Την Όλυμπο Καρπάθου περπάτησε η δημοφιλής τραγουδίστρια Στέλλα Γεωργιάδου και μίλησε στον Γιάννη Χατζηβασίλη για αυτή την εμπειρία της!
“Ήταν όνειρο ζωής για μένα τόσα χρόνια. Υπάρχει ένας θρύλος πίσω από αυτό το χωριό για κάτι το οποίο ξέρεις ότι είναι πολύ δύσκολο να ανέβεις, εδώ ε τα παλιά χρόνια δεν υπήρχε εύκολη πρόσβαση, ακριβώς και ότι είναι δύσκολο το κάνει ακόμα πιο σημαντικό. Ηθελα μία μέρα να έρθω σε αυτό εδώ το χωριό, πολλές φορές βρέθηκα στα Πηγάδια δεν τα κατάφερα… και τώρα ήμουνα εδώ δίπλα στη Χάλκη, πραγματικά ένιωσα πολύ μεγάλη χαρά που τα κατάφερα και ήρθα….
Εδω ένιωσα πολύ ωραία αγκαλιά και χαμόγελο, κάτι αυθεντικό, το έχετε και κρατήστε το, γιατί είναι δύναμη σας. Και θα θελα πολύ την επόμενη φορά που θα έρθω να δω αρκετούς Μύλους να γυρνάνε, να δω και νέους ανθρώπους, νέες κοπέλες να φοράνε τη στολή τους, μην το χάσετε αυτό! Είναι κάτι μοναδικό στην Ελλάδα, τουλάχιστον εγώ δεν ξέρω κάποιο άλλο μέρος”
“Πάμε να σας πω τώρα για την Όλυμπο της Καρπάθου. Αυτό το χωριό εδώ και χρόνια μου κίνησε το ενδιαφέρον όταν είδα ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για τις γυναίκες της Ολύμπου. Κρατάνε με νύχια και με δόντια την παράδοση και φοράνε ακόμα τις παραδοσιακές στολές τους. Αισθάνονται ότι προδίδουν το χωριό τους αν τις βγάλουν. Πολλές από αυτές έχουν ζήσει και στην Αμερική. (Στη Βαλτιμόρη έχουν μεταναστεύσει πολλοί κάτοικοι της Ολύμπου) Ακόμα κι εκεί με την φορεσιά τους ήταν. Είναι δυναμικές γιατί μεγάλωναν μόνες τα παιδιά τους μιας και οι άντρες τους ξενιτεύονταν για να δουλέψουν. Το «Καβάι» η παραδοσιακή φορεσιά τους έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον ολόκληρης της ανθρωπότητας. Φιγουράρουν στα εξώφυλλα των πιο ευπώλητων διεθνών περιοδικών και κάνουν την Ελλάδα περήφανη γι αυτές.
Το χωριό είναι κτισμένο στη μύτη του βουνού Όλυμπος στη Βόρεια Κάρπαθο και είναι σχεδόν πάντα σκεπασμένο με νέφη. Τα σπίτια “κρέμονται” στην Ανατολική και στην Δυτική πλευρά του βουνού. Από τη δυτική πλευρά η θέα σού κόβει την ανασα ειδικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος που ο ήλιος πέφτει μέσα στη θάλασσα.
Η Ανατολική πλευρά είναι απάνεμη. Τα σπίτια είναι κτισμένα κολλητά το ένα με το άλλο χωρίς το ένα να κρύβει τον αέρα και τον ήλιο του άλλου. Οι άνθρωποι εκεί μέχρι πρόσφατα ήταν αποκομμένοι από το υπόλοιπο νησί γιατί δρόμος δεν υπήρχε να τους ενώνει. Έτσι είχαν ο ένας τον άλλον και έμαθαν να ζουν έτσι. Οι γυναίκες έκαναν και τις αντρικές δουλειές. Θέρισμα, όργωμα, άλεσμα σιταριού και πόσα άλλα. Στις μέρες μας ακόμα τα κάνουν με τα χέρια. Το χωριό κάποτε είχε πάνω από 80 μύλους και σήμερα μόνο ένας λειτουργεί. Βέβαια κάποτε είχε και πάνω από 1500 κατοίκους και τώρα λιγότερους από 100. Το σχολείο έχει μόλις 9 παιδιά.
Έμεινα στο χωριό δυο νύχτες. Ήθελα να το ζήσω να το περπατήσω να μιλήσω με τους ανθρώπους. Μίλησα με πολλές από τις υπέροχες γυναίκες της Ολύμπου και είδα τον δυναμισμό και τη σπίθα που έχουν στα μάτια τους. Σου πιάνουν το χέρι και σ’ το σφίγγουν δυνατά. Η αγκαλιά, η ομιλία και η ματιά τους σε κάνουν να αισθάνεσαι σιγουριά και ασφάλεια. Βέβαια στις μέρες μας οι περισσότερες ασχολούνται με τον τουρισμό. Έχουν μαγαζάκια με κεντήματα και φουλάρια χειροποίητα και πουλάνε στους τουρίστες που κάνουν τόσο δρόμο να έρθουν στο χωριό ειδικά γι αυτές.
Στα πανηγύρια όλοι μαζεύονται στην πλατεία και χορεύουν ντυμένοι παραδοσιακά. 15 Αυγούστου της Παναγίας και 28 Αυγούστου του Αη Γιαννιού γίνεται το αδιαχώρητο στο χωριό. Όλοι οι Ολυμπήτες σε όποια γωνία της γης κι αν βρίσκονται έρχονται στο πανηγύρι. Το χωριό παίρνει ζωή και θυμίζει αλλοτινές εποχές.
Τα ομορφότερα σημεία του χωριού είναι η πλατεία, η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και τα υπέροχα παραδοσιακά σπίτια με τους σουφάδες τους. Ο σουφάς είναι ένα υπερυψωμένο ξύλινο έπιπλο σε όλο το μήκος του δωματίου που χρησιμοποιούσαν για κρεββάτι. Σ αυτό κοιμόταν όλη η οικογένεια. Απλά το ζευγάρι ήταν ένα σκαλί πιο πάνω. Κάτω απο το έπιπλο αυτό ήταν αποθηκευτικοί χώροι. Το σπίτι ολόκληρο ήταν ένα και μόνο δωμάτιο. Εκεί ήταν και η τραπεζαρία και το καθιστικό.
Έμεινα σε ένα πανέμορφο μικρό δωμάτιο με τον σουφά του. Η Μαρίνα που το έχει, μαγειρεύει υπέροχα στην οικογενειακή τους ταβέρνα «Όλυμπος». Έτρωγα από τα χεράκια της υπέροχες ντόπιες γεύσεις. Γνώρισα τον Γιάννη Χατζηβασίλη γνωστό ζωγράφο και γλύπτη που με τα γλυπτά του περνάει τα δικά του μηνύματα και τις ανησυχίες του για το χωριό που αργοσβήνει αβοήθητο και ξεχασμένο από το κράτος. Ανταλλάξαμε απόψεις και ιδέες για το πώς θα μπορούσε να σταματήσει η αστυφιλία που ερημώνει το χωριό.
Είπα ήδη πολλά αλλά ήθελα να καταγράψω όσο μπορούσα αυτά που είδα και έζησα σ’ αυτό το ιδιαίτερο μέρος. Έφυγα με την υπόσχεση να ξαναπάω σε ένα πανηγύρι τους και την υπόσχεση πως δεν θα τους ξεχάσω και θα κάνω κι εγώ ό,τι μπορώ για να μείνει όρθια η παράδοση της Ολύμπου.
Ευχαριστώ την Βαγγελιώ για την ομορφη ξενάγηση, τον Γιάννη Χαρζηβασίλη για τις τόσες πληροφορίες που μου έδωσε και την Μαρίνα με την οικογένεια της που μου έδειξαν την φιλοξενία τους.
8.7.2023
Καρπαθιακά Νέα
