Μικρή, με είχε καλέσει η αγαπημένη μου ξαδέλφη Ζωή, να πάμε στην Κάσο με το καράβι του συζύγου της Μιχάλη Κουτλάκη. Η υποδοχή των συγγενών με εντυπωσίασε. Αγκάλιασαν εξίσου το «ξενιτεμένο» παιδί τους, τη γυναίκα του κι εμένα. Ήμουν μάρτυρας σε έναν πολιτισμό που συνέχιζε τη φιλοξενία των αρχαίων Ελλήνων.
Άρχισε να με ενδιαφέρει ο ηρωισμός τους, πόσο είχαν συμβάλει στην Επανάσταση, πόσα είχαν υποστεί. Ένας ιστορικός θα αφηγηθεί καλύτερα από μένα τα μαρτύρια και την παλληκαριά τους. Κάρπαθος και Κάσος, όπως όλα τα Δωδεκάνησα, συνέχισαν να υποφέρουν και με τους επόμενους κατακτητές, ωστόσο, δεν έπαψαν ποτέ να δείχνουν την ελληνική ψυχή τους, να κρατούν τη γλώσσα μας ζωντανή.
1789, 1917. Οι λαοί επαναστατούν για να απαλλαγούν από εχθρούς αδέλφια τους.
- Ανεξαρτησία των Αμερικάνων από τους Άγγλους, αδέλφια και δυνάστες αυτοκράτορες. Πήραν, ωστόσο, το νήμα από τα χέρια τους και συνέχισαν την καταπίεση, σε βάρος των γυναικών, των αυτοχθόνων και των σκλάβων. Χρειάστηκαν χρόνια για να αρχίσουν να γίνονται όλοι κομμάτι του αμερικανικού ονείρου.
1821. Ένας λαός, που γελοιοποιείται από εχθρούς και συμμάχους, γιατί δεν θυμίζει τους ένδοξους προγόνους του, τολμά να σηκώσει κεφάλι, να πιάσει τα όπλα ενάντια σε μια παράφρονα ξένη αυτοκρατορία. Και επειδή δεν βγαίνει κανείς αλώβητος από τέσσερεις αιώνες σκλαβιάς, ας επιστρέψουμε στη γενέτειρά του το rusvet που μας κληροδότησαν. Είμαστε περήφανος λαός. Στηρίζουμε την αξία μας στο μυαλό μας και τα χέρια μας.
Το 1821 έγινε σύμβολο, παραπέμπει στη λευτεριά και την αξιοπρέπεια που διεκδικήσαμε εμείς οι ραγιάδες, με γιγάντιες αυτοθυσίες. Μας ξαναδίνει τόλμη μπροστά στον αιώνιο εχθρό, που δεν ξεχνά την ήττα του 200 χρόνια τώρα.
Ο πιο επικίνδυνος εχθρός είναι πάντα ο εσωτερικός.
Εχθρός μας καθημερινός η έπαρση, το βόλεμα.
Ζωή Σαμαρά
