Γράφει ο Γιάννης Ι. Χήρας
Ο (+) Ιωάννης (Σταμάτης) Εμμ. Καριώτης καταγόταν από το Απέρι Καρπάθου. Ήταν βαφτισμένος «Ιωάννης» αλλά τον φωνάζανε «Σταμάτη». Προφανώς, όταν ήταν μικρός είχε αρρωστήσει και – για να σταματήσει το κακό – οι γονείς του τού κόλλησαν το όνομα «Σταμάτης». Πατέρας του ήταν ο (+) Εμμανουήλ Καριώτης και μητέρα του η (+) (;) . Νυμφεύτηκε τη Μαρία (Μαρούκλα) Κατράκη ή Κάτρου (1856- ; ) από το Απέρι, το σπίτι της οποίας βρισκόταν στη συνοικία Έμπαση Πηγαδίων Καρπάθου. Μαζί απέκτησαν έξι παιδιά: την (+) Καλλιόπη, τον (+) Μανώλη, τη (+) Σοφία, την (+) Ευαγγελία (Βαγγέλα), τον (+) Γιώργη και την (+) Άννα (Κυραννιά). Η οικογένεια άλλαξε το επώνυμό της από Καριώτης σε «Σταματάκης». Στη συνέχεια, στην Αμερική, κάποια μέλη της άλλαξαν το επώνυμό τους σε «Stamas».
Α) Η Καλλιόπη (1880- ; ). Παντρεύτηκε τον Γεώργιο Ι. Μυλωνά (1865- ; ) από το Απέρι, με τον οποίο απέκτησε έξι παιδιά:
1) Την Ευαγγελία (Βαγγέλα) (1898-1989). Παντρεύτηκε τον Ευάγγελο (Βαγγέλη) Νικολ. Μακρή (1887- ; ) από το Απέρι, με τον οποίο απέκτησε ένα παιδί: τον Νίκο (1919-2023), ο οποίος υπηρέτησε στον αμερικανικό Στρατό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τιμήθηκε για Ανδρεία με το Bronze Star και με δύο Purple Hearts. Στη συνέχεια εργάσθηκε στις ΗΠΑ ως επιχειρηματίας εστιατορίων.
2) Τον Γιάννη (1900- ; ).
3) Τη Ζωή (1909- ; ).
4) Τον Ηλία (1912-1969), επιχειρηματία εστιατορίων στις ΗΠΑ. Νυμφεύτηκε τη Φωτεινή Φρ. Χιωτάκη από τα Πηγάδια, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: την Παναγιώτα (Γιώτα), τον Γιώργο και την Καλλιόπη (Πόπη).
5) Την Ευδοξία (1914- ; ). Παντρεύτηκε τον Νικήτα Ανδρ. Αστυπαλίτη (1908- ; ) από το Απέρι, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά: τον Ανδρέα και την Αμαλία.
6) Τον Μανώλη (1921- ; ).
Β) Ο Μανώλης (1881-1943). Σε πρώτο γάμο (1908), νυμφεύτηκε την Ευαγγελία (Βαγγέλα) Νικολ. Αλεξιάδη (1885-1925) από τη συνοικία Λώροι Απερίου, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά:
1) Τον Γιάννη (1911-1995), ξενοδόχο στη Νέα Υόορκη. Μετά τη συνταξιοδότησή του, σπούδασε και έλαβε δίπλωμα Νομικής. Στη συνέχεια εργάσθηκε για το New York State Department of the Blind: αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του σε τυφλούς φοιτητές που σπούδαζαν Νομικά. Το 1935 νυμφεύτηκε την Ιρλανδοαμερικανίδα Catherine Rosemary Tucker (1913-1996) από το Brooklyn της Νέας Υόρκης, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά:
α) Τον John Emmanuel Stamas Jr. (1937-), ο οποίος αρχικά εργάσθηκε στο αμερικανικό Ναυτικό [τη χρονική περίοδο (1954-1958)] και στη συνέχεια στην αμερικανική Ταχυδρομική Υπηρεσία (U.S. Postal Service).
β) Τον Thomas Alexander Stamas (1938-1998), ο οποίος εργάσθηκε ως διευθυντής πωλήσεων της SINGER CORPORATION.
γ) Τον Steven Jerome Stamas (1940-), ο οποίος εργάσθηκε ως υποδιευθυντής πωλήσεων της εταιρείας BOSTON SEAFOOD.
δ) Τον Edward Steven Stamas (1947-), ο οποίος εργάσθιηκε ως διευθυντής διασφάλισης ποιότητας της γαλλικής πολυεθνικής εταιρείας SANOFI PHARMACEUTICALS.
2) Τη Ζωή (1914-2010). Το 1932 παντρεύτηκε τον έμπορο Γεώργιο Σ. Κασσώτη (1906-1990) από τη Σύμη, με τον οποίο απέκτησε πέντε παιδιά:
α) Τον Σάββα (1933-2021), επιχειρηματία εστιατορίων στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ.
Β) Τον Μανώλη (1936-), μαθηματικό Ph.D. – συγγραφέα.
γ) Την Ευαγγελία.
δ) Την Έλλη, συνταξιούχο σήμερα επιχειρηματία.
ε) Τον Γιάννη (1943-), συνταξιούχο σήμερα επιχειρηματία.
3) Τον Νικόλαο (1917-1986). Υπηρέτησε στον αμερικανικό Στρατό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια, εργάσθηκε ως ανώτερος υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών της Πενσυλβάνια. Το 1940 νυμφεύτηκε την καρπαθοροδιακής καταγωγής Μοσχοβία Διακάκη (1921-2002) από το Canonsburg της Πενσυλβάνια, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά:
α) Τον Nicholas Stamatakis Jr. (1941-2023), ο οποίος αρχικά εργάσθηκε ως διευθυντής μεγάλης εταιρείας του Utica της Νέας Υόρκης. Στη συνέχεια μετακόμισε στην πολιτεία του Μέριλαντ, όπου υπήρξε μεγαλοεπιχειρηματίας.
β) Τον Emmanuel (Manny) Stamatakis (1947-), επιφανή επιχειρηματία και κοινωνικό παράγοντα στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια.
γ) Τον Paul Stamatakis (1959-).
Η σύζυγος του Μανώλη Ι. Σταματάκη, Βαγγέλα Νικολ. Αλεξιάδη-Σταματάκη, απεβίωσε πρόωρα (1925). Ο Μανώλης, σε δεύτερο γάμο (1926), νυμφεύτηκε τη Μαρία Π. Κωνσταντινίδου (+1958) από τα Πηγάδια, με την οποία ασπέκτησε τρία παιδιά:
1)Την Ειρήνη (Νίνα) (1927- ; ). Παντρεύτηκε τον (+) Κωνσταντίνο Πάτρα από την Κέρκυρα, με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά:
α) Τη Μαρία.
β) Τον Δημήτρη.
γ) Τη Χριστίνα, νυν Μαγδαληνή μοοναχή σε μοναστήρι στην Ύδρα.
2)Τη Μαρία (Μαίρη) (1930-). Το 1950 παντρεύτηκε τον εργολάβο Μιχαήλ Ηλ. Γιαβάση (1915-1996) από τη Γλυφάδα Αττικής (με καταγωγή από τις Μενετές Καρπάθου), με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά:
α) Την Άννα, δασκάλα Εσωτερικής Φιλοσοφίας-συγγραφέα.
β) Τον Ηλία, πολιτικό μηχανικό ΕΜΠ και μηχανικό περιβάλλοντος MSc από το John Hopkins University της Βαλτιμόρης των ΗΠΑ.
3) Τον Παναγιώτη (1933-2022). Το 1960 νυμφεύτηκε τη Ρηγοπούλα (Ρηγώ) Γ. Κοντού από τα Πηγάδια, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά:
α) Τον Εμμανουήλ, ξενοδόχο Καρπάθου.
β) Τον Γεώργιο, χειρουργό οφθαλμίατρο στη Γλυφάδα Αττικής.
γ) Την Καλλιρρόη (Ρόη) (1966-).
Γ) Η (+) Σοφία. Παντρεύτηκε τον ξυλουργό (+) Ιωάννη Μιχ. Χριστοδουλάκη από το Πυθαγόρειο της Σάμου, με τον οποίο απέκτησε πέντε παιδιά:
1) Τον (+) Σταμάτη. Νυμφεύτηκε την (+) Αικατερίνη (Κατερίνα) Γ. Νιοτή από τα Πηγάδια. Ενώ η Κατερίνα εγκυμονούσε, ο σύζυγός της έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα. Το παιδί που ήρθε στη ζωή ήταν αγόρι και ονομάστηκε «Σταμάτης», εις ανάμνηση του πατέρα του.
2) Τη (+) Μαρία. Παντρεύτηκε τον (+) Ευάγγελο (Βαγγέλη) Διακίδη από τη Βωλάδα Καρπάθου, με τον οποίο απέκτησε ένα παιδί: τον (+) Γεώργιο.
3) Τον Γεώργιο (Πολυχρόνη) (1915-2001). Ήταν βαφτισμένος «Γεώργιος» αλλά τον φωνάζανε «Πολυχρόνη». Σε ηλικία 6 ετών είχε αρρωστήσει και – για να ζήσει πολλά χρόνια – οι γονείς του τού κόλλησαν το όνομα «Πολυχρόνης». Επιχειρηματίας εστιατορίων στις ΗΠΑ, νυμφεύτηκε την Καλλιόπη Εμμ. Σαρρή (1914-2000) από το Απέρι, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά:
α) Τη Βενετία.
β) Τον Γιάννη, συνταξιούχο σήμερα πολιτικό μηχανικό MSc.
γ) Τον Μανώλη (1948-), συνταξιούχο σήμερα επιχειρηματία.
4) Τη (+) Σεβαστή. Σε πρώτο γάμο παντρεύτηκε τον (+) Βασίλειο Νοταράκη από τον Πειραιά. Ο Βασίλειος Νοταράκης απεβίωσε και η Σεβαστή, σε δεύτερο γάμο, παντρεύτηκε τον (+) Νικόλαο Κούλικα από τη Σάμο.
5) Τον Μανώλη (1927-2012), επιχειρηματία εστιατορίων στη Νέα Υόρκη. Νυμφεύτηκε την Ευανθία (Ευανθούλα) Ι. Ρουσσάκη (1928-2022) από τις Μενετές, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά:
α) Τον Ιωάννη (1948-1954).
β) Τον Μιχάλη (1952-), αντιπρόεδρο σε πολυεθνική εταιρεία.
γ) Τον Γιάννη (1954-), οικονομολόγο MSc.
Δ) Η Ευαγγελία (Βαγγέλα) (1892-1981). Παντρεύτηκε τον (+) Παναγιώτη Φιλίππου από (;) , με τον οποίο απέκτησε ένα παιδί: τη Μαρία (Μαρίτσα) (1923-2001). Η Μαρίτσα παντρεύτηκε τον Μιχάλη Γ. Οθείτη (1916-2002) από τις Μενετές.
Ε) Ο Γιώργης (1893- ; ).
ΣΤ) Η Άννα (Κυραννιά) (1905-1981). Παντρεύτηκε τον Ανδρέα παπα-Γιώργη Γεργατσούλη (1897-1943) από το Απέρι, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά:
1)Τον Γιώργο (1935-). Νυμφεύτηκε την Καλλιόπη Μιχ. Σπανομανωλή από τις Μενετές, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά:
α) Τον Ανδρέα, οικονομολόγο στη Νέα Υόρκη.
β) Τη Σοφία, σχεδιάστρια μόδας στη Νέα Υόρκη.
2)Τη Μαρία (Μαίρη) (1938-2020). Παντρεύτηκε τον (+) Γεώργιο Ευαγγ. Διακίδη με καταγωγή από τη Βωλάδα, το Απέρι και τη Σάμο, με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά: τον Βαγγέλη, τον (+) Ανδρέα και τον Γιάννη.
ΠΗΓΕΣ
Α. Αρχεία
1. Ληξιαρχείο Δήμου Καρπάθου.
2. Αρχείο συγγραφέα.
3. Αρχείο Δρος Μανώλη Γ. Κασσώτη. 4. Αρχείο Ιουλίας Νικολ. Παχούντη-Opacic.
5. Αρχείο Γιάννη Αλ. Σταματιάδη.
Β. Μαρτυρίες Γιώργος Ανδρ. Γεργατσούλης (1935-), Άννα Μιχ. Γιαβάση, Δρ. Μανώλης Γ. Κασσώτης (1936-), Σταυρούλα (Ρούλα) Γ. Κατωγυρίτη (1954-), Μαγκαφούλα (Φούλα) Σωτ. Νιοτή-Μιχαηλίδου, Παναγιώτα (Γιώτα) Ηλ. Μυλωνά, Μαίρη Σπ. Ορφανιτοπούλου (1957-), Βάσω Δ. Χρυσού-Ορφανού (1940-), Άννα (Αννικούλα) Ι. Χήρας-Χιωτάκη (1938-), Γιάννης Εμμ. Χριστοδουλάκης (1954-) και Γιάννης Π. Χριστοδουλάκης.
Γ. Λευκώματα 1. Λεύκωμα «Ομόνοιας» Απεριτών Αμερικής, New York November 1st, 1952, «Τα χαριτωμένα τέκνα του Πολυχρόνη Χριστοδουλάκη», σ. 100.
Δ. Περιοδικά 1. KARPATHOS (Αμερικής), Official Publication of the Federation of Karpathian Societies of America, Inc., New York, N.Y., (α) Vol. II – No. 7, «Elias Giavasis», June 1981, σ. 8, (β) Vol. IX No. 19, «Νίκος Εμμ. Σταματάκης»,March 1987, σ. 41.
Ε. Ιστοσελίδες 1. https://www.karpathiakanea.gr, 11 Σεπτεμβρίου 2023 [Κασσώτης Μανώλης, «Αυτοί που φεύγουν για το αιώνιο ταξίδι – Νίκος Ευαγγέλου Μακρής» (also in English)].
ΣΤ. Βιβλιογραφία 1. ΚΑΣΣΩΤΗΣ Εμμανουήλ Γ., «Η καρπαθιακή παροικία Αμερικής – Το ιστορικό της», στο λεύκωμα Karpathian Heritage της Federation of Karpathian Societies of America, Inc., New York 1978, σ. 55, 81, 85 και 91-92.
- ΚΑΣΣΩΤΗΣ Μανώλης Γ., Η Κάρπαθος στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, Κέντρο Καρπαθιακών Ερευνών, Αθήνα 2007, σ. 231-233, 247 και 462-463.
- ΚΑΣΣΩΤΗΣ Μανώλης Γ., Καρπαθιακή παρουσία στην Αμερική (1872-2012), Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, Αθήνα 2012, σ. 89, 94, 105, 112-113, 128, 130, 135, 154-155, 168-170, 173, 182-183, 193-194, 197, 201, 502, 512, 525 620 και 649. 4. ΚΑΣΣΩΤΗΣ Μανώλης Γ., Δωδεκανησιακή παρουσία στην Αμερική, τόμος Α΄, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, Αθήνα 2014, σ. 242, 252, 258-259, 263, 285 και 293-294.
- ΚΑΣΣΩΤΗΣ Μανώλης Γ., Δωδεκανησιακή παρουσία στην Αμερική, τόμος Β΄, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, Αθήνα 2014, σ. 730.
- ΚΑΣΣΩΤΗΣ Μανώλης Γ., Ντοκουμέντα, αφηγήσεις και αναμνήσεις, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, Αθήνα 2022, σ. 99-106 και 114-118.
- ΚΟΝΤΟΥ-ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ Ρηγοπούλα, Προσωπικές εμπειρίες από την Κάρπαθο, Κάρπαθος 2018.
- ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ-ΝΟΥΑΡΟΣ Μ. Γ., Λαογραφικά Σύμμεικτα Καρπάθου, τόμος Β΄, δεύτερη έκδοση, Αθήνα [1979], σ. 153.
- ΧΗΡΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ) Ιωάννης Ι., «Ονοματολογικές μοναδικότητες – Απέρι: 1944-45», Καρπαθιακά, τόμος Ε΄, Κέντρο Καρπαθιακών Ερευνών, Ρόδος 2019, σ. 307-320 (και ανάτυπο).
- ΧΙΩΤΗΣ Μιχαήλ Π., Οι ρίζες της γενιάς μας: πρόγονοι-απόγονοι (1742-2000), Αθήνα 2000, σ. 232.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΓΙΑΝΝΗ ΙΩΑΝΝΗ ΧΗΡΑ
Ο Γιάννης Ιωάννη Χήρας γεννήθηκε στο Williamsport της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ το 1969, από γονείς καταγόμενους από το Απέρι της Καρπάθου. Πατέρας του ήταν ο φαρμακοποιός-συγγραφέας Ιωάννης Ι. Χήρας (Ιωαννίδης) (1935-2001). Μητέρα του ήταν η Ευαγγελία (Κική) Εμμ. Χρυσού (1949-2022). Το 1978 εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς στο Χαλάνδρι Αττικής.
Το 1987 αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαλανδρίου. Την ίδια χρονιά έφυγε στις ΗΠΑ για σπουδές. Τον Ιανουάριο του 1993 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κάρπαθο, όπου είχαν εν τω μεταξύ εγκατασταθεί οι γονείς του. Από τότε μέχρι σήμερα ζει συνεχώς στο νησί. Είναι εισοδηματίας.
Με την εγκατάστασή του στο νησί αφοσιώθηκε στο διάβασμα σοβαρών εντύπων. Μάλιστα, το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό από τη μόρφωσή του το έχει αποκτήσει διαβάζοντας από μόνος του. Εδώ και χρόνια ασχολείται και με ιστορικές έρευνες. Τον ενδιαφέρει η τοπική ιστορία.
Έχει επίσης στο ενεργητικό του και συγγραφικό έργο. Δημοσίευσε άρθρα ιστορικού περιεχομένου (βιογραφικά ή γενεαλογικά δένδρα) σε τοπικής εμβέλειας ΜΜΕ: στην ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, στην ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ ΗΧΩ, στην ΑΔΕΣΜΕΥΤΗ ΚΑΡΠΑΘΟ, στην ΟΜΟΝΟΙΑ, στα ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ ΝΕΑ, στη ΡΟΔΙΑΚΗ, στη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ και στο περιοδικό ΙΣΤΙΑ. Δημοσίευσε και βιβλιοπαρουσίαση, στη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ. Στο ΙΣΤΙΑ, εκτός από αρθρογράφος, υπήρξε και διορθωτής – μαζί με ένα ακόμη άτομο – των κειμένων του περιοδικού.
Επιμελήθηκε και ολοκλήρωσε την ημιτελή χειρόγραφη εργασία του πατέρα του υπό τον τίτλο «Ονοματολογικές μοναδικότητες – Απέρι: 1944-45». Η εργασία αυτή δημοσιεύθηκε στην περιοδική επιστημονική έκδοση ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ (τόμο Ε΄) του Κέντρου Καρπαθιακών Ερευνών της Ρόδου (2019). Στη συνέχεια, η συγκεκριμένη εργασία εκτυπώθηκε και κυκλοφόρησε και ως ανάτυπο. Επίσης επιμελήθηκε και ολοκλήρωσε την επίσης ημιτελή χειρόγραφη εργασία του πατέρα του υπό τον τίτλο «Η ομηρία δώδεκα Καρπαθίων κατά τη γερμανική κατοχή». Η εργασία αυτή εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Κάμειρος» της Αθήνας τον Ιούνιο του 2020. Για το εν λόγω βιβλίο, ο Γιάννης Ι. Χήρας, στις 3 Νοεμβρίου 2023 έλαβε ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΕΠΑΙΝΟ από τα Πανδωδεκανησιακά Βραβεία «Βασίλη Μοσκόβη» του Δήμου Αθηναίων.
Τη χρονική περίοδο (2004-2005) υπήρξε – έπειτα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του τότε Δήμου Καρπάθου – ένα από τα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, που εξέδιδε τότε ο Δήμος.
Τον Οκτώβριο του 2010, ο Σεβ. Μητροπολίτης Καρπάθου-Κάσου κ.κ. Αμβρόσιος τον όρισε ως το γραμματέα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ιερού Ναού ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ πόλεως Καρπάθου. Η θητεία του ανανεώθηκε τον Νοέμβριο του 2014, τον Ιανουάριο του 2018 και τον Φεβρουάριο του 2020. Το 2016, τον όρισε ως το γραμματέα και του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ιερού Ναού ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ πόλεως Καρπάθου, για τριετή θητεία. Τον Φεβρουάριο του 2020 την ανανέωσε, για τρία ακόμη χρόνια.
Εκτός από τα ελληνικά, μιλάει, διαβάζει και γράφει και στα αγγλικά.
E-mail: jjhiras@gmail.com
2.12.2024
Καρπαθιακά Νέα
