Δράσεις προώθησης εναλλακτικού τουρισμού στην Κάρπαθο

Δράσεις προώθησης εναλλακτικού τουρισμού στην Κάρπαθο

 

γράφει η ΦΩΤΕΙΝΗ ΦΡΑΓΚΟΥ – ΜΕΛΟΣ ΔΣ ΦΔΠΔΔ

 

Είμαι η Φωτεινή Φράγκου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου (πρώην Φορέα Διαχείρισης Καρπάθου και Σαρίας) από το 2014. Είμαι μέλος του Δ.Σ. του Φορέα με την ιδιότητα που είχα για πέντε χρόνια (2014-2019) ως Δημοτική Σύμβουλος. Το ίδιο διάστημα ήμουν μέλος και στην Επιτροπή Τουρισμού και Ανάπτυξης του Δήμου Καρπάθου και με την ιδιότητα αυτή θα σας μιλήσω για κάποιες δράσεις που έχουν γίνει από την Επιτροπή την πενταετία 2014-2019.

Με την ομάδα της Επιτροπής, με πολλή δουλειά και συνεργασία, καθώς τα περισσότερα μέλη ήταν εθελοντές -εκτός από εμένα ,τον Ντίνο Πρωτόπαπα και τον πρόεδρο Μιχάλη Λυτό που ήμασταν Δημοτικοί Σύμβουλοι-εκπονήσαμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα όπου μελετήσαμε σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε πληθώρα δράσεων αναφορικά με την προώθηση και ανάπτυξη της Καρπάθου ως εναλλακτικού προορισμού αναγνωρίζοντας ότι δεν είμαστε όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και τα άλλα νησιά με μαζικό τουρισμό. Ολες οι δράσεις μας ήταν με συνεργασία , συνέργειες και εναρμονισμένες με τις ανάλογες πολιτικές προώθησης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του ΕΟΤ. Συνεργαστήκαμε με τους επιχειρηματίες του νησιού μας  με σκοπό να εντάξουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού που θα αναπτύξουν την τουριστική κίνηση στο νησί μας όλο τον χρόνο.

Τα αποτελέσματα των ενεργειών μας ήταν μετρήσιμα και αποδεικνύονται από τα ετήσια νούμερα , που έρχονται κάθε χρόνο από τα έτη που έχουμε στοιχεία από το 2014 μέχρι το 2019 οπότε και είχαμε ετήσια αύξηση μεταξύ 20% και 30%, τόσο στις αφίξεις όσο και στα έσοδα, αλλά και στην παγκόσμια αναγνώριση που απέκτησε το νησί μας και την απήχηση που έχει μέχρι και σήμερα.

Ο στόχος μας, εκτός από την προώθηση του νησιού σε παγκόσμιο επίπεδο, ήταν να κινητοποιήσουμε και να αλλάξουμε την νοοτροπία κυρίως στους ντόπιους σε σχέση με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού . Θέλαμε να κινητοποιήσουμε τους ντόπιους και όχι μόνο, τους νέους επιχειρηματίες και όχι μόνο να ασχοληθούν με αυτά τα αντικείμενα, ώστε να προσελκύσουμε περισσότερους επισκέπτες όλο το χρόνο, πράγμα το οποίο συνεπάγεται πέρα από αύξηση εσόδων , νέες θέσεις εργασίας και επαγγελματικές προοπτικές. Σύμφωνα  με όσα ανέφεραν οι προηγούμενοι ομιλητές και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό είναι φανερό ότι όλο και περισσότεροι νέοι ασχολούνται με τα αντικείμενα αυτά ;πεζοπορίες καταδύσεις, γαστρονομία, yoga κλπ. που υπάρχουν στο νησί μας.

Στη συνέχεια θα αναφέρω κάποιες από τις δράσεις που έχουν αναπτυχθεί (οι δράσεις έχουν συγκεντρωθεί σε έναν συνοπτικό οδηγό 350 σελίδων) . Οι δράσεις αυτές που ήταν προσανατολισμένες στις εναλλακτικές δραστηριότητες και έγιναν σε συνεργασία με εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων μάρκετινγκ. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες από τις δράσεις: εκδόθηκαν φυλλάδια εκδόθηκε οδηγός και χάρτης ορνιθοτουρισμού, γυρίστηκαν αρκετά βίντεο τουριστικής προβολής, δεκάδες συμμετοχές σε εκθέσεις και σε παγκόσμια συνέδρια, όπως αυτό στη Μαγιόρκα το 2018 όπου έκανα παρουσίαση της Καρπάθου ως ενός παραδοσιακού προορισμού που μπαίνει στην ψηφιακή εποχή. Εκεί παρουσίασα την παράδοση της Καρπάθου και τις δύο εφαρμογές για κινητά (application) που είχαν φτιαχτεί για το νησί, την εφαρμογή για τα μονοπάτια KARPATHIAN PATHS  που έφτιαξε η Επιτροπή Τουρισμού και την εφαρμογή KARPATHOS GUIDE MOBILE APPLICATION που είχε φτιάξει μια ομάδα νέων επαγγελματιών από το νησί μας.

Επίσης κάναμε δεκάδες επαγγελματικές παρουσιάσεις σε πρακτορεία, δημοσιογράφους και αεροπορικές εταιρείες, πολλά δημοσιογραφικά ταξίδια όπου δεκάδες δημοσιογράφοι και bloggers ξεναγήθηκαν σε όλο το νησί και στην προστατευόμενη περιοχή και συμμετείχαν σε όλες τις δράσεις που υπάρχουν στην Κάρπαθο όπως πεζοπορία, καταδύσεις, windsurfing, γαστρονομία κλπ. Οι δημοσιογράφοι και οι bloggers που επισκέφτηκαν το νησί μας έχουν εκπονήσει δεκάδες ή καλύτερα εκατοντάδες αναρτήσεις, άρθρα, βίντεο και αφιερώματα σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, στα site , τα blog και τα social media τους, τα οποία έχουν αναπαραχθεί πολλές χιλιάδες φορές με παγκόσμια απήχηση και στα οποία μπορούμε να ανατρέξουμε ανά πάσα στιγμή καθώς υπάρχουν στο διαδίκτυο και ανεβάζουν την αναγνωρισιμότητα του νησιού μας ακόμα και τώρα. Προσωπικά είχα αναλάβει μια πρωτοβουλία από το 2014 οπότε και δημιούργησα μία σελίδα στο facebook την οποία και διαχειριζόμουν για την ανάδειξη όλων των εναλλακτικών μορφών τουρισμού με συνεχή ροή περιεχομένου όπως φωτογραφικό υλικό άρθρα και δελτία τύπου σχετικά με τις δράσεις που έχω προαναφέρει.

Τέλος θα αναφέρω δύο δράσεις που θεωρώ πάρα πολύ σημαντικές . Πρόκειται για το Πράσινο Τουριστικό Περίπτερο που καταφέραμε να ψηφιστεί καταβάλλοντας μεγάλες πιέσεις τότε στο Δημοτικό Συμβούλιο. Πρόκειται για ένα έργο προϋπολογισμού 170.000 ευρώ που θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την ΠΝΑΙ μέσω προγράμματος. Το έργο αυτό θα αποτελέσει έναν πόλο έλξης για το νησί μας τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες, καθώς εκεί θα συγκεντρωθούν όλες οι πληροφορίες ,τα στοιχεία και το υλικό που υπάρχει για το νησί μας. Το τελευταίο που θα ήθελα να αναφέρω είναι η πρόσληψη του Ειδικού Συμβούλου για θέματα Τουρισμού, κάτι για το οποίο προσπαθήσαμε τρία χρόνια μέχρι να το καταφέρουμε , ώστε να υπάρχει στο Δήμο μας ένα σημείο αναφοράς ( ο Δήμος μας, ένας κατεξοχήν τουριστικός Δήμος δεν είχε γραφείο τουρισμού ) όπου υπάρχει συγκεντρωμένο το υλικό , οι επαφές κλπ. Είναι μια παρακαταθήκη που πρέπει να αξιοποιηθεί και να συνεχίσει.

Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού που υπάρχουν στην Κάρπαθο είναι η πεζοπορία, η αναρρίχηση, ο ορνιθοτουρισμός , οι καταδύσεις, το windsurfing, η ορεινή ποδηλασία. Είναι αρκετές μορφές που υπάρχουν αλλά για μάς η κορωνίδα είναι η παράδοση και ο πολιτισμός μας τα οποία μας ξεχωρίζουν από τα άλλα νησιά και είναι τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Επίσης άλλες μορφές είναι ο γαστρονομικός τουρισμός τον οποίο είχαμε προωθήσει τόσο μέσω των τοπικών προϊόντων που φέρναμε στις εκθέσεις, όσο και με τους δημοσιογράφους που είχαμε προσκαλέσει, οι οποίοι γνώρισαν τα προϊόντα και τις γεύσεις μας , συμμετείχαν σε μαθήματα μαγειρικής και όλες αυτές οι εμπειρίες έχουν γίνει άρθρα και βίντεο που αναδημοσιεύονται στο διαδίκτυο κάνοντας την Κάρπαθο ακόμα πιο διάσημη. Υπάρχει ακόμα ο τουρισμός ευεξίας , yoga κυρίως ο οποίος αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια. Ο φυσιολατρικός τουρισμός όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν τα βότανα (χλωρίδα) του νησιού μας και άλλες φυσικές ομορφιές του τόπου μας. Ο αρχαιολογικός-ιστορικός τουρισμός για τον οποίο είχαμε κάνει μια μεγάλη συνεργασία με το παγκόσμιο  εξειδικευμένο site Archaeology Travel όταν το 2018 φιλοξενήσαμε τον Άγγλο αρχαιολόγο Thomas Dowson. Για τέσσερις μέρες ξεναγήσαμε με τη βοήθεια του αρχαιολόγου Μανώλη Μελά τον κο Dowson σε όλα τα αρχαία μνημεία της Καρπάθου και της Σαρίας και έγινε ένα εκτενές αφιέρωμα στο παραπάνω site. Πρόκειται για μία ισχυρή παρακαταθήκη καθώς δεν πρόκειται για ένα περιοδικό ή φυλλάδιο που μπορεί να το πετάξει κανείς , αλλά πρόκειται για ένα παγκόσμιο αναγνωρισμένο site με εκατοντάδες χιλιάδες views.

Μια άλλη μορφή είναι οι ψηφιακοί νομάδες (digital nomads). Καθώς είμαστε στην ψηφιακή εποχή υπάρχουν κάποιοι εργαζόμενοι- τουρίστες που είναι τέτοια η φύση της δουλειάς τους και οι οποίοι μπορούν να εργαστούν από το σπίτι και οι οποίοι επιλέγουν να χρησιμοποιούν κάποια νησιά κυρίως , αρκεί να έχουν εύκολη πρόσβαση (αεροδρόμιο) και internet, στοιχεία που διαθέτει η Κάρπαθος. Αυτή είναι μια νέα μορφή που αξίζει να εστιάσουμε τώρα που οι συνθήκες έχουν αλλάξει και λόγω της πανδημίας είναι πολλοί αυτοί που δουλεύουν από το σπίτι . Επίσης υπάρχει ο ιατρικός τουρισμός. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχω συλλέξει υπάρχουν τουλάχιστον εκατό συμπολίτες μας και αρκετές χιλιάδες άλλοι πιθανοί επισκέπτες που θέλουν να επισκεφτούν έναν προορισμό ,αρκεί να έχει μονάδα αιμοκάθαρσης. Είναι μια καλή ευκαιρία τώρα με τη λειτουργία του νέου Νοσοκομείου Καρπάθου να προσπαθήσουμε να το εντάξουμε κι αυτό σε επόμενες δράσεις.

Στη συνέχεια θα αναλύσω τρείς από τις δράσεις

Το πρώτο είναι η πεζοπορία. Η πεζοπορία ως μορφή εναλλακτικού τουρισμού υπάρχει από πολύ παλιά. Υπάρχει ένα δίκτυο μονοπατιών με μήκος πάνω από 200χλμ. Οι διαδρομές-μονοπάτια είναι πολύ περισσότερα από τα περίπου 30 που είναι χαρτογραφημένα. Η πρώτη σηματοδότηση έγινε το 2002 μέσω ενός προγράμματος της Νομαρχίας. Στα μονοπάτια δραστηριοποιείται ο Όμιλος Φίλων Βουνού και Θάλασσας Καρπάθου τα τελευταία 20 περίπου χρόνια , από όσο θυμάμαι καθώς ήμουν από τα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου. Ο σύλλογος διοργανώνει πεζοπορίες, κάνει δράσεις που αφορούν τη συντήρηση των μονοπατιών καθώς και περιορισμένη σήμανση

Έχω την χαρά να γνωρίζω και έχω συνεργαστεί από το 2012 με τον Φοίβο Τσαραβόπουλο της PATHS OF GREECE, τον οποίο έχω ξεναγήσει στα μονοπάτια της Καρπάθου και της Σαρίας ώστε να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα για τα μονοπάτια από το οποίο έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση το 2018 που ήταν η μελέτη-καταγραφή των μονοπατιών και η δημιουργία του application στο οποίο μπήκαν όσα μονοπάτια ήταν έτοιμα, ενώ εκκρεμεί προς υλοποίηση η δεύτερη φάση , καθαρισμός και σήμανση των υπόλοιπων μονοπατιών. Η δεύτερη φάση δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί αλλά καθώς πρέπει να υπάρχει συνέχεια στα έργα του Δήμου , χαίρομαι που μαθαίνω ότι προχωράει και ευελπιστώ ότι θα ολοκληρωθεί σύντομα. Επίσης  σχετικά με το δίκτυο των μονοπατιών θα προσθέσω ότι η Κάρπαθος είναι στα τρία πρώτα νησιά με μονοπάτια στην Ελλάδα μαζί με την Σίφνο και τα Κύθηρα και χαίρομαι γιατί όντως ήταν δική μου ιδέα η εφαρμογή που καταφέραμε να υλοποιήσουμε και αποτελεί ένα σημαντικό ψηφιακό εργαλείο που αξιοποιείται από χιλιάδες επισκέπτες του νησιού μας.

Την εφαρμογή την έχουμε παρουσιάσει στις Βρυξέλλες τον Φεβρουάριο του 2018 παρουσία της Υπουργού Τουρισμού κας Έλενας Κουντουρά , τότε που καταφέραμε μαζί με τον ΕΟΤ να είναι η Κάρπαθος ο τιμώμενος προορισμός για όλη την Έκθεση SALON DES VACANCES και βλέπουμε τώρα τα αποτελέσματα καθώς φέτος έχουμε την πρώτη πτήση τα τελευταία χρόνια από Βέλγιο. Βλέπουμε λοιπόν πόσο σημαντικό είναι να προωθούμε όλες τις δράσεις μας με τον καλύτερο τρόπο ώστε να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα.

Βέβαια σχετικά με το δίκτυο των μονοπατιών θέλω να τονίσω ότι είναι επιτακτική η σωστή  σήμανση, η συνεχής συντήρηση και ο συχνός καθαρισμός καθώς πρόκειται για ένα δυναμικό παράγοντα που υπόκειται σε φυσικές και άλλες μεταβολές με την πάροδο του χρόνου. Είναι προφανές ότι ένα έργο που έγινε το 2017 δεν μπορεί να παραμένει ακριβές 4 χρόνια μετά.

Η εφαρμογή KARPATHIAN PATHS εμφανίζει 24 διαδρομές – μονοπάτια σε όλο το νησί και τη Σαρία , περιλαμβάνει φωτογραφίες , χάρτες, πληροφορίες , ιστορικά στοιχεία, σημεία ενδιαφέροντος. Η εφαρμογή διατίθεται δωρεάν σε android και ios στα ελληνικά και στα αγγλικά και έχει χιλιάδες downloads.

Το επόμενο θέμα που θα αναφέρω είναι η δράση για τον ορνιθοτουρισμό-birdwatching. Η Επιτροπή εκπόνησε ένα πρόγραμμα δράσης με την έκδοση ειδικού οδηγού και χάρτη ορνιθοπαρατήρησης στα ελληνικά και τα αγγλικά. Καθώς το νησί μας έχει περισσότερα από 200 είδη πουλιών και όπως μας είπε ο κος Τσακνάκης στην προχτεσινή ημερίδα, η Κάρπαθος βρίσκεται πάνω στην διαδρομή που ακολουθούν τα αποδημητικά  πτηνά από την Βόρεια Ευρώπη μέχρι την Μαδαγασκάρη. Ο οδηγός και ο χάρτης έχουν παρουσιαστεί σε διεθνείς εκθέσεις και σε δημοσιογράφους  Απεικονίζουν με φωτογραφίες , χάρτες και πληροφορίες με τις περιοχές που συναντάμε πτηνά (Αυλώνα , Τρίστομο, Όλυμπος, Αρκάσα Πηγάδια , Σαρία κ.α.).

Για το τέλος έχω να αναφέρω κάποια στοιχεία για την αναρρίχηση climbing. Χάρηκα που είδα στην προχτεσινή ημερίδα τον κο Άρη Θεοδωρόπουλο τον οποίο είχαμε επίσης ξεναγήσει το 2012 και είδε όλα τα βράχια του νησιού με σκοπό την ανάδειξη της Καρπάθου ως πεζοπορικού προορισμού. Στην Κάρπαθο έχουμε ποικιλία διαδρομών, έχουμε εύκολη πρόσβαση και ιδανικές καιρικές συνθήκες με το αεροδρόμιο, την ιδιαίτερη φύση και τις παραλίες να αποτελούν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Αν αναλογιστούμε το παράδειγμα της Καλύμνου η οποία μέσα σε 20 χρόνια έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο αναρριχητικό προορισμό, φανταστείτε τι μπορούμε να καταφέρουμε εμείς που έχουμε και αεροδρόμιο. Τώρα σχετικά με την αναρρίχηση-climbing υπάρχει μια σύμβαση ποσού 60.000 που έχει υπογραφεί το 2019 μεταξύ του Δήμου και της Περιφέρειας και μένει να υλοποιηθεί. Στα μονοπάτια της αναρρίχησης δραστηριοποιούνται κάποιοι Πολωνοί εθελοντές οι οποίοι έχουν χαράξει πάνω από 300 διαδρομές σε 32 πεδία (sectors) και έχουν εκδώσει δύο οδηγούς (guide books ) με τις ανάλογες πληροφορίες και χάρτες.

Ελπίζω να προχωρήσουν γρήγορα όλα αυτά γιατί όπως καταλαβαίνουμε τα πράγματα και οι εξελίξεις τρέχουν, η εποχή μας είναι πλέον ψηφιακή και όλοι έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες άμεσα. Οτιδήποτε γίνεται φτάνει αυτομάτως σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτό μας έχει κάνει πόλο έλξης για πάρα πολλούς διάσημους που έρχονται να κάνουν surfing ή climbing. Το προηγούμενο καλοκαίρι βρέθηκε στην Κάρπαθο για να κάνει climbing ο Jo Nesbo, ο διάσημος Νορβηγός Συγγραφέας. Υπάρχουν και άλλοι διάσημοι που έρχονται κατά καιρούς στο νησί μας και αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές.

Κλείνοντας θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι συνεχίζω την προώθηση του νησιού μέσα από άλλες δράσεις και με μια ομάδα συνεργατών που έχουμε το ίδιο όραμα με δράσεις όπως άρθρα σε περιοδικά δημοσιογραφικά ταξίδια κα. Και όπως έχω ξαναδηλώσει θα χαρώ να βοηθήσω επιτελικά στο κομμάτι που γνωρίζω, την ανάπτυξη και το μάρκετινγκ του νησιού τον Δήμο αλλά και κάθε ιδιώτη που θα θελήσει να ασχοληθεί και να επεκτείνει  τις δραστηριότητες αυτές.

Θέλω να τονίσω ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις ως ευκαιρίες και τώρα με την πανδημία πρέπει να εκμεταλλευτούμε την ψηφιακή εποχή και το πλεονέκτημα που μας δίνει, καθώς μπορούμε να έχουμε τον ίδιο χρόνο, την ίδια εμβέλεια προβολής και αναγνώρισης με οποιονδήποτε άλλο σε ολόκληρο τον κόσμο. Το internet αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο και πρέπει να βγούμε μπροστά στις εξελίξεις

Η παραπάνω έρευνα της Φωτεινής Φράγκου παρουσιάστηκε κατά την ημερίδα:

  ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΑΙ ΓΑΛΑΖΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΘΟ – ΦΔΠΠΔ  στις   25-02-2021

t.c. 02:37:15