γράφει ο Μανώλης Χατζηαντωνίου
Οι πρόγονοι μας ,πολύ πριν από μία χιλιετηρίδα,ζούσαν στην πεδιάδα του Αφιαρτη, σ’ ένα χωριό που λεγόταν ΘΑΕΘΩ και βρισκόταν στα καταλύματα του Μακρύ Γιαλού. Εργατικοί και φιλήσυχοι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και την γεωργία καλλιεργώντας την πεδιάδα του Αφιαρτη.
Ο μεγάλος όμως κίνδυνος που διέτρεχαν ήσαν οι επιδρομές των ληστοπειρατων που λεηλατούσαν, σκότωναν και αιχμαλώτιζαν ανθρώπους για να πουλήσουν ως σκλάβους.
Για να αποφύγουν τον ολοκληρωτικό αφανισμό , αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν προς το εσωτερικό του νησιού σε υψώματα , καταφύγια, δάση και απόρθητα κάστρα . Οριστικά άφησαν την περιοχή τους επί Τουρκοκρατίας μετά την επικράτηση επί των Φράγκων στα μέσα του 16ου αιώνα.
Αναζητούσαν τον τόπο που θα έκτιζαν το νέο τους χωριό. Επέλεξαν να το κτίσουν στους πρόποδες του βουνού Μελουρρα.
Αισθάνονταν ασφαλείς γιατί η τοποθεσία αυτή είχε πολλά πλεονεκτήματα. Ψηλότερη από τα γύρω χωριά, υπήρχαν φυσικά φρουριακα συμπλέγματα (το Καστέλλι και Παλαιόκαστρο στον Πέτρο) και ήταν ηλιόλουστη από την αυγή έως και το απόγευμα.
Η ονομασία που δίνεται στο νέο χωριό είναι Όθος και προέρχεται από το ΘΑΕΘΩ με παράφραση ( το ΘΑΕΘΩ , το ΌΘΟΣ, όπως υποστηρίζουν , ο αείμνηστος Καθηγητής Μιχαήλ Μιχαηλίδης Νουάρος, ο λαογράφος Εμμ. Μανωλάκης, ο ιατρός Γεωργίου και ξένοι ερευνητές.
Έτσι οι πρόγονοι μας από το ΘΑΕΘΩ εκπλήρωσαν καθήκον επιβεβλημένο και ιερό, διατηρώντας το όνομα του χωριού των προγόνων τους.
Άλλη εκδοχή της ονομασίας από τη Μυθολογία…
Λέγεται ότι ο Ιαπετός υιός της Θεάς Αθήνας, γεννήθηκε στην Κάρπαθο. Ήταν ένας από τους Τιτάνες και είχε αποκτήσει 2 παιδιά : τον Εφιάλτη και Ότο που τους αποκαλούσαν Γίγαντες.
Στη μεγάλη Γιγαντομαχία σκοτώθηκε ο Εφιάλτης. Ο Οτος τον έθαψε τότε στην περιοχή που πήρε το σημερινό όνομα, ΑΦΙΑΡΤΗΣ. ( Από το Εφιάλτης με παράφραση ΑΦΙΑΡΤΗΣ)
Οι πρόγονοι μας που έμεναν στα καταλύματα του Αφιάρτη εγκατέλειψαν την περιοχή λόγω των πειρατών. Εγκαταστάθηκαν στους πρόποδες της Μελουρρας. Το χωριό που ίδρυσαν, το ονόμασαν ΌΘΟΣ από το ΟΤΟΣ τιμώντας τον Γίγαντα.
