Ξημέρωμα Κυριακής 30 Σεπτεμβρίου 1856, χτύπησαν την Κρήτη 7,7 Ρίχτερ (με το τωρινό ημερολόγιο 12 Οκτωβρίου) την Κρήτη, τη Ρόδο, την Κάρπαθο, την Κάσο ακόμη και τη Σαντορίνη.
Ο Στέφανος Ξανθουδίδης («Χάνδαξ – Ηράκλειον, ιστορικά σημειώματα», 1964) έγραψε για το φοβερό σεισμό:
«Η πόλις την πρωίαν της 1ης Οκτωβρίου 1856 ήτο άμορφος όγκος λίθων και ξύλων και χωμάτων και ευκολώτερον εβάδιζε τις δια μέσου των οικιών παρά δια των οδών, αι οποίαι είχον σκεπασθή τελείως»
Μεγάλες ήταν οι καταστροφές και στα νησιά κοντά στην Κρήτη, ενώ υπήρξαν και πολλοί νεκροί. Στη Ρόδο σκοτώθηκαν 60 άνθρωποι, στην Κάρπαθο 20, στην Σαντορίνη 6-7. Νεκροί υπήρξαν ακόμη στην Αμοργό, ενώ ο σεισμός έγινε αισθητός στη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα, τη Σμύρνη, τη Δαμασκό της Συρίας, την Αίγυπτο. Στο Ισραήλ και το Λίβανο παρατηρήθηκε τσουνάμι, όπως αναφέρουν ο Βασίλης και η Κατερίνα Παπαζάχου.
6.512 κτίρια καταστράφηκαν από τα 11.317 που υπέστησαν βλάβες σε ολόκληρη την Κρήτη. Οι μεγαλύτερες εντάσεις παρατηρήθηκαν στο Ηράκλειο όπου μόνο 18 σπίτια παρέμειναν κατοικήσιμα από τα 3620 της πόλης, ενώ πολλά χωριά καταστράφηκαν ολοσχερώς.
Στο νομό Χανίων υπήρχαν νεκροί και τραυματίες όμως οι ζημιές ήταν σαφώς μικρότερες. Στο Ρέθυμνο όλα σχεδόν τα σπίτια έπαθαν βλάβες.
Η Σητεία και τα χωριά των επαρχιών Ιεράπετρας και Μυραμπέλου υπέστησαν πολλές βλάβες.
Ο σεισμός προκάλεσε βλάβες στη Ρόδο (20.00 σπίτια καταστράφηκαν), στην Κάρπαθο (8.000 σπίτια καταστράφηκαν), στην Κάσο (3 χωριά υπέστησαν σοβαρές βλάβες), στη Σύμη, στο Καστελόριζο, στην Αμοργό, στην Κύπρο κ.α
Μανώλης Δημελλάς
Πηγές
«Οι σεισμοί της Ελλάδας», των Παπαζάχου Β. & Παπαζάχου Κ. (2003)
candianews.gr