Κώστας Τσαλαχούρης (16 Ιουνίου 1939 – 1 Νοεμβρίου 2025)
Δημοσιογράφος, ερευνητής, ιστοριοδίφης της Δωδεκανήσου
Ο Κώστας Τσαλαχούρης, ένας από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους και ερευνητές της νεότερης ιστορίας της Δωδεκανήσου, έφυγε από τη ζωή την 1η Νοεμβρίου 2025, στην Αθήνα.
Η απώλειά του, που μάθαμε από την ανάρτηση του γιου του, κ. Φιλίππου Τσαλαχουρη, αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό, αλλά και μια βαριά παρακαταθήκη: χιλιάδες σελίδες έρευνας, τεκμηρίωσης και μνήμης.
Γεννήθηκε στη Ρόδο στις 16 Ιουνίου 1939, γιος του Φιλίππου Τσαλαχούρη και της Ευαγγελίας Σέχα. Από πολύ νωρίς έδειξε την κλίση του προς τη δημοσιογραφία: ήδη κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων εργάστηκε στην εφημερίδα «Η Ροδιακή», ενώ το 1958 εντάχθηκε στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Ρόδου, σε μια εποχή που η Δωδεκάνησος προσπαθούσε ακόμη να βρει τη φωνή της μετά την Ενσωμάτωση.
Από το 1975 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στις εφημερίδες «Ακρόπολις» και «Απογευματινή», ενώ συνεργάστηκε και με τις «Κάθε Μέρα» και «Κυριακάτικη Απογευματινή». Υπήρξε μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και της Διεθνούς Ενώσεως Δημοσιογράφων, παραμένοντας πάντοτε άνθρωπος του μέτρου, του ήθους και της σιωπηλής επιμονής.
Το 1994 αποσύρθηκε από την ενεργό δημοσιογραφία για να αφοσιωθεί εξ ολοκλήρου στην ιστορική έρευνα, αναζητώντας πρωτογενείς πηγές σε ελληνικά και ξένα αρχεία. Η έρευνά του υπήρξε κοπιώδης, μεθοδική και βαθιά πατριωτική. Το έργο του υπερβαίνει τις 1.000 μελέτες και μονογραφίες, οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες, περιοδικά και επιστημονικά έντυπα, συμβάλλοντας καθοριστικά στη γνώση της δωδεκανησιακής ιστορίας.
Για την προσφορά του, τιμήθηκε το 2000 από την ΕΣΗΕΑ, μαζί με άλλους δημοσιογράφους-συγγραφείς, καθώς και με το Πανδωδεκανησιακό Βραβείο «Βασίλης Μοσκόβης», που αναγνώρισε τη συνεισφορά του στη μελέτη της ιστορίας των νησιών του Αιγαίου. Ο Δήμος Ροδίων του απένειμε το Αργυρούν Μετάλλιο της Πόλεως Ρόδου, για τη συμβολή του στην καταγραφή της ιστορικής ταυτότητας του τόπου του.
Σημαντική είναι και η δωρεά της προσωπικής του βιβλιοθήκης —περισσότερα από 3.000 βιβλία— στο Διεθνές Κέντρο Λογοτεχνών Ρόδου, μια πράξη που αποτυπώνει τη βαθιά του πίστη στη συνέχιση της πνευματικής παράδοσης και στην κοινή πρόσβαση στη γνώση.
Ανάμεσα στις πολυάριθμες μελέτες του ξεχωρίζει η μοναδική του έρευνα που αφορά την Κάρπαθο, με τίτλο «Η συμβολή των Καρπαθίων στον αγώνα της Δωδεκανήσου για την Ενσωμάτωση».
Στην εργασία αυτή, ο Τσαλαχούρης ανέδειξε μέσα από αδημοσίευτα έγγραφα και προφορικές μαρτυρίες τον καθοριστικό ρόλο των Καρπαθίων στην Εθνική Αντίσταση και στη διατήρηση της ελληνικής συνείδησης στα χρόνια της ιταλοκρατίας — έργο που σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς για κάθε νεότερο ερευνητή του νησιού.
Ο Κώστας Τσαλαχούρης υπήρξε άνθρωπος χαμηλών τόνων, αλλά με πνεύμα ακέραιο και ματιά διεισδυτική. Πίστευε πως η ιστορία των τόπων δεν γράφεται από τους ισχυρούς, αλλά από εκείνους που τη φυλάνε «στις ρίζες και στη μνήμη».
Αφήνει πίσω του δύο παιδιά που συνέχισαν, το καθένα με τον δικό του τρόπο, την πνευματική πορεία του: τη δημοσιογράφο και ποιήτρια Λία Τσαλαχούρη και τον μουσικό και συνθέτη Φίλιππο Τσαλαχούρη.
Η μνήμη, όπως έγραψε ο ίδιος σε ένα από τα τελευταία του σημειώματα, «είναι εκείνη που αναλαμβάνει, όταν η ζωή σωπαίνει».
1.11.2025
Καρπαθιακα Νέα
