Ζωή Σαμαρά
Γιορτές Χριστουγέννων: Ο μικρός ψαράς
Τα παιδικά μας χρόνια. Για πολλούς από εμάς ένας χαμένος παράδεισος. Τι γίνεται όμως αν υπάρχουν κατακτητές γύρω σου, αν πλησιάζει, και το νιώθεις, ένας πρωτόγνωρος πόλεμος ασύλληπτων διαστάσεων;
Επιστρέφω στο χρόνο. Γίνομαι ξανά μικρή. Θυμάμαι τις γιορτές στα Δωδεκάνησα. Θρήνος αντί για γλέντι, τις ζούσαμε σαν παράδοξα συμβάντα. Με εντολή του Μουσολίνι, οι εκκλησίες μας κλειστές, η γλώσσα μας απαγορευμένη στα σχολεία. Να όμως που κάθε θρησκευτική γιορτή στην Κάρπαθο, στο συλλογικό μας ασυνείδητο, σημαίνει πανηγύρι. Κοντολογίς, διπλή η στέρηση.
Το σπίτι μας ήταν πάνω στη θάλασσα. Ο κήπος μας λουζόταν από τα κύματα του Καρπάθιου Πελάγους. Εμένα τουλάχιστον αυτή η εικόνα με ενέπνεε. Σαν να μου μιλούσε το κύμα, μου έλεγε πως μια μέρα όλα θα ξαναγίνουν όπως ήταν σε αυτό που κάποτε θα μάθαινα με χαρά ότι ο Ησίοδος το είχε ονομάσει «χρύσεον γένος των θνητών».
Λίγα βήματα πιο πέρα έμεναν κυρίως ψαράδες. Τα παιδιά τους, επίσης σε προσχολική ηλικία, θαύμαζαν την άνεση που είχα με τα γράμματα και τους αριθμούς. Ένα από αυτά με κοίταξε με τα έξυπνα μάτια του και με ρώτησε πώς έμαθα μόνη μου αριθμητική. Του έδειξα τα κύματα και του εξήγησα ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτό τον κόσμο. Αν μάθει να μετρά με τη βοήθεια του δικού μας πελάγους, που μας αγκαλιάζει και μας τρέφει, η αριθμητική θα γίνει ένα σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή του. Όπως πολλοί από εμάς, είχε απίστευτη όρεξη για γνώσεις. Αλλά γύρω μας σκλαβιά και πόλεμος. Πώς θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από τη μιζέρια;
Σύντομα άρχισε να βοηθά τον πατέρα του στο ψάρεμα. Αν και πολύ μικρός ακόμη, φαινόταν η αγάπη του για τη δική μας θάλασσα. Είχε γίνει ο καλύτερος ψαράς. Και είναι τότε που ήρθε η στιγμή της εκδίκησης του ταπεινού. Ο μικρός ψαράς και η οικογένειά του έτρωγαν τα ψάρια που δεν είχαν πουληθεί, όταν εμείς συνεχίζαμε το σχολείο, ενώ προσέχαμε σαν δικό μας κήπο το λόφο πίσω από τα σπίτια μας που μας χάριζε ποικιλία από χόρτα. Και δεν άργησε να ’ρθει μια μεγαλύτερη εκδίκηση. Τον έβλεπα συχνά να κολυμπά, να διασχίζει το Καρπάθιο Πέλαγος με την άνεση δελφινιού. Και έγινε το αναμενόμενο. Ο μικρούλης, πιο σβέλτος και πιο παθιασμένος από τους μεγάλους, έπιασε το σταυρό ημέρα των Αγίων Θεοφανίων, όταν πλέον οι Ιταλοί είχαν φύγει και η Ορθοδοξία είχε επιστρέψει στη θέση της – στις εκκλησίες και στη ζωή μας. Όλα τα παιδιά ενωμένα ζητωκραυγάζαμε, με αρχηγό ένα παχουλό κοριτσάκι, γεμάτο ζωντάνια, αν και λίγο μικρότερό μας. Μας παρότρυνε να φωνάζουμε με αγάπη και θαυμασμό για τον δεινό κολυμβητή σαν να ήταν αδερφάκι μας. Κρίμα που δεν θυμάμαι το όνομά του. Του αφιερώνω ωστόσο αυτή τη σημαντική αναπόληση που με συνδέει με το ονειρικό και συνάμα εφιαλτικό παρελθόν μου, με την πολύσημη ένδειξη «Στον μικρό ψαρά, τον πρώτο μαθητή μου».
Κλείνω με τους πρώτους στίχους από τον αποχαιρετισμό μου στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κάρπαθο, με τίτλο «Υδατογραφία», που δημοσίευσα σε ποιητική συλλογή πριν από πολλές δεκαετίες:
Πήρα τις ρίζες μου κι έφυγα
Πήρα το χώμα το νερό τις πέτρες
για να κρατώ τις ρίζες βαθιά στη μητρική τους γη
Τις φύτεψα στον αέρα κι έχτισα έναν αόρατο τοίχο
να τις προστατεύει από το Βοριά
Πάνω στον τοίχο έγραψα το όνομά σου
νησί μακρινό κι αγέρωχο,
ζωγράφισα το σχήμα σου
στο θρόνο που βρίσκεται στις πύλες του σύμπαντος
Δεν έφτασε το ουράνιο τόξο
Δανείστηκα χρώματα από τη χώρα της βροχής
(TV100, «Ένα Βιβλίο γεμάτο Χριστουγεννιάτικες Αναμνήσεις»,
Παρασκευή, 27 Δεκεμβρίου 2024, 22.00 & Σάββατο, 28 Δεκεμβρίου, 17.00.)
31.12.2024
Καρπαθιακα Νέα
