Γράφει ο Μανώλης Δημελλας
Της Καρπάθου δεν της έλειψαν ποτέ οι ξεχωριστοί άνθρωποι. Μα λίγοι κουβαλούν τη στόφα του Μηνά Τραμπακουλόπουλου. Ένας τυφλός ποιητής, που με το στόμα, τη μνήμη και την ψυχή του συνέθεσε στίχους και κατάφερε όχι μόνο να εκδώσει βιβλίο, αλλά και να στηρίξει οικονομικά την πατρίδα.
Ο Μηνάς Τραμπακουλόπουλος γεννήθηκε στην Κάρπαθο, στον Όθος, στις αρχές του 20ού αιώνα. Τυφλός εκ γενετής, θα μπορούσε εύκολα να είχε παραμεριστεί από την κοινωνία της εποχής. Αντίθετα, εξελίχθηκε σε προφορικό ραψωδό, που ταξίδευε σε νησιά και στεριές της Ελλάδας, απαγγέλλοντας δεκαπεντασύλλαβους ποιητικούς στίχους σε πανηγύρια, πλατείες, αγορές.
Το 1908 εξέδωσε με δικά του έξοδα και με τη βοήθεια της κοινότητας ένα βιβλίο με ποιήματα, το οποίο παρουσίασε σε περιοδείες από τη Σάμο ως το Αγρίνιο. Από τα έσοδα αυτών των εκδηλώσεων, προσέφερε 550.000 δραχμές στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας – ένα τεράστιο ποσό για την εποχή, αποδεικνύοντας ότι η τέχνη δεν είναι ποτέ μακριά από την προσφορά και το χρέος.
Η λήθη απείλησε να τον καταπιεί για δεκαετίες. Το μοναδικό αντίτυπο του βιβλίου του είχε χαθεί. Όμως το 2023, χάρη στην έρευνα των καθηγητών Μηνά Αλ. Αλεξιάδη και Μανώλη Βαρβούνη, το έργο του ανασύρθηκε, μελετήθηκε και επανεκδόθηκε, δίνοντας πίσω στον λαό της Καρπάθου έναν πολύτιμο κρίκο μνήμης και δημιουργίας.
Η ποίησή του είναι απλή, καθαρή, ρυθμική, φτιαγμένη για να μεταδίδεται στόμα με στόμα. Με την ίδια φυσικότητα που η Κάρπαθος μιλά για τους ήρωες της Επανάστασης του 1944, έτσι πρέπει να μιλά και για τον τυφλό της ποιητή, που έγινε φάρος αντίστασης, τέχνης και ανθρωπιάς.
Ο Τραμπακουλόπουλος δεν ζητούσε φώτα. Τα έφερε μαζί του.
Σήμερα, η μνήμη του είναι ξανά ζωντανή.
Και κάθε φορά που κάποιος απαγγέλλει με καρδιά, είναι σαν να τον ακούμε: τον “Όμηρο” της Καρπάθου.
21.6.2025
Καρπαθιακα Νέα
