Μανώλης Κασσώτης: Αρκασιώτες που τιμούν την Κάρπαθο!

Αρκασιώτες που τιμούν την Κάρπαθο

Εκτός από τους Αρκασιώτες που αναφέρονται στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στα «Καρπαθιακά Νέα» γνώρισα από κοντά και τρεις άλλους που τιμούν ολόκληρη την Κάρπαθο.

Φωτεινή Πιττά

Είχαν φύγει οι Γερμανοί, ξεσηκώθηκαν οι Καρπάθιοι εναντίον των Ιταλών που άφησαν πίσω τους, ήρθαν οι Άγγλοι, επιστρέψαμε στα Πηγάδια και μέσα στον Οκτώβριο του 1944 άνοιξαν τα Ελληνικά σχολεία. Εγώ, οκτάχρονος τότε, επειδή είχα μάθει να γράφω και να διαβάζω Ελληνικά, παρά το κλείσιμο των Ελληνικών σχολείων από τους Ιταλούς, πήγα στην Τρίτη τάξη.

Στάθηκα τυχερός γιατί είχα για δασκάλα μου την Φωτεινή Πιττά. Παρ’ όλες τις ελλείψεις που υπήρχαν σε βιβλία και άλλα εφόδια, άρχισαν τα μαθήματα κανονικά. Εκτός από Ελληνικά (ανάγνωση, ορθογραφία και γραμματική) και αριθμητική, μας δίδαξε αρχαία Ελληνική ιστορία, Παλαιά Διαθήκη και Γεωγραφία της Ελλάδος. Προτού τελειώσει το σχολικό έτος προσκάλεσε τον πρώην δάσκαλο Ηλία Ορφανό να επιθεωρήσει που έμεινε απόλυτα ικανοποιημένος.

Εκτός από την πρόοδο μας στα μαθήματα, μας γέμισε από Εθνική υπερηφάνεια σαν απόγονοι του Ηρακλή του Αχιλλέα και τόσων άλλων ηρώων. Αισθανόμαστε τυχεροί που γεννηθήκαμε Έλληνες και μας γέμισε αισιοδοξία για το μέλλον. Μας έμαθε ελληνικά πατριωτικά τραγούδια και χορούς και το σχολικό έτος τελείωσε με την καθιερωμένη σχολική γιορτή.

Το επόμενο χρόνο είχα πάλι για δασκάλα μου την Φωτεινή Πιττά που συνέχισε με τον ίδιο ρυθμό και εθνικό παλμό. Αυτή την χρονιά μας πήρε περπατητά στις Μενετές όπου στις 5 Οκτωβρίου γιορταζόταν η πρώτη επέτειος της 5^ης Οκτωβρίου 1944, μεταξύ των άλλων ομιλητών ήταν και ο διευθυντής του Σχολείου μας Βάσος Μηνά Οικονομίδης.

Νίκος Ματθαίου

Με τους τίτλους «Θρηνεί το Yorktown» και «Παρέδωσε την φιλανθρωπική σκυτάλη», ανήγγειλε ο αμερικανικός τύπος τον θάνατο του Νίκου Ματθαίου. Ο Ματθαίου δώρισε στην Αμερική το πεδίου της μάχης του Yorktown όπου κρίθηκε η αμερικανική ανεξαρτησία. Η έκταση διαμορφώθηκε σε εθνικό πάρκο, μέσα στο οποίο κτίστηκε το Victory Center, ένα περίλαμπρο μουσείο που αποτελεί ύμνο για τους αγώνες της αμερικανικής ανεξαρτησίας και έπαινο για ένα Ελληνοαμερικανό φιλάνθρωπο, γέννημα της Αρκάσας.

Το 1983, όταν επρόκειτο να γίνει η καθέλκυση του καταδρομικού «Yorktown», μεταξύ των δεκάδων επιφανών Αμερικανών που προτάθηκαν ως ανάδοχοι του πλοίου, ο Υπουργός των Ναυτικών προτίμησε το Νίκο Ματθαίου. Στρατιωτικό αεροπλάνο, που χρησιμοποιείτο για την μεταφορά επισήμων, μετέφερε το ζεύγος Ματθαίου στην Pascagoula MS για το βάπτισμα του καταδρομικού. Όμως στην διαδρομή πέθανε ο Νίκος Ματθαίου από καρδιακή προσβολή. Παρά το μεγάλο της πένθος, η γυναίκα του βάφτισε το «Yorktown» στη μνήμη του.

Το ίδιο αεροπλάνο επέστρεψε με την σωρό του Νίκου Ματθαίου στο Yorktown, όπου έγινε η κηδεία του, με τιμές που αποδίδει η Αμερικανική κυβέρνηση σε προσωπικότητες με εθνική προσφορά. Μέσα στην Εθνική πινακοθήκη της Αμερικής στο Washington DC υπάρχει ένας πίνακας που απεικονίζει τον Αμερικανό πρόεδρο George Washington και τον Γάλλο στρατηγό Marquis de Lafayette να ανταλλάσσουν χειραψία πάνω σ’ ένα λόφο του Yorktown. Πάνω σ’ αυτό το λόφο, δίπλα στο Victory Center βρίσκεται ο τάφος του Νίκου Ματθαίου.

Η μεγάλη του προσφορά, προς την θετή του πατρίδα, εκτιμήθηκε από την Αμερική και το όνομα του μνημονεύεται στα επίσημα πρακτικά του Αμερικανικού Κογκρέσου. Το πανεπιστήμιο Christopher του Newport VA, σε αναγνώριση των υπηρεσιών προς το Αμερικανικό έθνος και την κοινωνία, απένειμε στον Νίκο Ματθαίου τιμητικό διδακτορικό δίπλωμα.

Ο Νίκος Ματθαίου δεν ξέχασε και την μικρή του πατρίδα: με δικά του έξοδα κτίστηκε και εξοπλίστηκε ο δεύτερος όροφος του Υγειονομικού Κέντρου Καρπάθου. Γι’ αυτό, δικαίως, ο Δήμος Καρπάθου έδωσε το όνομα του στον δρόμο που περνά μπροστά από το Υγειονομικό Κέντρο.

Μανώλης Χουβαρδάς

Σήμερα, στην Φλώριδα βρίσκεται μια από τις σπουδαιότερες Καρπαθιακές παροικίες της Αμερικής, στης οποίας την δημιουργία και ανάπτυξη καθοριστική υπήρξε η συμβολή του Μανώλη Χουβαρδά. Ο Χουβαρδάς έφτασε στην Αμερική το 1953 και αργότερα μετακόμισε στο Bartow FL όπου αγόρασε από τον θείο του το John’s Restaurant, ένα από τα καλλίτερα της Αμερικής.

Μόλις εγκαταστάθηκε στο Bartow, ο Μανώλης Χουβαρδάς έφερε τα αδέλφια του, συγγενείς και φίλους, που με την σειρά τους έφεραν τους δικούς τους συγγενείς και φίλους. Μέσα σε λίγα χρόνια δημιουργήθηκε η Αρκασιώτικη παροικία της Φλώριδας. Αρκετοί έπιασαν δουλειά στο John’s Restaurant και στην συνέχεια άνοιξαν δικά τους εστιατόρια, που σήμερα μετριούνται σε δεκάδες.

Μια φορά το χρόνο, ο Μανώλης Χουβαρδάς έκλεινε το John’s Restaurant για να γιορτάσουν οι Αρκασιώτες και οι άλλοι Καρπάθιοι τα Χριστούγεννα. Η γιορτή έμοιαζε σαν το πανηγύρι της Υπαπαντής στην Αρκάσα. Όσο μεγάλωνε η Αρκασιώτικη παροικία, τόσο πιο αισθητή γινόταν η έλλειψη ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Σαν προσωρινή λύση διέθετε μια από τις αίθουσες του John’s Restaurant, όπου κάθε Σάββατο ερχόταν ο ιερέας από την Tampa και έκανε λειτουργία. Αργότερα ήλθε σε συνεννόηση με την Επισκοπιανή Εκκλησία στο Bartow, η οποία κάθε Σάββατο διέθετε τον ναό της για να γίνεται Ελληνορθόδοξη λειτουργία.

Αυτές οι λύσεις ήταν προσωρινές, κι έτσι ο Μανώλης Χουβαρδάς πήρε πρωτοβουλία για να κτιστεί ελληνορθόδοξη εκκλησία στην Κεντρική Φλώριδα. Μετά από συντονισμένες προσπάθειες, αγοράστηκε οικόπεδο στο Winter Haven και κτίστηκε η εκκλησία της Αγίας Σοφίας, σε ανάμνηση του μοναστηριού της Αγίας Σοφίας που βρίσκεται στο χώρο της παλαιάς βυζαντινής εκκλησίας της Αγίας Αναστασίας στην Αρκάσα. Στην αρχή και μέχρι να κτιστεί και να «δρομολογηθεί» η εκκλησία, ο Μανώλης Χουβαρδάς υπηρέτησε πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου.

Επίσης, ο Μανώλης Χουβαρδάς πρωτοστάτησε στη ίδρυση του Συλλόγου Αρκασιωτών Φλώριδας «ο Άγιος Νικόλαος», τον οποίο υπηρέτησε ως πρόεδρος. Η συλλογική δραστηριότητα του Χουβαρδά δεν περιορίστηκε στον «Άγιο Νικόλαο»: υπηρέτησε στο Ύπατο ΔΣ της ΚΕΠΑ και βοήθησε την Καρπαθιακή Ομοσπονδία, το Παγκαρπαθιακό Ίδρυμα και το περιοδικό Karpathos και άλλους Καρπαθιακούς συλλόγους.

Μανώλης Κασσώτης.

Arcasiotes who honor Karpathos

In addition to the Arkasiotes mentioned in the article published in “Karpathian News”, I got to know three others who honor the whole of Karpathos.

Fotini Pitta

The Germans had left, the Karpathians rose up against the Italians they left behind, the English came, we returned to Pigadia and in October 1944 the Greek schools opened. I, eight years old at the time, because I had learned to write and read Greek, despite the closure of Greek schools by the Italians, went to the third grade.

I was lucky because I had Fotini Pitta as my teacher. Despite all the shortages that existed in books and other supplies, classes started normally. In addition to Greek (reading, spelling and grammar) and arithmetic, she taught us ancient Greek history, the Old Testament and Geography of Greece. Before the end of the school year, she invited the former teacher Elias Orfanos to inspect, and he was completely satisfied.

In addition to our academic progress, we were filled with National pride as descendants of Hercules, Achilles and so many other heroes. We felt lucky to have been born Greek and we were filled with optimism for the future. She taught us Greek patriotic songs and dances and the school year ended with the customary school celebration.

The following year I again had Fotini Pitta as my teacher who continued with the same rhythm and national pulse. This year she took us walking to Menetes where on October 5^th the first anniversary of October 5^th 1944 was celebrated, among the other speakers was the director of our School Vasos Minas Economidis.

Nick Matthew

With the headlines “Yorktown mourns” and “He handed over the charitable baton”, the American press announced the death of Nick Mathew. Matthew donated to America the Yorktown battlefield where American independence was decided. The area was turned into a national park, within which was built the Victory Center, a magnificent museum that is a hymn to the struggle for American independence and a tribute to a Greek American philanthropist, born in Arkasa.

In 1983, when the cruiser “Yorktown” was about to be launched, among the dozens of eminent Americans proposed as the ship’s christening sponsors, the Minister of Marine chosen Nick Matthew. A military plane, used to transport officials, took the Matthew couple to Pascagoula MS for the christening of the cruiser. But on the way, Nick Matthew died of a heart attack. Despite her great grief, his wife named Yorktown in his memory.

His great contribution to his adopted country was appreciated by America and his name is mentioned in the official minutes of the American Congress. Christopher University of Newport VA, in recognition of services to the American nation and society, awarded Nick Mattheiw an honorary doctorate.

Nick Matthew did not forget his hometown either: at his own expense the second floor of the Karpathos Health Center was built and equipped. That is why, rightly, the Municipality of Karpathos gave his name to the road that passes in front of the Health Center.

Manolis Houvardas

Today, Florida is home to one of the most important Karpathian communities in America, in whose creation and development the contribution of Manolis Houvardas was decisive. Houvardas arrived in America in 1953 and later moved to Bartow FL where he bought from his uncle John’s Restaurant, one of America’s finest.

Once settled in Bartow, he brought his siblings, relatives and friends, who in turn brought their own relatives and friends. Within a few years, the Arkasiotiki community in Florida was created. Several got a job at John’s Restaurant and then opened their own restaurants, which today number in the dozens.

Once every year, Manolis Houvardas closed John’s Restaurant so that the Arkasiotes and the other Karpathians could celebrate Christmas. The celebration looked like the festival of Hypapanti in Arkasa. As the Arkasiotiki community grew, the lack of a Greek Orthodox church became more noticeable. As a temporary solution, he had one of the rooms of John’s Restaurant, where every Saturday the priest from Tampa came and held mass. Later he came to an agreement with the Episcopal Church in Bartow, which every Saturday had its church available for a Greek Orthodox service.

These solutions were temporary, so Manolis Houvardas took the initiative to build a Greek Orthodox church in Central Florida. After concerted efforts, land was purchased in Winter Haven and the Church of St. Sophia was built, commemorating the monastery of St. Sophia located on the site of the old Byzantine church of St. Anastasia in Arkasa. In the beginning and until the church was built and operated, he served as president of the Community Council.

Also, He pioneered the establishment of the society of Arkasians of Florida “Saint Nicholas”, which he served as president. Houvardas’ collective activity was not limited to “Saint Nicholas”: he served on the Supreme Board of KEPA and helped the Karpathian Federation, the Pan-Karpathian Foundation, the magazine Karpathos and other Karpathian societies.

Manolis Cassotis.

Φωτογραφίες:

Arkasa1. Πρώτη αριστερά στην πρώτη σειρά η Φωτεινή Πιττά. Fotini Pitta is first on the left in the first row.