ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ και Αντικειμενικές Αξιες

ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ  και Αντικειμενικές Αξιες

του Νίκου Κανάκη

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών   και η ανάγκη για  συντονισμένες ενέργειες από  όλους τους φορείς  όχι μόνο της Καρπάθου αλλά όλης της Δωδεκανήσου, για νομοθετική βελτίωση του καθεστώτος που ισχύει  στα νησιά μας, μας θύμισε την προ 20ετίας επιτυχημένη αντίδραση  μας για τις αντικειμενικές αξίες των εκτός οικισμών  ακινήτων, η οποία θάπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα   για τους νυν εκπροσώπους μας αλλά και τους δημότες που   παρακολουθούν μοιρολατρικά τα τεκταινόμενα.

Αρχές του 2000 , λίγους μήνες πριν τις Βουλευτικές εκλογές δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και αγροτεμαχίων Καρπάθου και Κασου μαζί με άλλων περιοχών της Ελλάδας. Με έκπληξή διαπιστώσαμε πως οι βασικές αντικειμενικές αξίες της Καρπάθου και της Σαρίας!!! με βάση τις οποίες θα υπολογίζονταν   στο εξής οι φόροι ήταν υπερδιπλάσιες   πολύ πιο εύφορων και πεδινών περιοχών της Ελλάδας.   Ζητήσαμε από το Υπουργείο να μάθουμε  με ποια κριτήρια έγινε ο προσδιορισμός.  Απάντησαν  πως οι αντικειμενικές αξίες προσδιορίσθηκαν από επιτροπή που έλαβε υπόψη τις εισηγήσεις των  κατά τόπους εφοριών με βάση τις αξίες πράξεων που είχαν συντελεστεί και  ότι στην επιτροπή συμμετείχαν και εκπρόσωποι των  ΟΤΑ κάθε περιοχής και ότι  τροποποίηση τους μπορούσε να γίνει μόνο μετά από προσφυγή στην δευτεροβάθμια  κεντρική επιτροπή.  Τηλεφώνησα στον τότε πρόεδρο της Κοινότητας,  ο οποίος είπε πως στην σύσκεψη που είχε γίνει η εφορία τους είχε πει ότι η βασική τιμή που πρότειναν ήταν  η μικρότερη  δυνατή.

Την επομένη το πρωί, πήρα το αεροπλάνο από την Αθήνα όπου εργαζόμουν και πήγα κατευθείαν στην  Οικονομική Εφορία Καρπάθου , στον αρμόδιο υπάλληλο, ονόματι Λεωνίδα με καταγωγή από Σέρρες. Τον Ρώτησα αν  στα σκάμματα στα βουνά της Καρπάθου είχαν μεγαλύτερη αξία  από τον κάμπο των Σερρών  και αν είχε επισκεφθεί ποτέ την Σαρία .  Αφου παραδέχθηκε πως  περιοχή των  Σερρών ήταν πιο  εύφορη από την Κάρπαθο και ότι δεν είχε πάει ποτέ στην Σαρία τον ρώτησα με ποια λογική  η Βασική Τιμή των αντικειμενικών αξιών  στις Σέρρες καθορίστηκε σε 110  δρχ και στην Κάρπαθο και την  Σαρία  σε 250 . Απάντησε  ότι οι τιμές που πρότειναν στηρίζονταν σε πράξεις  μεταβίβασης που είχαν γίνει στο παρελθόν και  μας έδειξε μεταβίβαση  γεωτεμαχίου που είχε γίνει στην Σαρία  με αυτήν την τιμή.  Zητήσαμε να υποβάλει  η εφορία αυτεπάγγελτα πρόταση για επαναπροσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών, λόγω προδήλων σφαλμάτων  αλλά αρνήθηκαν  λέγοντας ότι  επαναπροσδιορισμός θα  μπορούσε να γίνει μόνο ύστερα από προσφυγή των θιγομένων ή των ΟΤΑ της Καρπάθου και Κάσου στο Υπουργείο.

Με την δημοσιοποίηση  του θέματος και με την παρότρυνση και άλλων δημοτών, ο τότε Δήμαρχος Καρπάθου Χρήστος Κατσάνης  υπέβαλε  στο Υπουργείο  σχετική προσφυγή που συνέταξε ο δικηγόρος κ. Μιχαλης Κοσμάς. Δεν είχε συσταθεί όμως δευτεροβάθμια επιτροπή  για να την εξετασει και το θέμα παραπεμπόταν για ρύθμιση μετα τις εκλογες . Με την συνδρομή του τότε Βουλευτή Κοσμά Σφυρίου και παρέμβασή του στον αρμόδιο Υπουργό Γ.Δρύ, ικανοποιήθηκε το αίτημα μας  για αμεσα συγκρότηση της επιτροπής και παραπομπή σε αυτήν της προσφυγής του Δήμου.   Στην συνεχεια τηλεφώνησα  στον  Πρόεδρό της, αντιπροέδρο του Νομικού Συμβουλίου του κράτους και τον παρακάλεσα για την  άμεση σύγκλησή της επιτροπής για εξέταση του δίκαιου αιτήματός  μας. Για να τον πείσω για το μέγεθος της αδικίας επικαλέστηκα τις αντικειμενικές αξίας της Σαρίας , όπου  κανονικά θα έπρεπε να επιδοτούνται οι κάτοικοι για να μην εγκαταλείψουν  τα κτήματά τους , για τα οποία καθορίσθηκε βασική τιμή 250 όταν για την  πεδιάδα της Σκάλας Λακωνίας με τους πορτοκαλεώνες η αντίστοιχη αξία είχε καθοριστεί σε 110. Πράγματι συγκάλεσε  σε συνεδρίαση τη επιτροπή σε μια αίθουσα  στον 4ο ορόφου του κτιρίου του Νομικού Συμβουλίου στις 10 το πρωί. Δεδομένου ότι δεν είχα δικαίωμα να παραστώ ως ιδιώτης, εφοδιάστηκα με χάρτη της Καρπάθου και Κάσου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού , που έδειχνε κλίσεις των βουνών και πήγα στον χώρο μισή ώρα πριν προκειμένου να ενημερώσω τα μέλη της επιτροπής για  την πραγματική κατάσταση και το δίκαιο του αιτήματος.  Όμως έφτασε η ώρα έναρξης της συνεδρίασης χωρίς να δω  να έρχεται κανένας ρώτησα τι συνέβη και  με πληροφόρησαν  ότι η επιτροπή θα συνεδρίαζε σέ αίθουσα του 3ου ορόφου. Κατέβηκα αμέσως αλλά βρήκα την πόρτα κλειστή.  Άνοιξα  και μπήκα  στην αίθουσα όπου είδα πως παρίσταντο ο Δήμαρχος Χ. Κατσάνης με τον Μιχάλη Κοσμά.  Κάθισα δίπλα τους και όταν ήρθε η σειρά μου να ανακοινώσω το όνομα και την ιδιότητά μου, παρουσιάσθηκα ως εκπρόσωπος της Κοινότητας Ολύμπου για να έχω δικαίωμα παρέμβασης.  Στην συζήτηση που επακολούθησε  η εισήγηση ήταν αρνητική από πλευράς των Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών με το αιτιολογικό ότι θα αποτελούσε προηγούμενο για αμφισβήτηση των αντικειμενικών αξιών και από άλλους φορείς. Και όταν τους έδειξα τους χάρτες των βουνών και το άγονο της περιοχής  που τα περισσότερα σε άλλους τόπους χαρακτηρίζονται σαν βοσκότοποι ένα από τα μέλη της με ρώτησε γιατί αντιδρούμε για άγονα κτήματα που έχουν σταματήσει να καλλιεργούνται . Απάντησα πως για μας έχουν  συναισθηματική αξία  και δεν είναι σωστό το κράτος να αναγκάζει τους κατόχους τους να αποποιούνται  την ιδιοκτησία τους εξ αιτίας των παράλογων αξιών που καθορίσθηκαν. Επειδή κάποιοι μίλησαν για παραλιακά κτήματα  με οικοπεδική αξία,  επεσήμανα πως στις περισσότερες  περιοχές οι ακτές είναι τόσο απόκρημνες, που δεν επιτρέπουν πρόσβαση στην θάλασσα και έφερα σαν παράδειγμα την Κασο, όπου  το 1824 ο Καρά Αλής μπόρεσε να αποβιβασθεί   για να την καταλάβει μόνο από ένα απόμερο κρυφό πέρασμα . Οι υπόλοιπες ακτές  της ήταν απροσπέλαστες από την θάλασσα.

Τότε παρενέβει ο Πρόεδρος της επιτροπής, οποίος ρώτησε τους παράγοντες του Υπουργείου. «Είναι αλήθεια πως έχετε καθορίσει τιμή 250 σε ένα ακατοίκητο και άγονο νησάκι και στην Σκάλα Λακωνίας 110 , όπως μου είπε στο τηλέφωνο ένας  λιμενικός;». Ο λιμενικός  ήταν ο υποφαινόμενος , αλλά θεώρησα σκόπιμο να το παρασιωπήσω εκείνη την στιγμή.

Τελικά η επιτροπή αποδέχθηκε το αίτημα του Δήμου  για μείωση της Βασικής Τιμής των αξιων στις 110 δρχ. αλλά ο πρόεδρος της επιτροπής επέμενε ότι στην Σαρία έπρεπε να καθορισθεί ακόμη μικρότερη τιμή και έτσι για την Σαρία καθορίστηκε  τιμή βάσεως 90 δρχ, η μικρότερη από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Ακόμη και σήμερα αν κάποιος θέλει να δηλώσει αγρόκτημα στην περιοχή το σύστημα ρωτά αν βρίσκεται στην Σαρία ή στην Κάρπαθο και ο λόγος είναι αυτός.

Με την αντίδραση εκείνη , που ήταν η πρώτη αμφισβήτηση των αντικειμενικών αξιών πανελληνίως, πετύχαμε ουσιαστικά την μείωση κατά  56%  όλων των φόρων και τελών που στηρίζονται στις αντικειμενικές αξίες που πληρώνουν έκτοτε και θα πληρώνουν και στο μέλλον οι κάτοικοι της Καρπάθου και Κάσου..

Τα θυμήθηκα βλέποντας την έλλειψη αντιδράσεων από κάποιους θεσμικούς παράγοντες του τόπου μας για τους δασικούς χάρτες που αναρτήθηκαν πρόσφατα  για την Δωδεκάνησο και με τους οποίους  χαρακτηρίζονται ως δάση και χορτολιβαδικές εκτάσεις  που «ανήκουν κατά τεκμήριο στο Δημόσιο»  πατρογονικά αγροκτήματα την ιδιοκτησία των οποίων δεν αμφισβήτησαν ούτε οι Τούρκοι και Ιταλοί κατακτητές.

Προσωπικά  από πολλά χρόνια  υποστήριζα την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης ώστε οι Δωδεκανήσιοι να μη βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση από τους άλλους νησιώτες σε ότι αφορά το τεκμήριο κυριότητας σε περίπτωση αντιδικίας με το δημόσιο με το αιτιολογικό ότι μεσολάβησε η κατοχή τους από την Ιταλία, καθώς και  τον χαρακτηρισμό  ως δασικών των αγροκτημάτων που δασώθηκαν μεταγενέστερα, επειδή δεν υπήρχαν αεροφωτογραφίες του 1945, που να δείχνουν την μορφή που είχαν  κατά την ενσωμάτωση  τα κτήματά τους.

Προβλέποντας το πρόβλημα που θα δημιουργείτο με την αναμενόμενη ανάρτηση των δασικών χαρτών, κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στην Κάρπαθο  το καλοκαίρι του 2019 έστειλα στον Δήμο και στον εκλεγμένο   Δήμαρχο  ένα συνοπτικό σημείωμα με πέντε θεσμικά αιτήματα, που θεωρούσα ότι έπρεπε να τεθούν στον Πρωθυπουργό .  Αναμεσά τους ήταν και μια τροπολογία   για  νομοθετική ρύθμιση  ώστε  κατά την σύνταξη των δασικών χαρτών   να λαμβάνονται υπόψη εκτός των αεροφωτογραφιών του 1960 και άλλα τεκμήρια που αποδεικνύουν τον γεωργικό χαρακτήρα των εκτάσεων που δασώθηκαν μεταγενέστερα καθώς και η επέκταση του καθεστώτος του τεκμηρίου ιδιοκτησίας που ισχύει στα άλλα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη και την Δωδεκάνησο . Δυστυχώς η πρότασή μας  αγνοήθηκε τότε τόσο από τον απερχόμενο όσο και από τον νυν Δήμαρχο και χάθηκε η ευκαιρία να πρωτοπορήσει και πάλι η Κάρπαθος σ’ αυτό το θέμα .

Με την ανάρτηση των δασικών χαρτών,  που επαλήθευσε τις προβλέψεις μας, πρότεινα  να τεθεί το θέμα ως κατεπείγον κατά την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 17/2 και να ζητηθεί άμεση νομοθετική ρύθμιση ώστε:

α.«Για τα νησιά της Δωδεκανήσου για τα οποία δεν υπάρχουν   αεροφωτογραφίες του 1945 η αγροτική μορφή των εκτάσεων που   δασώθηκαν μεταγενέστερα να αποδεικνύεται  με τίτλους ιδιοκτησίας με βεβαία ημερομηνία ,που είχαν συνταχθεί πριν την ενσωμάτωση  και με άλλα  τεκμήρια  καλλιέργειας,  όπως βαθμίδες, δενδροκαλλιέργειες, διαφορές στην σύνθεση της βλάστησης σε σχέση με γειτονικές εκτάσεις, παλαιά κτίσματα ή ερείπια , παλιά αλώνια  κλπ». και

β. Να επεκταθεί και στα Δωδεκάνησα το ειδικό καθεστώς  τεκμηρίου κυριότητας που θεσπίστηκε για τα νησιά  του Ιονίου , τις Κυκλάδες, την Κρήτη , τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και την Μάνη  με το άρθρο 37 του ν 4280/2014.

Παρότι όμως το Δημοτικό Συμβούλιο αποδέχθηκε ομόφωνα την πρόταση του επικεφαλής της δημοτικής Παράταξης ΑΠΕΚ κ. Χ.Κατσάνη για έκδοση σχετικού ψηφίσματος  μια βδομάδα  αργότερα ακούστηκε   ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου να αποδίδει την μη έκδοση του  σε φόρτο εργασίας της γραμματέως . Ατυχής δικαιολογία αφού δυο μέρες μετά την  συνεδρίαση του ΔΣ   ο  Δήμος εξεδωσε δελτίο τύπου με τίτλο «Θέσεις Δημάρχου Καρπάθου περί Δασικών Χαρτών και Ιδιοκτησιακών Δικαιωμάτων»  και    δυο μακροσκελή δελτία τύπου για το θέμα της πρόσθετων  δρομολογίων με  δημοτικό λεωφορείο προς και από το νοσοκομείο , που αποτέλεσαν αφορμή   αντεγκλήσεων  που οδήγησαν και στην ματαίωση της συνεδρίασης του ΔΣ για την έγκριση του προϋπολογισμού του 2021.  

 Η επεξεργασία του ψηφίσματος θα μπορούσε και έπρεπε να γίνει από τον δικηγόρο επιστημονικό συνεργάτη του Δημάρχου, δεν ήταν έργο και ευθύνη της γραμματέως  του ΔΣ.

Με έκπληξη ακούσαμε ακόμη από τον επικεφαλής της Δημοτικής παράταξης «ΚΑΡΠΑΘΟΣ-ΝΕΑ ΑΡΧΗ» κ. Μ. Τσαμπουνιεράκη να ενημερώνει πως ο Δήμος Καρπάθου δεν συμμετείχε ουσιαστικά στην διαδικτυακή συζήτηση του θέματος στην ΠΕΔ  και πως ο ίδιος δεν ενημερώθηκε να συμμετάσχει σε αυτήν  παρόλο που έχει ορισθεί ως εκπρόσωπος της μειοψηφίας.

Προφανώς κάποιοι έκριναν πως το θέμα της δωρεάν μεταφοράς των κατοίκων των Πηγαδιών προς και από το νοσοκομείο είναι σημαντικότερο από τις  αρνητικές συνέπειες που θα έχουν οι δασικοί χάρτες  για την πλειοψηφία των κατοίκων του  όλης της Καρπάθου και την ανάπτυξή τους.

Προτίμησαν να προτάξουν ένα ήσσονος σημασίας θέμα  στο οποίο διαφώνησε η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου και αχρείαστες  αντιπαραθέσεις αντί να  ασχοληθούν με ένα μείζονος σημασίας θέμα στο οποίο είχαν συμφωνήσει όλοι.