Μιχάλης Μακρυμανώλης: ‘’ Η ΚΑΣΟΣ !!! ‘’

‘’ Η ΚΑΣΟΣ !!! ‘’

φωτογραφία Αντώνης Σοϊλης

***

… Ανεμόεσσα ( Κάρ – ΠΑΘΟΣ !!! ) Αύγουστος , 1991 μ.Χ.

Είχαν έρτει μαξούς από την ξενικιά , αυτός κι ο αερφός του , για να ξεπλερώσουν το ΧΡΕΟΣ στην Μαμά Πατρίδα . Το ξεπλερώσα και ετοιμάντζουττο να ξενιτευτούσι πάλι !!!

Κυριακή τέλη Ιούνη , ευρέθει στα Πηάγια για ‘ουλειές και για να αποχαιρετίσει φίλους και συγγενείες .

Πρωί ήτο ακόμη κι εκάησε να νεμπουκιστεί σε ένα καφενέ …

Κυνομαλέα έχετε ;

Τι αν έχουμε ;

Κυνομαλέα Άθθρωπέ μου , κυνομαλέα …

Τι ΄ναι πάλι αυτό ;

Δεν ηξεύρεις λοιπόν ταν είναι η κυνομαλέα …Τώρα , σαν να μού’ ωκες μνιά κι άλλη μνιά σφακέα …

Ά…αλισφακιά θέλεις ; Έχουμε , έχουμε …

Έν επρόλαβε να λύσει τα έματα του ερανέου τουβρα’ί’ου του , με την Πέρντικα και τα τραντάφυλλα απού τού’χε κεντημένο η μικρή του αερφή κι ακούει μνιά γνώριμη φωνή …

Μιχάλη καλημέρα , πώς από δώ ;

Καλημέρα Καπετάν Αντώνη , του ΄πηλοήθει πρίν γυρίσει να τον δεί … Έλα σιμά να νεμπουκιστούμε !!!

Ο Αντώνης ο Φαρμακίδης , με το πλατύ – άσβηστο χαμόγελο στα χείλη …

Βρέ φίλε , πάντα είχα την περιέργκεια , πως χωρού τόσα πράματα μέσα σ’ ένα τόσο μικρό τουβραέλλι … Και το κυέρνημα είναι τέχνη τελικά !!!

Αν είναι λέει …

Άκου τώρα … Έχω ένα γκρούπ , γύρω στα 45 άτομα , Καναδοί και θέλουν να τους πάω στην Κάσο .

Η ξεναγός είναι κοιτούμενη και δεν μπορεί να τους συνοδεύσει … Έρχεσαι ;

Έρκομαι !!! Μόνο που … θα’ χομε ένα μικρό πρόβλημα … Τι πρόβλημα ; Να αυτοί μιλού Κανναδέντζικα , εγιό Αμεριγκανολυμπίτικα … πως θα συνεννοηθούμε ;

Γιάε του Χαψή τον έγγονα , είπε και του χτύπησε απαλά την ράχη… Λοιπόν , σε μισή ώρα έλα στο Κα’ί’κι να ετοιμαστούμε !!!

Μπονεντογάρμπι , μια χαρά !!! Στην ΓΕΦΥΡΑ παρέα με τον Καπετάν Αντώνη την περισσότερη ώρα !!! Νοιάστηκε δυό – τρείς φορές τους Ανθρώπους …

Οι Καναδοί , ήταν πολύ ευγενικοί … Τους είπε αρκετά γύρω από την ιστορία της Κάσου και ενθουσιάστησαν …

Πρέπει να των τα << φούσκωσε …>> λίγο , γιατί τον ρώτησαν αν ήτο λέει Ιστορικός … Αμμε λέεις εά και έν είμαι …εσείς και μόνο … των είπε και τους αποστόμωσε !!!

Φτάσανε στον Εμπορειό , δέσανε τους κάβους και τους περίμεναν ένα μικρό Λεωφορείο και δύο ΤΑΞΙ … Είπε στον οδηγό να τους πάρει στην Αγία Μαρίνα , στην Ελληνοκαμάρα ,

στο Πόλι , στην Παναγία και στο τέλος στο Αρβανιτοχώρι , για να ούσι τα Καλλιτεχνήματα του Μορφενού και του γιού του , και να κάτσου στο καφενείο της Μαρούκλας για απράκια και Μακαρούνες με Σιτάκα…

Τον κοίταξε από την κορφή ώς στα νύχια …Από δώ είσαι ;

Όχι , αλλά έχω ξανάρθει και έχω και συγγενείς , του είπε . Ο Μανώλης της κα. Ειρήνης του Περσελή , είναι αδερφός του Θείου μου !!! Στην Παναγία ; ΥΠΕΡΟΧΗ οικογένεια !!!

Η Παπαδιά στο Αρβανιτοχώρι η Καλλιόπη , πρώτη ξαδέρφη του Παππού μου !!! Ο Γιάννης ο Ζούλης από Αγιά Μαρίνα , πολύ καλός φίλος στην Αμερική … Ο Καπετάν Βασίλης ο Χασαπλαδάκης ,από το Πόλι …

Βρέ φίλε , εσύ ξέρεις την Κάσο καλύτερα από μένα !!!

*******

… Η ανε’υ’ρία από τα χωριά επόκαμε και τράβηξαν γραμμή για το λιμάνι… Ο Καπετάν Αντώνης τους ενέμενε , αμμέ το ύφος του ήτο ανήσυχο… Τι έγινε Καπετάν Αντώνη ; Ήρθε το Λιμεναρχείο και μου ‘πε πώς απαγορεύεται το απόπλουν … Ο καιρός είναι φρέσκος και το απαγορευτικό ισχύει μέχρι το νηχατό το μεσημέρι…

Σε σύντομο χρόνο και με την βοήθεια των ντόπιων , λύθηκε το πρόβλημα … Βρέθηκαν δωμάτια για όλους !!!

Καπετάν Αντώνη , μιά που ‘ρτασι έτσι τα πράματα , θα πεταχτώ ογιά από πάνω στην Παναγία να χαιρετίσω τους συμπεθέρους !!! Και επειδή τους ξεύρω καλά ,άν αργήσω μην ανησυχήσεις …Θά’ ρτω το πρωί !!!

Εντάξει Μιχάλη , να τους δώσεις πολλά χαιρετίσματα κι από μένα .

*******

Καλησπέρα !!!

Αγκαλιές , φιλιά … Λές και στο πρόσωπό μου , εθωρούσα το παιί τω ,τον Γιώργο απού’ το στην Αθήνα !!!

Σε ένα Πατερημών , το μεάλο τραπέντζι , ε’ί’νει πολύ μιτσό για να χωρέσει όλα όσα εκουαλήσαν … Μακαρούνες με τη Σιτάκα , σαλάτες , τηγανιτές πατάτες , κοπανιστές κι αλαρμυστές ελιές , φρέσκο τυρί- μανούλι , κουλλούρες , συκωτάκια τηγανιτά , απράκια , ψωμί στον ξυλόφουρνο !!! Να και η νταμιντζάνα με το κόκκινο κρασί , να και τα ξεροτήανα !!!

Το ΜΕΓΑΛΕΙΟ της ΨΥΧΗΣ , είναι ένα ΣΕΙΡΙΟΣ που ΛΑΜΠΕΙ και φαίνεται από το ΧΙΛΙΟΜΙΛΙ !!!

Λίοι Αθθρώποι τό΄χου , και πλιό λίοι το δείχνου …

Μιά παρένθεση εδώ και δυό λόγια , για όσους δεν είχαν την ΤΥΧΗ και την ΤΙΜΗ , να γνωρίσουν αυτό το ΥΠΕΡΟΧΟ ζευγάρι ΑΝΘΡΩΠΩΝ !!!

*( Ο Μανώλης Γ. Μαστρομανώλης του θείου μου του Νικολή ο μικρός αδερφός , παντρεύτηκε στη Κάσο , μιά ΟΜΟΡΦΗ και ΓΛΥΚΙΑ κοπέλα, από το ΜΕΑΛΟ και ξεχωριστό για την ΜΕΡΑΚΛΟΣΥΝΗ του και την ΛΕΒΕΝΤΙΑ του , σό’ι’ των Περσελήων , την Ειρήνη !!! Η Όλυμπος , από την πρώτη φορέα που την είε ,την αγάπησε και την ήκαμε ε’ι’κό της παιί !!! Το ίδιο και όλοι οι Ολυμπίτες . Από την πρώτη φορέα που πατησε το πό’ι’ της στο χωριό , η Ειρήνη , έγινε η Ρηνούλα τους !!! Η οικογένεια του Αννή του Χαψή και ειδικά η συννυφάδα της η Χατζήαινα την είχαν ΙΣΟΤΙΜΟ μέλος της οικογένειας !!! Όλοι , όλοι την αγαπούσαν και όλοι ελέα τα πλιό καλά λόγια για λλόου της !!!

Σε όποιο πανήρι κι αν εγιααίννα ,πρώτα ετραγουούσαν στην ΟΜΟΡΦΗ Κασιωτοπούλα και μετά στους Α’ί’ους και στους αποέλοιπους !!! Όλοι οι πρωτομεριακλήες του χωριού , της ετραουούσα … Η αποδοχή ήτο γενική !!! Το φέρεσταί της ,τους εσκλάωννε όλους !!! Πρέπει να’το η μοναδική κοπέλα που δεν ήτο Ολυμπίτιτσα , απού παντρεύτηκε Ολυμπίτη και ΚΑΝΕΝΑΣ μμα ΚΑΝΕΝΑΣ ΠΟΤΕ , δεν την αποκάλεσε ξένη !!! )

Είχαν αργήσει λίγα χρόνια να κάνουν παιδί …και σ’ένα γλέντι της λέει ο Πατέρας …

<< Ακριοσυπεθθέρα μου , Γαρουφαλλιά της Κάσου ,

με κληρονόμους να σε ώ , στα χέρια τα ίκά σου !!! >>

Κι ο λόος Μοίρα είχε … Μετά από λίγους μήνες , εκούσαμε το ΧΑΡΜΟΣΥΝΟ χαπάρι !!! Θυμούμαι που κλαίαμε όλοι από χαρά , κι η Μάνα μου ήκαμε Λουκουμάες και ρόευγκε σ’ όλη την γειτονιά !!!

Αυτά όλα ήμπαμε και λέαμε και ήρτα οι αυγκές … Κι όταν των είπου λέω να γιααίννω πλιό , μού’πα κι οι δυό με μνιά φωνή … Δεν έχεις να πάεις πούετε … Μου στρώσα τα μεταξωτά σεντόνια και με καληνυχτήσα…Από την χαρά μου κι από την συγκίνησή του , έν εκλείωσε μάτι την αποέλοιπη νύχτα… Ωσάν εκουκκίσα πλέα οι πετεινοί , εσηκώθηκα κι ήβρα πάλι το τραπέντζι στρωμένο … Ένα μαστραπά ρίγλιο με φρέσκο γάλα με τον αφρό !!! Τυριά , ψωμιά , γλυκά … Αν δεν φύομε το νυχατό , θα υρίσω στο χωριό με δεκαπέντε κιλά παραπάνω …

Οι συπεθθέροι , πάντα αυγκοσηκωμένοι και καματεροί είχα πάει στις όξω ύρου ουλιές !!!

Ήφαε απ’ όλα τα ΠΑΝΤΑΝΟΣΤΙΜΑ …απού’ χε πάνω το τραπέντζι , ήαλε τα αποέλοιπα στο ψυγείο κι ήπιασε το τουβράι του … Πάει να το σηκώσει , αμμ’ έσηκώνετο ; Η συπεθέρα το κυέρνησε μέχρι τα μπούνια !!! Εξεπήταρα με τούτους τους Αθθρώπους !!!

Όξω ‘ητο ακόμη σκοτεινά … Ίσια – ίσια που μολύιντζε και φαίνουτο τα ουνιά της Καρπάθου … Μνιά κουκκουβάγια εφώναντζε το ταίρι της …

Ένα δροσερό αεράκι ,γεμάτο θαλατσινή Αύρα , ήρκετο πάνω από τον Εμπορειό και πόθθωχτε στην Παναγία , πρίν ανηφορίσει για το Αρβανιτοχώρι και το Πόλι !!!

Ξαφνικά ακούει φωνές στον σκοτεινό Ουρανό … Παράξενες …και γνώριμες φωνές …

– Ήτο θωσμένοι πάνω στο μάλαμα με την Λαλλά του τη Μαρούκλα του Κοντονικόλα , στις Κάτω Ρούες … Μνιά ΑΣΤΡΟΣΠΑΡΤΗ βρα’ι’νή ήτο και τού ειχνε τα δυό ΚΑΛΑ ΑΕΡΦΑΚΙΑ , τον ΠΟΤΑΜΟ , την ΚΑΤΣΑΡΟΛΛΑ , την ΛΥΡΑ … Καλέ Λαλλά , πώς τα ξεύρεις όλα τούτα , την ρώτηξε και πρίν προλάβει να του απαντήσει , εκούσα φωνές … Παράξενες και κακές φωνές , από τον Ουρανό … Εφοήθει και κουκκουλώθει με την γιπλή … Μην φοάσαι παιάκι μου , μην φοάσαι …τού’πε η Λαλλά του … Τα Άπλια είναι …τα Άπλια απού μεθέρου … Αφέντης μου μου τά’ χει και μού λεούμενα …

– Καλέ Λαλλά , πού’ ναι το γλημόρι του ; Στην Κάσο είναι παιάκι μου στην Κάσο … Τα Άγια χώματα της Κάσου μας , τον έχου στην αγκαλιά τω…

Η Λαλλά , ο Προ – Πάππους , τα Άπλια … Δευτέρα ξημερώματα , πρώτη του Ιούλη , 1991 σήμερο … οι ίδιες φωνές …

Έν εγιάηκα μέχρι το κοιμητήριο … Μπορεί όλα τούτα νά’ ναι τυχαία , μπορεί και όχι …

*******

… Με βαρέα ντζάλα ενέαιννα προς την Αγιά Μαρίνα που ήταν το κοιμητήριο … Είχα ακούσει πολλά για τούτο τον Άνθρωπο που γύρευγκα να βρώ … Τέτοιο ΚΑΛΟ και ΑΓΑΘΟ Άνθρωπο εν εμετάε λέει το χωριό από την μέρα απού ‘φυε … Ήρπιντζα να βρώ ένα παλιό γλημόρι να γράφει ‘’ ΚΟΜΝΗΝΟΣ ΚΟΝΤΟΝΙΚΟΛΑΣ ΕΞ ΟΛΥΜΠΟΥ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ‘’

Ξαφνικά και ενώ τα σκεύγκουμου όλα τούτα , θωρώ μια γυναίκα και κατηφόριντζε από το μονοπάτι του Αρβανιτοχωρίου … Ήρκετο προς το μέρος μου … Φαινόταν πολύ ψηλή , ήτο α’ύ’νατη και μαυροφόρα … Επορπάτει σαν να μην επάτει στην γή …

Χάθηκε πίσω από ένα ψηλό βασταό … Σε λιάκι θα φανεί ομπρός μου … Αν είναι μεάλη σε ηλικία , να την αρωτήξω …κάτι θα ξεύρει …

Ενέμενα , ενέμενα , τίποτε … Με τον νοχό απού’ χε στα ντάλα της , έπρεπε να ‘χε ανεφάνει … Ανεαίννω πάνω σ’ ένα βασταό για να ώ πλιό καλά , ψυχή … Με διαπέρασε ένα ρίγος … Ξαννοίω προς τα ουνιά της Καρπάθου … ο Ήλιος ακόμη να φανεί … Μού’ ρτε στο νού η ιστορία απου μας ελέα όταν ήμεθα μικροί… με την γυναίκα απού σηκώθει την βαθέα αυγκή …αμμ’ ήτο μεσάνυχτα… και γιάει στην Μέσα βρύση να εμώσει τον στάμνο της , κι ήβρε ντζεμμένο χορό …

Εξάννοια να ώ αν το μονοπάτι ήβγκαλλε αλλού , αμμ’ εν εθώρου … Ξαφνικά , και χωρίς να ακούσω το παραμικρό , χωρίς να ώ μήε πουλί πετάμενο …νιώθω πως κάποιος είναι σιμά μου … Νιώθω Αθθρώπινη αναπνέα … Θωρώ ντζερβά , θωρώ δεξιά τίποτε … Το δεξί μου χέρι ερκίνησε μοναχό του …να κάμνει τον σταυρό … Χαμηλώννω το βλέμμα , και θωρώ ένα παιί να με ξαννεί κατάμματα … Τα μάκια του ήτο σαν κατράμια , δυό φωτεινά κάρβουνα … Θά’το δεν θά’το 6 χρόνων …

Καλημέρα … τού΄πα με κομμένη την ανάσα … Από γιά είσαι παιάκι μου , πώς σε λέου ; Ήκαμε κάτω το κεφαλάκι του … προφανώς απάντησε μόνο στην πρώτη ερώτηση… Το όνομά του εν μου το είπε …

Πρίν από λίο , εία μνιά γυναίκα κι ήρκετο από το απέναντι δρομάκι …Ήσουν μαντζί της ; Ήκαμε πάλι κάτω το κεφαλάκι του …

Πάλι καλά… Τουλάχιστον εν εσφαντάχτηκα…

Μπορείς να μού πείς πού γιάει τώρα και σκιντζαμώθει ; Είναι Μάνα σου , είναι Λαλλά σου ; Τίποτα τούτη την φορέα …μήε ειναί , μήε όχι …

Την γνωρίζεις την γυναίκα αυτή ; Ξέεις η ποιά είναι ; Πάλι το εινναί , με το σκύψιμο του κεφαλιού του …

Η ποία είναι λοιπόν ;

Η ΚΑΣΟΣ !!!

… λέει υνατά , και παίρει ένα κοψίο … πρός το Φρύ

και χάθηκε από μπρός μου !!!