Όπως συμβαίνει κάθε καλοκαίρι, έτσι και φέτος, αρκετές και καλές ήταν-είναι οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται από Συλλόγους και Σωματεία της Καρπάθου. Ωστόσο δε θα μπορούσαμε να μην ξεχωρίσουμε την εκδήλωση «Ο Μώλος έχει την δική του ιστορία», οποία ανεβαίνει σήμερα, Κυριακή 18 Αυγούστου στις 8 το βράδυ στο Διαφάνι.
Η «ΔΗΜΗΤΡΑ», Αδελφότητα Ολυμπιτών, σε συνεργασία με την αντίστοιχη της Ρόδου, την «ΒΡΥΚΟΥΣ», καθώς και τα υπόλοιπα Ολυμπίτικα γηγενή και παροικιακά σωματεία μαζί με τα πιο επίλεκτα μέλη των συλλόγων ανέλαβαν την ευθύνη της όλης αληθινά σπουδαίας διοργάνωσης.
Η θεματολογία έχει να κάνει με το Μώλο του Διαφανίου ο οποίος αποτέλεσε τον πρώτο στιβαρό λιμενοβραχίονα και την μοναδική πύλη εισόδου και εξόδου για την απομονωμένη, δυσπρόσιτη και απομακρυσμένη Κοινότητα Ολύμπου για πολλές δεκαετίες!
Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν γράψει για τη μετανάστευση των Καρπαθίων και ακόμη περισσότεροι έχουν συγκινηθεί, έχουν κλάψει και έχουν νυχτοξημερώσει με τη σκέψη στους ανθρώπους και το νησί τους ή αντίστοιχα για τους ξενιτεμένους. Άλλες ιστορίες είναι πικρές κι ανομολόγητες και άλλες φωτεινές ολόλαμπρες που όμως συχνά χάθηκαν στη σκόνη των χρόνων.
Κι εδώ αξίζει να σταθούμε στη μοναδική έρευνα του Σποίτης ποιητή και συγγραφέα,Προέδρου του Ινστιτούτο Λαϊκού Πολιτισμού Καρπάθου του Τμήματος Φιλολογίας πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Ηλίας Βασιλαράς.
Ο Καρπάθιος ερευνητής, στο πλαίσιο του Δ’ Διεθνούς Συνεδρίου Καρπαθιακής Λαογραφίας (8-12/5/2013), παρουσίασε ένα μοναδικό για την Κάρπαθο θέμα! Μια έρευνα με τίτλο: ΔΕΣΠΟΤΙΝΑ: Διαχρονιικό Σύμβολο Μετανάστευσης για τους κατοίκους ΣΠΟΩΝ-ΜΕΣΟΧΩΡΙΟΥ.
Πρόκειται για μια πρωτότυπη έρευνα άρρηκτα δεμένη με την αφιερωματική εκδήλωση που θα γίνει στο Διαφάνι αφού τα καίκια που ξεκινούσαν από εκεί φορτωμένα υποψήφιους μετανάστες έκαναν στάση στον Άγιο Νικόλαο και έπαιρναν τους Σποίτες και τους Μεσοχωρίτες που ξενιτεύονταν!
Ας σταθούμε σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την μελέτη του κ. Ηλία Βασιλαρά:
«…Εμείς ενθυμούμαστε και υπήρξαμε επιβάτες πολλές φορές των τελευταίων από το ΔΙΑΦΑΝΙ καικιών: ΟΛΓΑ, ΕΥΓΕΝΟΥΛΑ, ΔΙΑΦΑΝΙ και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. Όπως ενθυμούμαστε και είμαστε μάρτυρες πολλών αποχαιρετισμών συγγενών και συγχωριανών μας. Αλλά υπήρξαμε και μάρτυρες επιστροφής κάποιων από αυτών, οι περισσότεροι μετά από πολλά χρόνια και λίγοι μετά από λίγα χρόνια.
Δεν είναι εύκολο να ξεχάσουν οι Σποίτες και οι Μεσοχωρίτες τις σκηνές που διαδραματίζονταν στους τόπους αποχαιρετισμού. Ή ήταν αυτοί στην άκρη του χωριού ή ως την αποκάφτρουσα του χωριού ή ως τον Άγιο Νικόλα, πάνω στη Δεσποτίνα.
Όλοι θυμούνται, σαν έφευγαν ακόμη οι πρώτοι στρατιώτες, γύρω στο 1950, από την Κάρπαθο. Οι σκηνές θύμιζαν αρχαία τραγωδία, ίδιες με εκείνες του αποχαιρετισμού για το μακρινό ταξίδι. Μάνες ανεμαλλιαρούσες, με σπαρακτικές φωνές και γρονθοκοπήματα στο στήθος ακόμη και στο πρόσωπο τους. Πατεράδες κατηφείς, με κρυφούς λυγμούς λίγο πιο κει, για να καταπίνουν την πίκρα μόνοι τους. Σύζυγοι αδελφές κι αρραβωνιαστικές, σφιχτά αγκαλιασμένες με τον άντρα τους, με τον αδελφό τους, τον αρραβωνιαστικό τους, σε μια αγκαλιά που δεν ήθελαν να τελειώσει ποτέ.
Και φίλοι, με τις γεμάτες συναίσθημα μαντινάδες και σκοπούς του αποχαιρετισμού, του φευγού όπως λέμε στα χωριά μας. Γιατί δεν ήταν λίγες οι φορές που το γλέντι του αποχαιρετισμού , που είχε αρχίσει από την παραμονή της αναχώρησης, ξημερωνόταν με πατινάδα στο χωριό, συνέχιζε ως τη Δεσποτίνα, πολλές φορές καθυστερώντας την αναχώρηση του καϊκιού.
Θυμούνται πολλές φορές, θυμόμαστε και εμείς, σκηνές με γλέντι από Σποϊτες και Μεσοχωρίτες πάνω στη Δεσποτίνα».
Αν βρίσκεστε στην Κάρπαθο αξίζει τον κόπο απόψε το βράδυ να ανεβείτε στο Διαφάνι! Η πιο μεγάλη κι ανομολόγητη ιστορία του νησιού σε μια εκδήλωση δεν είναι και λίγο!
φωτογραφία από την προετοιμασία για την εκδήλωση, Ρούλα Χουβαρδά Παπαβασίλη
Μανώλης Δημελλάς
18.8.2024
Καρπαθιακά Νέα
