Θέλω να εξηγήσω την αιτία της εδώ εμφανίσεώς μου και επισκέψεώς μου, η οποία δεν οφείλεται μόνο στην αγάπη την οποίαν έχω προς την Κάρπαθο, η οποία, ελπίζω, να αποδεικνύεται διά της εκ νέου εδώ παρουσίας μου, αλλά θέλω να τιμήσω κυρίως τη σπουδαία αυτή επέτειο. Μετά από 60 χρόνια, πρέπει να θυμηθούμε τους αγώνες εκείνων, οι οποίοι πολέμησαν και θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία.
Δεν θέλω να επαναλάβω τους ωραίους λόγους του κυρίου καθηγητού για να μην μιμηθώ την ομιλία του στην εκκλησία. Θέλω όμως να πω λίγα λόγια για την Ελευθερία, την οποία –επιτρέψτε μου– να την κατατάξω ως το πρώτιστο και σπουδαιότερο αγαθό για έναν άνθρωπο.
Και πρώτα απ’ όλα είναι η εθνική ελευθερία, για την οποίαν αγωνίστηκαν με το όπλο στα χέρια οι πρόγονοί σας Καρπάθιοι, προ 60 ετών. Αυτή η εθνική ελευθερία είναι μια ψυχική ανάγκη, που χαρακτηρίζει, για να είμαστε δίκαιοι όλους τους λαούς, διότι όλοι λαοί έχουν ιστορίες και αγώνες υπέρ της ελευθερίας. Αλλά, κατεξοχήν, χαρακτηρίζει τον ελληνικό λαό, ο οποίος επί μακραίωνες περιόδους, τις σκοτεινές, της ιστορίας του, δεν έπαυσε αγωνιζόμενος έναντι υπερτέρου εχθρού, γι’ αυτό και δεν κατόρθωσε αμέσως, παρά τις προσπάθειές του, να το επιτύχει.
Όταν όμως, έφθασε η ώρα οι Καρπάθιοι έδωσαν το σύνθημα της ελευθερίας, πιεζόμενοι από την ανάγκη να αποβάλουν μακράν της πατρίδος των τον δυνάστη, ο οποίος τους καταδυνάστευσε επί σειρά δεκαετιών.
Όταν, λοιπόν, επιτύχει κανείς την εθνική ελευθερία, όπως επιτύχαμε εμείς, πρώτα οι Καρπάθιοι και έπειτα οι υπόλοιποι Έλληνες, έρχεται η σειρά μιας άλλης ελευθερίας, την οποίαν αποζητήσαμε από τότε και την πετύχαμε όλοι. Της πολιτικής ελευθερίας.
Η εθνική ελευθερία απελευθερώνει από τους εξωτερικούς δυνάστες. Η πολιτική ελευθερία απελευθερώνει από εσωτερικούς δυνάστες, οι οποίοι και αυτοί πολλές φορές υπάρχουν. Η ελευθερία δεν ολοκληρώνεται, εάν δεν υπάρξει η πολιτική και εάν δεν συνοδεύεται τελικώς από μια τρίτη ελευθερία, την κοινωνική απελευθέρωση.
Η κατάταξη κατά σειράν, της εθνικής, της πολιτικής και της κοινωνικής ελευθερίας μου φαίνεται ότι είναι αναμφισβήτητη. Δεν μπορεί να επιτύχει κανείς μία εξ αυτών, εάν δεν τηρήσει τη σειρά. Υπάρχουν, βεβαίως, οι ισχυριζόμενοι ότι η τρίτη ελευθερία, την οποίαν όλοι επιζητούμε, μπορεί να προηγηθεί της δευτέρας. Ότι δηλαδή, η κοινωνική απελευθέρωση μπορεί να επιτευχθεί, παραγκωνιζομένης της πολιτικής ελευθερίας.
Πιστεύω ότι είναι σφάλμα. Χωρίς να παραγνωρίζω τη σπουδαιότητα και την ανάγκη, την απόλυτη ανάγκη, να αγωνισθούμε και για την κοινωνική απελευθέρωση, πιστεύω ότι μόνον όταν επιτύχουμε τις δύο προηγούμενες, και κυρίως την πολιτική ελευθερία, δηλαδή τη Δημοκρατία, μπορούμε να ασχοληθούμε σοβαρά με την επιτυχία και της τρίτης ελευθερίας, την οποία επιζητούμε.
Η Δημοκρατία δεν είναι ιδανικό πολίτευμα. Είναι το καλύτερο εκ των υπαρχόντων, αυτών που βρήκε η ανθρώπινη ανάγκη, και αυτό που τη χαρακτηρίζει είναι ότι η ελευθερία αυτής δεν δεσμεύει τους αντίθετους προς τους έχοντας την εξουσία να εκφράζουν τη δική τους άποψη, τη δική τους αντίληψη και να αντιδικήσουν και να επιδιώξουν να καταλάβουν αυτοί την εξουσία, αντικαθιστώντας τους προηγουμένους.
Και άλλα πολλά περιλαμβάνει η πολιτική ελευθερία, μεταξύ των οποίων τα ατομικά δικαιώματα, η έκφραση όλων των επιμέρους ελευθεριών, δηλαδή που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη μορφή αυτού του πολιτεύματος και το οποίο καθίσταται έτσι το μόνον άξιο για ελεύθερους ανθρώπους. Και όταν επιτευχθεί η πολιτική ελευθερία, όπως έχει επιτευχθεί από ετών στην πατρίδα μας, και σταθεροποιηθεί και κυριαρχήσει επί όλων των άλλων απόψεων, βεβαίως οφείλουμε να ανατρέξουμε στην ανάγκη και να ικανοποιήσουμε την ανάγκη και της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Είναι μια σπουδαία ανάγκη, η οποία και αυτή εκφράζεται από πάρα πολλά χρόνια και έχουν γίνει και γι’ αυτήν αγώνες σπουδαίοι και μεγάλοι. Και εδώ επεμβαίνει η υποχρέωση του κράτους, το οποίο αφού εξασφαλίζει την πολιτική ελευθερία, πρέπει διά της πολιτικής, χωρίς να εμποδίζει τη δραστηριότητα των ιδιωτών, χωρίς να εμποδίζει την κερδοφόρα προσπάθεια, να αποκομίσει εξ αυτής της προσπάθειας ό,τι είναι δυνατόν, προκειμένου να αποκαταστήσει διά της ιδικής του πολιτικής μία ισορροπία μεταξύ των κοινωνικών τάξεων και ανθρωπίνων καταστάσεων, εις τρόπον ώστε ναι μεν να μην επέλθει απόλυτος ισότης, η οποία ομοιάζει με την απόλυτη καταπίεση προς τα κάτω και όχι με την απόλυτη άνοδο όλων προς τα άνω, αλλά να επιφέρει μία ισορροπία, η οποία είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της πολιτικής ελευθερίας.
Αυτές, λοιπόν, κατά σειράν οι ελευθερίες είναι, οι οποίες εορτάζονται συγχρόνως. Διότι, εκείνοι οι οποίοι αγωνίζονται για την εθνική ελευθερία, όπως οι Καρπάθιοι του 1944, αυτοί είναι που αγωνίζονται και για την πολιτική ελευθερία. Και είμαι βέβαιος ότι η Ελλάς έχει αγωνισθεί γι’ αυτή την ελευθερία και σε παλαιότερους και σε πρόσφατους χρόνους και όλοι αυτοί είναι που αισθάνονται την ανάγκη της λεγόμενης κοινωνικής δικαιοσύνης, που συμπληρώνει ή ολοκληρώνει τις ελευθερίες των ανθρώπων.
Για όλους αυτούς τους λόγους, έρχομαι προσκυνητής, για δεύτερη φορά, σ’ αυτή τη φοβερή επέτειο. Λέγω «φοβερή», διότι φοβερά συναισθήματα πηγάζει στις καρδιές των ανθρώπων και έρχομαι προσκυνητής, για να εκφράσω το σεβασμό μου όχι μόνο προς εκείνους οι οποίοι αγωνίσθηκαν και προσέφεραν τη ζωή τους εδώ αλλά και σε κάποια άλλη περιοχή. Να εκφράσω το σεβασμό μου και προς τους απογόνους τους και προς όλους τους Δωδεκανησίους, οι οποίοι δεν λησμόνησαν ποτέ τον αγώνα. Και δεν λησμόνησαν ποτέ ότι τους επεβλήθη επί σειρά δεκαετιών μία άδικη κυριαρχία, η οποία τότε δικαιολογήθηκε τάχα δεν ξέρω με ποιες προφάσεις, για να έρθει το φασιστικό καθεστώς της Ρώμης να επιβεβαιώσει κατά τρόπον επίσημον ότι τα Δωδεκάνησα θα γίνουν ιταλική περιοχή. Δεν εγνώριζε ο ατυχής δικτάτωρ ότι αυτές οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται σε Συμβούλια, αλλά λαμβάνονται μέσα στις ψυχές των ανθρώπων. Και οι ψυχές των ανθρώπων ελευθερώνονται από τα δεσμά και αυτό το αποδείξατε εσείς και οι πρόγονοί σας.
Αυτή, λοιπόν, η μεγάλη επέτειος είναι που με φέρνει προσκυνητή και θέλω να σας ευχαριστήσω θερμότατα για τους ευγενικούς λόγους που είπατε για το πρόσωπό μου. Αλλά οι τόσον ευγενικοί λόγοι με υποχρεώνουν να ενθυμηθώ ότι υπάρχει και αντίλογος σ’ αυτούς. Και μόλις προσφάτως, χείλη επίσημα, χείλη με κύρος, χείλη με πολιτική εμπειρία ισχυρίσθηκαν το αντίθετο. Να έχετε υπόψη σας και τας αντιθέτους γνώμας, προκειμένου να ολοκληρώσετε την ιδική σας
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΕΝΕΤΩΝ
5 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2004
