Λίγοι γνωρίζουν ότι στα νοτιοανατολικά νερά του Αιγαίου, ένα μικρό νησί, η Χάλκη, έκρυβε κάποτε μια δική του βασίλισσα, που η μοίρα της γράφτηκε με μελανά γράμματα. Η Αρετάνασσα, όπως έμεινε γνωστή στις τοπικές παραδόσεις, υπήρξε βασίλισσα της Χάλκης σε μια εποχή που τα νησιά του Αιγαίου ήταν μικρά, ανεξάρτητα βασίλεια ή οχυρωμένα κέντρα εξουσίας. Ο μύθος λέει ότι κυβερνούσε με σοφία και αγάπη το μικρό της βασίλειο, ώσπου οι πολιτικές ανακατατάξεις και οι εχθροπραξίες την οδήγησαν σε εξορία.
Μετά την πτώση της κυριαρχίας της στη Χάλκη, η Αρετάνασσα οδηγήθηκε με τη βία στην Κάρπαθο. Το νησί, τραχύ και απομονωμένο, φάνταζε στα μάτια της βασίλισσας σαν ένας ζωντανός τάφος. Κατά την παράδοση, όταν έμαθε ότι ο σύζυγός της —ο οποίος φημολογείται ότι είτε πέθανε στη μάχη είτε εκτελέστηκε— δεν ήταν πια ζωντανός, η Αρετάνασσα δεν άντεξε τον πόνο και έθεσε τέλος στη ζωή της. Η αυτοκτονία της έγινε θρύλος, όμως το όνομά της δεν διασώθηκε στα μεγάλα χρονικά των ελληνικών πόλεων, παρά μόνο στις παραδόσεις της Χάλκης και της Καρπάθου.
Η εποχή που εκτυλίσσεται αυτή η τραγική ιστορία χάνεται στο βάθος του χρόνου. Σύμφωνα με κάποιες εκδοχές, τοποθετείται στους αρχαϊκούς χρόνους, όταν τα Δωδεκάνησα αποτελούσαν αμφισβητούμενες περιοχές μεταξύ Πελασγών, Κάρων και Φοινίκων. Τα ίχνη της Αρετάνασσας συνδέονται με την παρουσία αρχαίων λαών στο νησί, ενώ οι ντόπιοι, μέχρι και σήμερα, αποδίδουν στοπωνύμια και τοπικούς θρύλους στη μνήμη της άτυχης βασίλισσας.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα της Χάλκης ενισχύουν τη θεωρία ότι το νησί γνώρισε εποχές ακμής. Υπάρχουν απομεινάρια τριών αρχαίων ναών αφιερωμένων στον Απόλλωνα, ενώ η εύφορη γη και τα εργαστήρια πορφύρας ή χαλκού που λειτουργούσαν εκεί δείχνουν έναν πολιτισμό πλούσιο και αυτάρκη. Σε αυτό το πλαίσιο μεγαλούργησε πιθανότατα και η Αρετάνασσα, πριν η πτώση της γράψει ένα από τα πιο μελαγχολικά κεφάλαια του αιγαιοπελαγίτικου κόσμου.
Η Κάρπαθος, όπου πέθανε, ήταν τότε και αυτή βασίλειο με δικούς της τοπικούς άρχοντες. Αν και η ιστορία δεν κατέγραψε επίσημα το όνομά της στα χρονικά των σπουδαίων ηγεμόνων, ο θρύλος της επιβίωσε στο στόμα των απλών ανθρώπων. Οι Καρπάθιοι διατήρησαν για αιώνες τον θρύλο της ξενιτεμένης βασίλισσας που έλιωσε από τον πόνο της απώλειας και την αδικία της εξορίας.
sportime.gr
29.4.2025
Καρπαθιακά Νέα
