Η καταστροφή της Κάσου

Η καταστροφή της Κάσου
Ανάρτηση της Εθνικης Βιβλιοθήκης της Ελλάδος που αφορά το ιστορικό του ολοκαυτώματος.
Στα τέλη Μαΐου του 1824, ο αιγυπτιακός στόλος του Ιμπραήμ, υπό τον Χουσεΐν Μπέη, επιτίθεται στην Κάσο. Προεπαναστατικά, χάρη στη στρατηγική θέση του νησιού, οι Κασιώτες είχαν αναπτύξει αξιόλογο στόλο που αποκόμιζε τεράστια κέρδη από το εμπόριο και την πειρατεία και διατελούσαν σ’ ένα καθεστώς ημιαυτονομίας από την Οθωμανική διοίκηση.
Με την έκρηξη της Επανάστασης, μετέτρεψαν τα πλοία τους σε πολεμικά και με τις επιχειρήσεις τους κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στον εχθρό και ιδιαίτερα στη γειτονική Κρήτη, όπου έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο στον ανεφοδιασμό του νησιού όσο και ως καταφύγιο Κρητών αγωνιστών.
Μετά την καταστολή της Επανάστασης στην Κρήτη, οι πληροφορίες για τις κινήσεις των Αιγυπτίων εναντίον του νησιού, οδήγησαν τους πρόκριτους της Κάσου ν’ απευθύνουν έκκληση βοήθειας προς την επαναστατική κυβέρνηση. Όταν όμως στις 27 Μαΐου ξεκίνησε η πολιορκία του νησιού, το νησί παρέμενε αβοήθητο.
Τη νύχτα της 28ης προς την 29η Μαΐου, οι εχθρικές δυνάμεις, επιχειρώντας αντιπερισπασμό, κατάφεραν να αποβιβαστούν παραπλανητικά σε μια απόκρημνη ακτή του νησιού.
Η σθεναρή αντίσταση των κατοίκων δεν μπόρεσε να εμποδίσει την καταστροφή: το νησί λεηλατήθηκε και όσοι απέφυγαν τη σφαγή οδηγήθηκαν στην αιχμαλωσία ή τη φυγή προς τα νησιά των Κυκλάδων.
Ο καπετάνιος Μάρκος Ιωάννου Μαλλιαράκης, γνωστός ως Διακομάρκος, πολέμησε μέχρι τέλους ακόμα και αφού αιχμαλωτίστηκε, προκαλώντας τον θαυμασμό του ίδιου του Χουσεΐν.
Στις αιτήσεις τους προς την Επιτροπή Θυσιών και Εκδουλεύσεων του Ιερού Αγώνος το 1865 και το 1872, οι κληρονόμοι του προσκομίζουν έγγραφα που πιστοποιούν ότι από τις αρχές της Επανάστασης ανέλαβε, με το πλοίο του «Λεωνίδης» και δικά του έξοδα, σημαντικές επιχειρήσεις στην Κρήτη, την Κω και την Κάρπαθο, κατ’ εντολή του «Κοινού της Νήσου Κασίων», ενώ ένα σημαντικό ποσό της περιουσίας του δόθηκε ως λύτρα για την εξαγορά των οικείων του από την αιχμαλωσία κατά την καταστροφή της Κάσου.
Πηγές: Σαχτούρης Γεώργιος, Ιστορικά ημερολόγια του ναυτικού αγώνος του 1821: Εκ των πρωτοτύπων ημερολογίων αυτού, Αθήναι 1890
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΒ’, σελ. 345-348, Εκδοτική Αθηνών, 1977.
Αρχείο Αγωνιστών, Κουτί 118, Φάκελος 22: Μάρκος Ι. Μαλλιαράκης.
© Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος