του εκπαιδευτικού και λαογράφου Γιάννη Χειλά στο www.kalymnos-news.gr
Στο Μέσα Λαφάσι και σε απόσταση λίγων μέτρων από περιτοιχισμένο χώρο του νέου λεπροκομείου, τη δεκαετία του 1920 χτίστηκε από τον οικοδόμο και τεχνίτη λιθοξόο Ηλία Γιαβάση από την Κάρπαθο, το νέο εκκλησάκι της «Παναγιάς των Λουβών» που ονομάστηκε και «Παναγιά του Λαφασιού». Ο ίδιος δε ο κτίστης ήταν και ο πρώτος που ετάφη στον περιβάλλοντα χώρο, ο οποίος σταδιακά εξελίχθηκε σε οργανωμένο και φροντισμένο κοιμητήριο που καλύπτει τις ανάγκες της ενορίας του Αγ. Στεφάνου.
Η «Παναγιά του Λαφασιού», «αγκαλιάστηκε» και στηρίχτηκε και από τους μαστόρους του παραπλήσιου καρνάγιου, από τη δεκαετία του 1930 όταν μεταφέρθηκε, από τα Κασόνια (περιοχή πίσω από το Λιμεναρχείο) στο Λαφάσι το καρνάγιο του νησιού. Οι οικογένειες Ι. Χειλά – Γλάροι, Γ. Σαρούκου – Τριπολίτηδες, και Ι. Χαλίκου, «νοιάστηκαν» το ξεμοναχιασμένο ξωκλήσι, έκαναν τη Λαφασιώτισσα Παναγιά προστάτιδά τους, με την συνδρομή δε όλων των ναυτικών που τραβούσαν στο καρνάγιο τα καΐκια τους (είχαν ξεχωριστό κουτί – κουμπαρά που έβαζαν οι καπεταναίοι προσφορές) βοήθησαν, σε συνεργασία με την επιτροπή και τους ενορίτες του Ι.Ν. του Αγίου Στεφάνου, να αγιογραφηθεί, να ευπρεπιστεί το εκκλησάκι και να γίνουν πολλά από τα έργα του προαύλιου χώρου.
Η μέρα της γιορτής της καθιερώθηκε αργία, για τους Λαφασσώτες και δεν επιτρέπονταν σε κανένα να εργαστεί στο καρνάγιο. Το παραπλήσιο λεπροκομείο έπαψε να έχει λεπρούς εκεί στα 1950 και το εκκλησάκι προσφέρθηκε άφοβα στους πιστούς που τιμούσαν με την παρουσία τους το εορτάσιμο των γενεθλίων της Θεοτόκου.
Οι ενορίτισσες του Αγίου Στεφάνου λάτρεψαν, την μέχρι τότε «περιθωριοποιημένη» λόγω των λουβών Παναγιά και φρόντιζαν να μην μένει ποτές σβηστό το καντηλάκι της.
Η επίσκεψη ήταν γι’ αυτές ένας ευλαβικός περίπατος τα απογεύματα· ξεχολοσκούσαν, γαλήνευε η
ψυχή τους!
Επειδή δε, δεν υπήρχε προσβάσιμος δρόμος, (ένα στενό μονοπάτι υπήρχε που περνούσε μέσα από τα καρνάγια και έβγαινε με πέτρινα σκαλιά από την πλευρά του ταμπακιού – βυρσοδεψείου του Τομάζου) οι λάντζες των καραβιών της ακτοπλοϊκής γραμμής την μέρα των γενεθλίων της μετέφεραν δωρεάν πλήθος πιστών από το λιμάνι, για να προσκυνήσουν και να λειτουργηθούν!
φωτογραφία: facebook Θεόδωρος Σφουγκάριστος
