ευθυμογράφημα του Ανδρέα Ηλ. Μακρή
Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Δίσεκτα πραγματικά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στα Πηγάδια. Τα νιάτα δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει το δρόμο της ξενητειάς. Το «πάσο» της Αμερικής δεν έχει ανοίξει. Να μπαρκάρουν οι νέοι στα καράβια, να ταξιδέψουν, να φαντασθούν, να ξεφύγουν, ήθελαν γνωριμίες και μέσο1. Κολλημένοι λοιπόν σαν πατελίδες πάνω στον τόπο, φυτοζωούσαν από αναδουλειές, με τα μεροκάματα μετρημένα.
Καθημερινή διέξοδο στη μοναξιά τους εύρισκαν στα καφενεία του Φραγκιού Χιωτάκη, Λάζαρου Κοσμά, Μανώλη, Βόζου, Λευτέρη Χατζηνικήτα κ.ά. να χαρτοπαίζουν ολημερίς, για μια βανίλια οι κερδισμένοι. ΄Αλλοι, από αψιλίες να την αράζουν ανέξοδα με τις ώρες σε στέκια, όπως τα ραφτάδικα των Αδελφών Ι. & Ε. Πολεμικού, Γιάννη Π. Πολεμικού, Βάσου Ταβερνάρη ή του Γιάννη Ιωαννίδη, είτε στα παπουτσίδικα των Γιάννη Μαργαρίτη, Μανώλη Χριστοδουλάκη, Γιώργη Αλεξάκη και Βαγγέλη Αλεξίου ή στα κουρεία Μανώλη Αλεξίου, Νίκου Σκορδάλη ή του Γιώργου Πανάρετου συζητώντας περί ανέμων και υδάτων.
Είναι ακόμη η εποχή, που δεν υπάρχουν, όχι φίλαθλοι, αλλά ούτε οπαδοί του Παναθηναϊκού, του Ολυμπιακού ή της ΑΕΚ για να εκτονώνονται, να σκοτώνονται μεταξύ τους. Άλλωστε και το δικαίωμα να ψηφίζουν στις ελληνικές κοινοβουλευτικές εκλογές που μόλις είχαν κατωχυρώσει, δεν υπήρχε πάθος, πολιτική αντιπαλότητα, φανατική στήριξη για κάποιο συγκεκριμένο κόμμα. Είχαν μεσάνυκτα από δεξιούς κι αριστερούς υποψηφίους, όλοι άγνωστοι Ροδίτες, Συμιακοί, Κώτες, εκτός του μοναδικού συμπατριώτη μας υποψήφιου της ΕΠΕΚ, αείμνητου Συνταγματάρχη έ.α Παναγιώτη Κανονάρχου-Χατζημηνά. Άντε λοιπόν να βρουν άκρη.
Το μόνο ευχάριστο γεγονός είναι ότι ζούσαν τουλάχιστον ήσυχοι κι ανέμελοι, χωρίς την αγωνία του θανάτου από τους μέχρι πρότινος φονικούς συμμαχικούς βομβαρδισμούς με στόχο μεν τα γερμανικά στρατεύματα, αλλά από αστοχίες, πλήρωναν οι ντόπιοι φόρο αίματος. Θρηνούσαμε αθώα θύματα.
Όμως, πρωί-βράδυ ξάπλες και ξανά ξάπλες, από αποχαυνωτική πλήξη και ανία η φαντασία τους για σεξ οργίαζε διαβολικά. Οι πλατωνικοί έρωτες έδιναν κι έπαιρναν. Πως να συνάψουν όμως ερωτικές σχέσεις, ά πα, πα, άντε κάποιοι με μεσοβέζικη λύση να επιχειρούσαν προσέγγιση γνωριμίας με διαμεσολάβηση κάποιας πρόθυμης ρουφιάνας προξενήτρας… .
Ουαί κι αλίμονο όμως! Στην πρώτη γωνία και με τις χειρότερες προθέσεις, τους περίμενε πατέρας και δυο-τρία αδέλφια της…«σκορδόπιστης». Βέβαια με το καλό στην αρχή, αν δεν έπιανε όμως το κόλπο, ζόρικα και με νταηλίκι. Και τότε οι υποψήφιοι γαμπροί είτε εδέχοντο ασμένως τα δεσμά του γάμου γνέφοντας καταφατικά είτε έκαναν οδυνηρή αναδίπλωση, σκεπτόμενοι τη ρήση:
«Φρόνιμα… κάτσε, στ’ αβγά σου!»
Ακόμη χειρότερα για κάποιους με δυό και τρεις ανύπαντρες αδελφές3 οπότε ακαριαία αλλά με βαριά καρδιά, έπαυαν να ερωτοτροπούν:
«Να μου λείπει το… βύσσινο» έλεγαν.
Ήταν γνωστό τοις πάσι ότι, η φροντίδα, η μέριμνα της κοινωνικής αποκατάστασης του γυναικείου φύλου, προηγείτο στις παραδοσιακές οικογένειες. Κανόνας ιερός κι απαράβατος. Διαφορετικά, έμπαινε στη μέση ο αυταρχικός πατέρας, στρίγγλιζε η μάνα, έκλαιγαν στη γωνία οι αδελφές για τον άπονο αδελφό και άντε μετά να βρεις όρεξη για γάμο!…
Κάποια όμως στιγμή, το πράγμα δεν πήγαινε άλλο. Ιδιαίτερα για κάποιους τολμητίες νέους (σήμερα ακτιβιστές τους λέμε) η μακροχρόνια υστέρηση «σεξ» λόγω των επαρχιακών συνθηκών που αναφέραμε, τους έφερε στο «νυν και αεί» και κάποιος όνομα και μη χωριό τους παρακίνησε, τους ξεσήκωσε. Μάζεψαν γρήγορα καμιά εικοσαριά υπογραφές και κατ΄ευθείαν στον Πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου δικηγόρο Γιάννη Φ, Οικονομίδη το αίτημα, για έκτακτη σύγκλιση του δημοτικού συμβουλίου και παροχή Άδειας Λειτουργίας «Οίκου ανοχής» που; Στα Πηγάδια!…
Ώπατις!… άκουγες παντού, μόλις έσκασε το μαντάτο. Η πρωτάκουστη κίνηση, προκάλεσε έντονες και ποικίλες αντιπαραθέσεις, αποδοκιμασίες και επιδοκιμασίες του τύπου:
«Γιατί όχι, δηλαδή;»
Αλλά κι έντονες αντιρρήσεις:
«Άκου, βρε πράματα, να κυκλοφορούν ανάμεσα μας «σουσουρά(δ)ες» μουρμούριζαν άλλοι σκεπτόμενοι περισσότερο υπολογιστικά, παρά για ηθικούς λόγους.
Πάντως σφόδρα αντίθετοι όσοι εκ των κυρίων δημοτικών συμβούλων είχαν κόρες ή αδελφές της παντρειάς… Σχεδόν η πλειοψηφία. ΄Αλλοι όμως σύμβουλοι με ισχυρό μνημονικό, με παρρησία ψήφισαν ΝΑΙ.
«΄Αλλωστε επί ιταλικής κατοχής» έλεγαν: «Δεν λειτουργούσε bordello2 στην Αύλα; Σιγά λοιπόν, μη χάσει η Βενετιά βελόνι!»
Στη συνεδρίαση τώρα στην αίθουσα του Δημαρχείου4 με πυκνή προσέλευση ακροατηρίου, ο εκπρόσωπος της κίνησης και μορφωμένος της παρέας, με αυτοσχέδιο επεξηγηματικό λόγο ήλπιζε σε θαρραλέα και θετική απόφαση των συμβούλων.
Αμ δε, με τη διπλή ψήφο του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου το επίμαχο αίτημα απερρίφθη οριακά, προς μεγάλη απογοήτευση τους. Ο δήμαρχος Καρπάθου Ηλίας Γ. Μακρής απευθυνόμενος μεταταύτα στους χαμένους της κίνησης, συνέστησε πατρικά:
«Κύριοι! Κατόπιν αυτού, το αίτημα σας απορρίπτεται. Μόνη διέξοδος ο δρόμος της παντρειάς, Σκεφθείτε το».
Επακολούθησε ζωηρό και παρατεταμένο το χειροκρότημα των συμβούλων πλειοψηφίας, ακόμη και της μειοψηφίας! που αντιτίθεντο στο αίτημα της νεολαίας. Ιδιαίτερα, κάποιοι δημοτικοί σύμβουλοι, δυνητικοί πεθεροί ή κουνιάδοι, έτριβαν τα χέρια από ανακούφιση, προφανώς διαβλέποντας στον ορίζοντα βροχή τώρα συνοικεσίων!… Οι άλλοι όμως της αντίπερας όχθης, έσουρναν τα… γαλλικά τους.
________________________
1. Αργότερα με τη διαμεσολάβηση των συμπατριωτών μας Μιχαλάκη Λ. Χιωτάκη και Γιάννη Γ. Φιλιππίδη Γενικών διευθυντών στα κεντρικά γραφεία Νέας Υόρκης του Μεγαλοεφοπλιστή Σταύρου Λιβανού, τους άνοιξαν το δρόμο για «μπαρκάρισμα» σε ποντοπόρα βαπόρια. Μερικοί όμως βιαστικοί… αντί να δουλεύουν με πάθος τη θάλασσα με την πρώτη προσέγγιση σε λιμάνι της Αμερικής, το’ σκαγαν! εκθέτοντας ολότελα τους ευεργέτες στα μάτια του εφοπλιστή, που πλήρωνε μετά, ένα κάρο χρηματικά πρόστιμα στην Αμερικάνικη κυβέρνηση για κάθε ένα από τους λαθραίους μετανάστες.
2. Το συγκεκριμένο σπίτι διασώζεται μέχρι τις μέρες μας.
3. Και όμως, μικρός θυμάμαι στα χρόνια εκείνα της Κυριακής τα απόβραδα, δυό ντουζίνες κοπελιές της παντρειάς να σουλατσαίρουν ανά εξάδες υπό μορφήν παρελάσεως, κόβοντας βόλτες πάνω-κάτω από τη Σκάλα, μέχρι τα διοικητήρια και τούμπαλιν, κολλητά η μία στην άλλη, σαν να ήθελαν να μπλοκάρουν στο δρόμο τα αγόρια της εποχής με αδιαπέραστο τείχος. Ο γάμος όμως κατατρόμαζε τους νέους της εποχής. Πούναι τα σημερινά μεγαλεία με τις γνωριμίες της μιας βραδιάς! τους γρήγορους γάμους και την επιδημία των διαζυγίων!…
4. Στεγαζόταν στου Μανώλη Ματσάκη το διώροφο νεοκλασσικό.
Απόσπασμα από το βιβλίο μου: “ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ”
