητες παίρνει σβάρνα και καθιστά και το μέλλον αβέβαιο.. Εδώ, επί του προκειμένου, το βαρύ φορτίο το σηκώνει η ευρεία βεντάλια των τουριστικών επιχειρήσεων κυρίαρχα καρπαθίων που επέμεναν και επιμένουν να επενδύουν τοπικά-πατριωτικά, με αρκετά κεφάλαια.. με την ουσιαστική συνδρομή των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων αλλά τελευταία η επενδυτική συμβολή και των ευρωπαίων αυξάνεται ραγδαία. Σε αντίθεση, η πολιτεία, διαχρονικά, σε όλα τα επίπεδα τρέχει ξοπίσω τους ασθμαίνοντας να προλάβει τις παλαιές και τις αναφυόμενες πολλαπλές πρώτες ανάγκες στους νέους παραλιακούς οικισμούς.
Γι΄ αυτό, οι κατά καιρούς ενστάσεις μας εστιαζόντουσαν στις τριτοκοσμικές συνθήκες ελλείψει στοιχειωδών υπηρεσιών και: Οι θαλάσσιες συγκοινωνίες 27 ωρών(!) είναι οι χειρότερες σε ολόκληρη την επικράτεια, παρά τις σχετικές βελτιώσεις, θυμίζουν του παλιού μεταπολεμικού- προτουριστικού καιρού, 60 χρόνια πριν, στις τότε ερημιές του νησιού.
Ευτυχώς, ο αεικίνητος βουλευτής, Μάνος Κόνσολας, από την Όλυμπο, μας προλαβαίνει, είναι μπροστά από τις εξελίξεις. Κατόπιν, λοιπόν, επίπονων προσπαθειών, εκτός των άλλων, ο συμπατριώτης πολιτικός μας, πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής απέσπασε την δέσμευση του Υπουργού Ε.Ν.&Ν.Π. κ. Πλακιωτάκη για κατευθειακή γραμμή 11 ωρών Πειραιά-Σαντορίνη-Κάσο-Κάρπαθο-Ρόδο, επταετούς σύμβασης! Γι΄ αυτό το σωτήριο δρομολόγιο για τα αποκομμένα νησιά μας, μιας που θα συμβασιωθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, το βέλτιστο θα ήταν να γίνει με ταχύπλοο κι όχι πάλι με τον αραμπά.. όπως και η μεν επέκταση του άλλου από Σητεία μέχρι το Ηράκλειο για να έχει νόημα για τα άγονα νησιά μας, για να μην αναγκάζονται να θέλουν ταξί για να μεταβαίνουν από Σητεία-Ηράκλειο..
Η δε ΕΘΝΙΚΗ ΑΚΡΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ από Θεσσαλονίκη- νησιά Ανατ. Αιγαίου μέχρι την Κάρπαθο- Κάσο επείγει να επαναλειτουργήσει, με τις τουρκικές επιδιώξεις, που φαντασιώνονται δικά τους τα Δωδεκάνησα και όχι μόνο!! Οι ένθερμες ευχαριστίες όλων των νησιωτών του νοτίου συμπλέγματος είναι λίγες για να εκφράσουν την αμέριστη ευγνωμοσύνη τους για αυτές και για τις αλεπάλληλες προσπάθειες τόσο του κ. Κόνσολα στην επίλυση σε τόσα άλλα ζέοντα προβλήματα και του Υφυπουργού Ε.Ν.&Ν.Π. κ. Κ. Κατσαφάδου, από την Όλυμπο. Όσο, Σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις αρμοδίων παραγόντων του Δήμου, του Επαρχείου, κ.τ.λ. και πλήθους κόσμου, ότι και ο Γιώργος Γεραπετρίτης βουλευτής επικρατείας, από τις Μενετές, επιδεικνύει αθόρυβα άφθαστο πατριωτικό ζήλο στην άμεση επίλυση τόσο για την προαναφερόμενη κατευθειακή γραμμή Πειραιά-Κάσο-Κάρπαθο.. όσο και για το κάθε τοπικό-πανδωδεκανησιακό πρόβλημα.. του εύχονται μακροημέρευση στο ανώτατο αξίωμα καρπάθιου.
Οι χρονίζουσες, αντικρουόμενες θέσεις, μεταξύ των δημοτικών αρχόντων, δυστυχώς, δεν αφήνουν τους τρεις διακεκριμένους πολιτικούς μας να ξεδιπλώσουν τις τεράστιες δυνατότητες τους που θα μπορούσαν όλοι μαζί να πάρουν το νησί μπροστά, εκεί που του αξίζει.. όπως και οι λοιποί δωδεκανήσιοι βουλευτές μας και ο περιφερειάρχης προσπαθούν το καλύτερο δυνατό σύμφωνα με τις υπάρχουσες τοπικές ανασχετικές συνθήκες. Οι άλλες δύο συγκοινωνιακές αρτηρίες, οι μεν αεροπορικές επαναφέρονται στις προτέρες τους “δόξες” συνδέσεων ξανά με την Θεσσαλονίκη, ενισχύοντας το τουρ. ρεύμα από την Βόρεια Ελλάδα και από τις βαλκανικές χώρες. Μένει να δρομολογηθούν οι νέες γραμμές υδροπλάνων από κοντινά νησιά-παγκόσμια θέρετρα Σαντορίνη, Ρόδος, Μύκονος, Κως, Ηράκλειο κ.τ.λ., για να πάρουν γεύση τα εκατομμύρια τουρίστες τους και “τι εστί Κάρπαθος”.
Για Υδατοδρόμιο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η προσήνεμη, πλησιέστερη Μαρίνα.. αλλά για τα κρουαζερόπλοια και το “τεμαχισμένο” λιμάνι πού και πώς θα πλευρίζουν “Κύριος οίδε, να τους φωτίσει το συντομότερο και καλύτερο δυνατό”. Οι διαχρονικοί μαγνήτες-ατού της Καρπάθου οι μοναδικές παραδοσιακές της παρακαταθήκες διατηρούνται ακόμα αλώβητες, οι ζωντανές.. γιατί τα άλλα μισά, τα μουσειακά τους αντικείμενα έχουν σχεδόν νεκρώσει, παρόλο που κάθε χωριό θα μπορούσε να αναδείξει τις πλούσιες ιδιαιτερότητές του.. και παρόλο που ο ανταγωνισμός με άλλα νησιά, με άλλους τόπους είναι αμείλικτος, που εκεί στέκονται όρθια τα αρχαία μεγαλοπρεπή εμβλήματά τους.. Μουσεία, μουσεία, αναπλάσεις, καλλωπισμοί, είναι αυτά που συμπληρώνουν κάλλιστα το καρπάθικο, παραδοσιακό μας DNA-μοντέλο, άρα υψίστης προτεραιότητας. Όπως και η απέραντη θαλάσσια αυλή- “γήπεδό” μας παραμένει ακόμα πολύ φτωχή σε θαλάσσια σπορ.
Το ένα και μοναδικό μεγαλούργησε μέχρι και την διεξαγωγή “Παγκοσμίου Πρωταθλήματος WIND SERFING-KITE SERFING” στον Αφιάρτη από τον τότε εργομανή δήμαρχο Μιχάλη Γ. Ιωαννίδη, από τις Μενετές. Αλλά, δυστυχώς, ο προηγούμενος με κάποιους “επιτελείς” του δεν μπόρεσαν να το κρατήσουν εκεί ψηλά, ξανά οι ακραίοι τοπικισμοί;
Τι να μακρυγορούμε για τις νέες όταν διαγράφουμε τις παλαιές δόξες(τόσο αναγκαίες), με τόση ευκολία.. Επανερχόμαστε με πολύ περισσότερα στα τουριστικά μας δρώμενα, ευχόμενοι εν τω μεταξύ να κατακάτσουν οι αναπουμπούλες. Παρ΄ όλες αυτές τις παράλογες παραλείψεις η Κάρπαθος είναι από παλιά, αλλά και τώρα από γερό σκαρί.. όχι μόνον αντέχει αλλά δείχνει περίσια δύναμη και αντανακλαστικά και προβλέπεται η φετινή χρονιά θα ξεπεράσει την προ-κόβιντ του 2019.. Η αισιοδοξία που έχει στέρεα(καρπάθικα) πόδια ειδικά τώρα με τόσες αναποδιές είναι τόσο αναγκαία, όσο ποτέ άλλοτε.. 13-2-22.
Για τον φίλο Παύλο Καλή
Με τον αιφνίδιο θάνατό σου αγαπητέ σε όλους, φίλε, με την πραγματική έννοια, ονόματι ΚΑΛΗ Παύλου εκφράζουμε την μεγάλη μας λύπη, καθόσον θα μας λείψει η λογική δύναμη της προσφοράς σου, η ήρεμη φωνή της παρέας.. Συμπορευτήκαμε στην Τ.Ο. δημιουργικά μαζί με τους αείμνηστους, αξιαγάπητους Σταμάτη Μιχ. Σπανό, τον τότε Δήμαρχο και τον Νίκο Αντ. Μελά, Πρόεδρο Τ.Σ.Π. στην προώθηση και εκτέλεση των πρωτοποριακών υποδομών προς Λακκί, Αμμοωπή, Αφιάρτη, κ.τ.λ., κ.τ.λ. Η μεγάλη απώλεια των εκλιπόντων αφήνουν δυσαναπλήρωτο κενό όχι μόνο στους οικείους τους αλλά και στην Εκκλησία και σε ολόκληρο το χωριό.. Καλή Αντάμωση αξέχαστοι φίλοι.. Μ.Ε.Ρ.Ρ.